Theo bước người xưa - Tuyến du lịch di sản vùng Đông Bắc Hải Dương

Nằm cách trung tâm thành phố Hải Dương khoảng 40km về phía Đông, thị xã Kinh Môn là nơi giao hòa giữa vẻ đẹp thiên nhiên kỳ vĩ, chiều sâu lịch sử và không gian văn hóa - tín ngưỡng đặc sắc.

Nổi bật trên bản đồ di tích của Kinh Môn là cụm danh thắng An Phụ - Kính Chủ - Nhẫm Dương, nơi kết tinh những lớp trầm tích lịch sử, văn hóa và tín ngưỡng Phật giáo qua nhiều thế kỷ. Mỗi địa danh đều là một dấu ấn riêng biệt, góp phần tạo nên sức hấp dẫn cho hành trình du lịch tâm linh và trải nghiệm văn hóa.

Đền Cao An Phụ

Đền Cao An Phụ là điểm khởi đầu không thể bỏ qua. Ngôi đền được xây dựng từ thế kỷ XIII, thờ An Sinh Vương Trần Liễu - thân phụ của Quốc công Tiết chế Hưng Đạo Đại vương Trần Quốc Tuấn.

Không chỉ là nơi tưởng niệm một nhân vật lịch sử quan trọng của nhà Trần, đền còn mang giá trị kiến trúc đặc sắc với kiểu thức “tiền nhất hậu đinh”, gồm ba phần: tiền tế, trung từ và hậu cung. Đặc biệt, tại gian hậu cung có thờ tượng An Sinh Vương cùng hai cháu nội của Hưng Đạo Vương - Đệ Nhất Vương Cô và Đệ Nhị Vương Cô cho thấy mối liên kết sâu sắc giữa huyết thống và văn hóa tâm linh.

Hằng năm, lễ hội đền Cao An Phụ được tổ chức vào ngày mùng 1 tháng Tư (âm lịch), đúng ngày mất của An Sinh Vương Trần Liễu, với nhiều hoạt động truyền thống như lễ tế, hầu thánh, hát chèo...

Cách đền khoảng 500m là tượng đài Hưng Đạo Đại Vương bằng đá xanh cao 9,7m, uy nghi giữa núi rừng. Bao quanh tượng đài là bức phù điêu đất nung dài 45m miêu tả sinh động cuộc kháng chiến chống Nguyên - Mông, được xác lập là bức tranh truyện đất nung ngoài trời dài nhất Việt Nam. Đây không chỉ là một công trình nghệ thuật mà còn là bảo tàng lịch sử ngoài trời quý giá.

Chùa Nhẫm Dương

Rời đền Cao An Phụ, du khách có thể tới chùa Nhẫm Dương - nơi được xem là “bảo tàng khảo cổ học lớn nhất Việt Nam” nằm giữa hệ thống núi Nhẫm Dương ở phường Duy Tân. Ngôi chùa cổ này từng là trung tâm tu học của thiền phái Tào Động từ thế kỷ XVII, với hai tòa tháp đá thời Lê thờ Thiền sư Thủy Nguyệt và Tổ Tông Diễn.

Không chỉ mang ý nghĩa Phật giáo sâu sắc, chùa Nhẫm Dương còn là kho tư liệu quý về khảo cổ học, khi phát hiện hàng trăm hiện vật như tiền cổ, răng hóa thạch, gốm cổ và công cụ sản xuất. Đặc biệt, bộ sưu tập 728 đồng tiền của bốn quốc gia cho thấy tầm vóc giao thương và giao lưu văn hóa của vùng đất này trong lịch sử.

Điểm dừng chân cuối cùng là động Kính Chủ - di tích được mệnh danh là “Nam thiên đệ lục động”. Nằm bên sườn núi Dương Nham, động được biết đến với hệ thống bia ma nhai đồ sộ - những văn bia khắc trực tiếp lên vách đá, chiếm số lượng lớn nhất trong các hang động Việt Nam.

Động Kính Chủ

Có đến 47 văn bia còn đọc được, ghi lại bút tích của vua chúa, quan lại, danh sĩ từ thời Trần đến Nguyễn. Năm 2017, hệ thống bia này được công nhận là Bảo vật quốc gia, khẳng định giá trị đặc biệt của động Kính Chủ trong lịch sử và văn hóa dân tộc. Ngoài ra, động còn là nơi thờ Phật và các vị vua triều Lý, thiền sư Trúc Lâm, tạo nên sự giao thoa giữa Phật giáo và văn hóa dân gian.

Tuyến du lịch di sản An Phụ - Kính Chủ - Nhẫm Dương đưa du khách ngược dòng thời gian để cảm nhận khí phách một thời Đông A mà còn mở ra một hành trình khám phá văn hóa giàu ý nghĩa trong bối cảnh đương đại.