Câu chuyện văn hóa bên những chuyến tàu đêm di sản

Chuyến tàu vượt thời gian

Chuyến tàu đêm di sản khởi hành bắt đầu từ ngôi đền Thủy Trung Tiên (xưa là đền Cẩu Nhi, gắn với sự tích vua Lý Công Uẩn dời đô năm Canh Tuất 1010, lập nên thờ thần Cẩu), nằm trên hòn đảo “đất lành chim đậu” duy nhất giữa lòng Hà Nội, là nơi sinh sống của hàng trăm con cò, diệc...

Kiến trúc đền hiện hữu được phục dựng khang trang, câu chuyện hình thành hồ Trúc Bạch, Hồ Tây với những làng trại gắn với các nghề truyền thống danh tiếng như dệt lụa, đúc đồng, chế biến các sản phẩm từ cốm…

Trình diễn nghệ thuật Chầu văn - Di sản văn hóa phi vật thể được Unesco công nhận

Điểm tiếp theo của cuộc hành trình là Toa “Phở - Bún - Sợi”. Khứu giác của du khách như bừng tỉnh bởi hương liệu thơm nức của quế, hồi, thảo quả… những thành phần tạo nên hương vị món phở Việt trứ danh toàn cầu.

Thế giới các loại sợi ở toa xe đưa du khách tới mọi miền của Tổ quốc với đa dạng các món bún, miến, mì, bánh đa… là minh chứng rõ ràng nhất cho việc Hiệp hội Kỷ lục Thế giới (WRA) công nhận “Việt Nam là đất nước sở hữu nhiều món sợi và nước hấp dẫn nhất thế giới”.

Bí thư Đảng ủy phường Trúc Bạch Nguyễn Dân Huy (ngoài cùng bên phải) cùng du khách trải nghiệm Tuyến tàu điện số 6

Rời Toa Phở - Bún - Sợi, du khách sẽ đến với Toa Bếp - Chạn - Mâm, tái hiện thời bao cấp với những hiện vật trưng bày như tem phiếu, phích nước, đồ dùng sinh hoạt tái chế từ vỏ đạn, vỏ máy bay B-52… Không gian còn tái hiện những thay đổi sâu sắc trong chế độ ăn uống của người dân do kinh tế khó khăn và sự hạn chế về nguồn cung cấp thực phẩm.

Không chỉ tái hiện lại văn hóa ẩm thực Hà Nội thời bao cấp, Chuyến tàu số 6 còn khéo léo tái dựng không gian sinh hoạt quen thuộc trên phố phường thời kỳ này. Bên ngoài Toa Bếp - Chạn - Mâm được bài trí như một sạp hàng nước thời bao cấp với những tờ báo cũ, một chiếc bàn ghế gỗ thô sơ cùng những cốc nước chè quen thuộc, trên đầu toa còn treo trang trí một chiếc xe đạp “phượng hoàng” làm điểm nhấn.

Toa “Phở - Bún - Sợi” giời thiệu những hương vị món ăn Việt trứ danh toàn cầu

Bên cạnh đó, không gian bao cấp còn giúp du khách tìm hiểu về một số ngành nghề kinh tế đặc biệt thời bao cấp và các phương tiện đi lại của người Hà Nội trong thời kỳ này.

Từ “Bảo tàng đường phố thời bao cấp” với tiếng còi xe ồn ào náo nhiệt, du khách được dẫn về không gian tĩnh lặng hơn trong căn phòng "Leng keng di sản” - mô tả chi tiết cảnh sinh hoạt của một gia đình 3 thế hệ ở Hà Nội chỉ trong một căn hộ khoảng 12m2, vừa là nơi tiếp khách, sinh hoạt chung, vừa là nơi làm việc, học tập, đặc biệt là không gian gác xép gắn với tuổi thơ của rất nhiều người Hà Nội, cùng nhiều vật dụng từ máy khâu, xe đạp Thống Nhất, tủ thuốc gia đình, đài radio… được kỳ công góp nhặt, sưu tầm.

Chở di sản kết nối các nền văn hóa

Hà Nội hiện có 5 tour du lịch đêm, với 4 tour ở vùng lõi di sản hồ Gươm và 1 tour ở huyện Quốc Oai: Show diễn thực cảnh “Tinh hoa Bắc Bộ” ở Chùa Thầy (huyện Quốc Oai); "Tinh hoa đạo học" tại Văn Miếu - Quốc Tử Giám; "Giải mã Hoàng thành Thăng Long”; “Đêm thiêng liêng” tại Nhà tù Hỏa Lò “chữ Tâm, chữ Tài” tại Bảo tàng Văn học Việt Nam.

Tour du lịch đêm thứ 6 này được kỳ vọng là tour du lịch đặc biệt, đưa du khách khám phá vẻ đẹp lịch sử và văn hoá của Hà Nội.

Du khách thích thú thưởng thức ẩm thực Hà Nội

Ông Nguyễn Dân Huy, Bí thư Đảng ủy phường Trúc Bạch cho biết: “Chúng tôi thí điểm tour du lịch đêm “Chuyến tàu đêm di sản”, nhằm kết nối các di tích lịch sử, làng nghề truyền thống với không gian cảnh quan hồ Trúc Bạch và đặc biệt là các di sản vật thể, phi vật thể của Hà Nội. Điều này giúp du khách hiểu rõ hơn về lịch sử và văn hoá đặc trưng của địa phương, tạo ra trải nghiệm độc đáo và ý nghĩa”.

Chỉ trong một thời gian ngắn đưa vào vận hành thí điểm, tour đêm “Chuyến tàu đêm di sản” đã đón nhiều đoàn khách quốc tế đến tham quan và trải nghiệm. Bà Caroline Beresford - Đại sứ New Zealand tại Việt Nam chia sẻ: “Được trải nghiệm tại dự án Tuyến tàu điện số 6, chúng tôi hiểu thêm nhiều điều về đất nước Việt Nam xinh đẹp và con người Việt Nam dễ mến”.

Hành trình văn hóa trên Tuyến tàu điện số 6 không chỉ mang đến trải nghiệm về ẩm thực, mà còn là một cuộc đối thoại sâu sắc giữa quá khứ và hiện tại, giữa Việt Nam và thế giới.

Thông qua cách kể chuyện sinh động, lồng ghép khéo léo yếu tố trải nghiệm, dự án đã chạm tới cảm xúc của người tham gia - không chỉ bằng thị giác, khứu giác hay vị giác, mà bằng những rung động chân thành trước vẻ đẹp văn hóa Việt.

Tour du lịch đặc biệt này không chỉ đưa du khách khám phá vẻ đẹp lịch sử và văn hoá của phường Trúc Bạch, quận Ba Đình và Thủ đô Hà Nội, mà còn giúp tạo ra cơ hội cho người dân địa phương tham gia vào hoạt động du lịch và phát triển kinh tế địa phương.