Tăng nguồn lực về đất đai để Hà Nội xanh, văn minh, hiện đại

Đồng chí Nguyễn Lan Hương, Ủy viên Ban Thường vụ Thành ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội chủ trì hội nghị.

Quang cảnh hội nghị

Khai thác quỹ đất tại bãi sông, bãi nổi để sản xuất nông nghiệp kết hợp du lịch trải nghiệm

Trình bày dự thảo Nghị quyết, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Hà Nội Nguyễn Văn Quyến cho biết, việc sử dụng, khai thác quỹ đất nông nghiệp tại bãi sông, bãi nổi ở tuyến sông có đê để sản xuất nông nghiệp, sản xuất nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp kết hợp du lịch trải nghiệm phải phù hợp quy hoạch phòng, chống lũ của tuyến sông có đê, quy hoạch đê điều, quy hoạch Thủ đô, quy hoạch chung xây dựng Thủ đô, quy hoạch khác có liên quan;

Đồng thời tuân thủ quy định pháp luật về bảo vệ đê điều, không làm tăng rủi ro thiên tai, bảo vệ môi trường, nguồn nước; tuân thủ quy định pháp luật về đất đai và pháp luật khác liên quan...

Việc sử dụng, khai thác quỹ đất nông nghiệp tại bãi sông, bãi nổi phải phù hợp đặc điểm địa hình, thổ nhưỡng, môi trường, khí tượng thủy văn; có phương án chủ động và chịu trách nhiệm đảm bảo an toàn trong mùa mưa lũ, hạn chế thấp nhất thiệt hại do thiên tai, lũ lụt gây ra; được cơ quan có thẩm quyền cho phép sử dụng đất, cấp giấy phép xây dựng, lắp dựng công trình theo quy định tại khoản 4 Điều 32 Luật Thủ đô.

Dự thảo Nghị quyết cho phép được chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi để sử dụng đất kết hợp đa mục đích theo quy định của pháp luật về đất đai; được sử dụng một phần diện tích để xây dựng, lắp dựng công trình phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp, sản xuất nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp kết hợp du lịch, giáo dục trải nghiệm nhưng không làm thay đổi loại đất, làm mất đi điều kiện cần thiết để trở lại sử dụng đất vào mục đích chính là đất nông nghiệp và hạn chế ảnh hưởng đến bảo tồn hệ sinh thái tự nhiên, đa dạng sinh học, cảnh quan, môi trường.

Các chuyên gia góp ý vào dự thảo nghị quyết

Đối với công trình xây dựng, lắp dựng trên đất nông nghiệp tại bãi sông, bãi nổi ở tuyến sông có đê phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp, sản xuất nông nghiệp sinh thái, nông nghiệp kết hợp du lịch, giáo dục trải nghiệm cho phép tồn tại có thời hạn, sử dụng các loại vật liệu tự nhiên, thân thiện với môi trường, dễ dàng tháo dỡ, di chuyển; tuyệt đối không sử dụng công trình xây dựng trên đất nông nghiệp vào mục đích để ở, không tôn cao bãi sông.

Vị trí xây dựng, lắp dựng công trình nằm ngoài phạm vi bảo vệ đê điều, thủy lợi, không thuộc khu vực sạt lở hoặc có nguy cơ sạt lở nguy hiểm, không thường xuyên chịu ảnh hưởng ngập, lụt do lũ trên sông, cao độ tự nhiên tương đương mực nước lũ Báo động I tại khu vực trở lên.

Công trình được cấp phép xây dựng có thời hạn, thời hạn tồn tại của công trình không quá 5 năm tính từ ngày được cấp phép xây dựng. Khi hết thời hạn tồn tại của công trình ghi trong giấy phép xây dựng có thời hạn thì cơ quan cấp giấy phép xây dựng thông báo việc ra hạn thời gian tồn tại của công trình ghi trong giấy phép xây dựng có thời hạn khi chủ đầu tư yêu cầu; mỗi lần gia hạn không quá 5 năm và không vượt quá thời hạn cho phép sử dụng đất.

Dự thảo Nghị quyết cũng nêu rõ: Mọi hành vi vi phạm về sử dụng, khai thác quỹ đất nông nghiệp tại bãi sông, bãi nổi ở tuyến sông có đê trên địa bàn TP Hà Nội đều được xử lý nghiêm minh theo quy định của pháp luật.

