Xu hướng làm việc linh hoạt trong Gen Z

Rẽ lối tìm cơ hội mới

Rời bỏ chốn văn phòng với mức lương tháng ổn định, bạn Trần Trà My (26 tuổi) quyết định rẽ hướng sự nghiệp, trở thành freelancer (lao động tự do), xác định "tự do nhưng tự lo".

Cựu nhân viên ngân hàng này luôn ấp ủ dự định kinh doanh riêng từ khi ra trường. Đó là lý do cô liên tục “nhảy việc”, làm tại các công ty khác nhau trong nhiều lĩnh vực với mục đích tích lũy càng nhiều kiến thức, kinh nghiệm càng tốt.

Sau nhiều năm làm việc tại các doanh nghiệp, Trà My rẽ hướng xây dựng sự nghiệp tự do

Tuy nhiên, song hành cùng thời gian đi làm, Trà My luôn tranh thủ học thêm, nghiên cứu về ngành và mô hình kinh doanh phù hợp. Để tạo ra thu nhập tạm thời, cô bắt đầu bước vào con đường mới. Nhờ chuyển đổi 5 công ty trong thời gian ngắn, chăm chỉ xây dựng mạng lưới mối quan hệ, cô gái trẻ có cơ hội nhận về nhiều dự án cá nhân.

Sau nửa năm làm việc với tư cách freelancer, Trà My nhận ra công việc này không chỉ đem lại một khoản thu tốt, mà còn cho cô thêm cơ hội học hỏi kiến thức trong nhiều lĩnh vực, bổ trợ công việc kinh doanh sau này.

Ban đầu, Trà My chỉ định nhận các dự án ngắn hạn, sau đó dốc toàn lực cho dự án khởi nghiệp cá nhân. Tuy nhiên, sau khi nhận thấy nhiều ưu điểm của công việc tự do, cô dự định duy trì sự nghiệp freelance trong ít nhất 2 - 3 năm tới.

Với công việc sáng tạo nội dung, cô gái trẻ Trà My có thời gian tranh thủ học, trải nghiệm nhiều ngành nghề và mô hình kinh doanh phù hợp

Trà My chia sẻ, đồng hành cùng công việc của cô còn là “người bạn thân thiết” trí tuệ nhân tạo (AI). "Nếu trước đây mình từng mất hàng giờ viết nội dung, tối ưu quảng cáo thì giờ chỉ cần nhập yêu cầu, AI hỗ trợ phân tích dữ liệu khách hàng, đề xuất nội dung, thậm chí chạy thử các kịch bản tiếp thị.

AI có thể tạo hình ảnh nhanh hơn con người nhưng vẫn cần có sự tinh chỉnh, sáng tạo và cảm xúc. Chọn làm việc với AI, trở thành freelancer hay làm việc từ xa không quan trọng bằng việc bạn tìm được cách làm thật sự phù hợp, vừa có thu nhập tốt lại vừa giữ được cân bằng trong cuộc sống”, Trà My chia sẻ.

Khi văn phòng ở bất cứ đâu

Làm việc tự do quả là lựa chọn hấp dẫn với những người không thích bị ràng buộc bởi hợp đồng dài hạn hay môi trường công sở. Chị Lê Phương Anh, 27 tuổi (quận Thanh Xuân, TP Hà Nội) chia sẻ bản thân từng thấy khá gò bó khi làm tại văn phòng nên chọn dự án yêu thích và làm giờ giấc linh hoạt, cả khi du lịch vẫn kiếm ra tiền.

Trước đây, Phương Anh có cơ hội tham gia các dự án sáng tạo, nhưng dần dần, công việc của chị chỉ xoay quanh việc điều phối, xử lý các đầu việc rời rạc từ cấp trên. Khi sự thiếu nhất quán trong định hướng khiến mọi thứ trì trệ, chị dần cảm thấy mất động lực.

Kinh nghiệm và các mối quan hệ sẵn có chính là lợi thế lớn nhất giúp chị Phương Anh tự tin duy trì công việc tự do lâu dài

Chính sách phúc lợi cũng bị cắt giảm, cơ chế thưởng thay đổi theo hướng bất lợi hơn. Cảm thấy không còn lý do để níu kéo, nhân sự 27 tuổi quyết định tìm cho mình một hướng đi mới, dứt khoát rời khỏi môi trường làm việc không còn phù hợp.

Trong quá trình tìm việc tiếp theo, chị Phương Anh nhận thấy thị trường lao động ngày càng khắt khe, đòi hỏi ứng viên có kỹ năng cao, nhưng mức lương lại không tương xứng. Hơn nữa, cơ hội dành cho người lao động trẻ cũng rộng mở hơn.

Sau nhiều tháng tìm kiếm không thành, cô gái trẻ quyết định tận dụng công việc online trước đây để duy trì thu nhập, bước đầu dấn thân vào con đường làm việc tự do với lĩnh vực sản xuất nội dung quảng cáo và truyền thông.

Ban đầu, Phương Anh chỉ xem đây là một giải pháp tạm thời. Tuy nhiên, khi không còn bị ràng buộc bởi giờ giấc hành chính, chị có thể linh hoạt sắp xếp thời gian để phát triển dự án cá nhân. Điều này thúc đẩy chị chuyển hẳn sang làm freelancer.

Hiện tại, Phương Anh tập trung vào việc sản xuất nội dung cho khách hàng nước ngoài, đồng thời dành thời gian phát triển kênh TikTok và YouTube của riêng mình.

“Thu nhập khi làm tự do không ổn định như hồi làm văn phòng, nhưng mình vẫn thấy thoải mái. Có những tháng, mình kiếm gấp 3 - 4 lần lương cũ.

Một freelancer không thể chỉ giỏi chuyên môn mà còn phải biết quản lý tài chính, xây dựng thương hiệu cá nhân và mở rộng cơ hội nghề nghiệp. Guồng quay “nhận dự án - làm - nhận tiền” không đạt hiệu quả về lâu dài, cần chiến lược dài hạn”, Phương Anh chia sẻ.

Công việc tự do đem lại thu nhập tốt cho một số nhân sự có kinh nghiệm, mối quan hệ trong lĩnh vực

Tuy nhiên cả Trà My và Phương Anh đều đồng tình mặc dù công việc tự do có nhiều ưu điểm, nhưng 2 bạn đều không có ý định theo đuổi hình thức này suốt đời. Cả hai đã những dự định riêng duy trì mô hình làm việc trên đến khoảng 40 - 45 tuổi trước khi chuyển hướng sang quản lý hoặc đầu tư dài hạn.

“Dịp Tết Nguyên đán năm nay, mình loay hoay xoay sở khoản chi tiêu bị đội lên khi không có lương tháng 13 và thưởng Tết. Lựa chọn làm việc tự do cũng khiến mình không còn trong diện hưởng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế của doanh nghiệp, phải chủ động lo liệu phúc lợi cho bản thân. Mỗi mùa thuế, mình cũng phải tự quyết toán thuế thu nhập cá nhân”, Trà My chia sẻ về những rủi ro, khó khăn điển hình của freelancer.