Đảm bảo quản lý, khai thác đầu tư thuận lợi

Tại hội nghị, nhiều ý kiến chỉ ra một số quy định cần xem xét, cân nhắc thêm về hình thức sử dụng, khai thác quỹ đất nông nghiệp tại bãi sông, bãi nổi ở tuyến sông có đê trên địa bàn TP.

Theo TS Đào Ngọc Nghiêm, kiến trúc sư, Phó Chủ tịch Hội Quy hoạch phát triển đô thị Việt Nam: Vấn đề này đã được bàn rất nhiều năm, qua nhiều thời kỳ, việc ban hành nghị quyết này là để cụ thể hóa các chủ trương, định hướng trước đó.

Song, cần tư duy rằng, các quy định về sử dụng đất nông nghiệp ở bãi nổi, bãi sông là việc khơi dậy tiềm năng về các dòng sông chứ không phải chỉ là để thực hiện điểm a, khoản 3, Điều 32 Luật Thủ đô về sử dụng quỹ đất.

Nhiều chuyên gia cũng đề cập đến các quy định về hồ sơ, trình tự, thủ tục cấp phép xây dựng công trình trên đất nông nghiệp tại bãi sông, bãi nổi và đồng nhất cho rằng, việc cấp phép cần đơn giản, tạo điều kiện cho người dân triển khai dự án. Các quy định về cấp phép xây dựng, công trình xây dựng không nên quy định quá cụ thể, chi tiết trong nghị quyết, mà nên để sở chuyên ngành quy định.

TS Đào Ngọc Nghiêm góp ý vào dự thảo nghị quyết

TS Lê Văn Hoạt, Phó Chủ nhiệm Hội đồng tư vấn Dân chủ - Pháp luật cho rằng, việc quy định diện tích xây dựng công trình xây dựng phục vụ trực tiếp sản xuất nông nghiệp tối đa 10m2, 20m2, 30m2 là quá nhỏ, không phù hợp với việc chủ đầu tư lưu chứa sản phẩm nông nghiệp khi thu hoạch, chế biến; do đó, cần tăng diện tích xây dựng công trình cho phù hợp với thực tiễn.

Ông Hoạt cũng cho rằng, cần rà soát thêm để có thể đơn giản hóa thủ tục cấp phép xây dựng có thời hạn đối với loại công trình này, không nhất thiết áp dụng như các công trình xây dựng nói chung. Trong quản lý xây dựng loại công trình này cần chuyển mạnh từ tiền kiểm sang hậu kiểm với những chế tài quy định cụ thể và xử lý nghiêm nếu phát hiện có vi phạm thông qua hậu kiểm.

GS.TS Đỗ Kim Chung (Học viện Nông nghiệp Việt Nam) cho rằng, tên nghị quyết cần thay đổi để có nội hàm rộng hơn; đối tượng quản lý là “bãi sông, bãi nổi” chưa phản ánh đủ các loại đất thuộc quỹ đất nông nghiệp này vì còn thiếu bãi bồi; đề nghị đối tượng quản lý nên là: “bãi sông, bãi nổi, bãi bồi”.

Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội Nguyễn Lan Hương phát biểu kết luận hội nghị

Kết luận hội nghị, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội Nguyễn Lan Hương cho rằng, cả 2 dự thảo Nghị quyết đều khẳng định sự cần thiết, đáp ứng yêu cầu Luật Thủ đô và các Luật khác như Luật đê điều để khai thác, sử dụng bãi sông, bãi nổi trên địa bàn TP.

Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội nhấn mạnh, vấn đề này được cập nhật nhiều lần nhưng nếu được thông qua thì Nghị quyết này sẽ mang tính kế thừa. Dự thảo Nghị quyết cũng đề cập khó khăn, vướng mắc trước đây và phần nào đó nêu thực trạng trong khai thác, quản lý đất ở bãi sông, bãi nổi. Trong đó, hướng tới mục tiêu cao nhất là tăng nguồn lực về đất đai để Hà Nội phải xanh, văn hiến, văn minh và hiện đại.

Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Nguyễn Lan Hương cũng đề nghị bổ sung rõ hơn một số khái niệm đảm bảo quản lý, khai thác đầu tư thuận lợi; đảm bảo hành lang thoát lũ cũng như định hướng phát triển công nghệ cao của TP Hà Nội cũng như tính công khai, minh bạch trong thực thi chính sách khi thực hiện Nghị quyết.