Đừng nghĩ vi phạm lúc “tranh tối tranh sáng” sẽ không sao!

NGHIÊM TRỊ VI PHẠM

Những đối tượng xấu thường hay nghĩ, những lúc giao thời hoặc đang còn mập mờ, nhập nhằng, chưa rõ ràng, chưa ngã ngũ thì sẽ dễ làm việc xấu mà sẽ ít ai để ý đến. Nhưng không, những việc làm nào, dù tốt hay xấu thì cũng có trời biết, đất biết rồi sau đó con người cũng sẽ biết và pháp luật cũng sẽ sờ đến dù có thể đến sớm hoặc muộn.

Hoặc cũng có những đối tượng, hay cán bộ nghĩ rằng, làm hoặc cho làm sai những lúc nhập nhèm, nhân lúc tranh tối tranh sáng để đục nước béo cò "hốt cú chót" rồi về hưu an toàn sẽ chẳng sao, sai phạm để nhiệm kỳ sau họ xử lý còn mình thì hết trách nhiệm khi đã "cởi áo mão cân đai".

Không phải vậy, người vi phạm đừng nghĩ cứ vi phạm rồi nộp tiền là được tồn tại, còn "ông quan" cũng đừng nghĩ cứ cho người ta làm sai rồi khi mình về hưu là hết, bởi nhiều bài học nhãn tiền còn đó, mới đây mà ngay trước mắt.

Thực tế, thời gian qua, nhà chức trách đã khởi tố hàng loạt các đối tượng, quan chức vi phạm về đất đai, xây dựng dù đã thời điểm vi phạm đã diễn ra cả chục năm và cán bộ nghỉ hưu cũng ngót thập kỷ.

Lấy ví dụ, tại Đồng Nai, hồi tháng 2/2025, Công an TP Biên Hoà đã ra quyết định khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can, bắt tạm giam và khám xét nhà ở, nơi làm việc đối với Nguyễn Hiếu Cường (41 tuổi), Tổ trưởng tổ xây dựng thuộc UBND phường Phước Tân để điều tra, làm rõ hành vi Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ.

Cưỡng chế công trình vi phạm đất đai, xây trật tự xây dựng trên đất sản xuất nông nghiệp tại huyện Ba Vì

Theo điều tra, Nguyễn Hiếu Cường đã thông qua một số đối tượng môi giới để nhận tiền bảo kê cho nhiều người dân xây dựng nhà, nhà xưởng trái phép và không phép trên đất nông nghiệp thuộc địa bàn phường Phước Tân, gây thiệt hại cho ngân sách Nhà nước.

Còn tại Hà Nội, thành phố thời gian qua đã quyết liệt xử lý các vi phạm về đất đai, xây dựng, thậm chí nhiều trường hợp đã bị khởi tố, bắt giam.

Theo đó, tháng 11/2023, Công an huyện Phú Xuyên đã ra quyết định khởi tố vụ án, khởi tố bị can đối với 2 đối tượng Đặng Thị Bổng (SN 1961) và Đặng Văn Đoàn (SN 1984), đều ở thôn Xuân La, xã Phượng Dực, huyện Phú Xuyên về tội “Vi phạm các quy định về sử dụng đất đai”.

Quá trình điều tra, cơ quan công an xác định, đối tượng Đặng Thị Bổng và Đặng Văn Đoàn có hành vi sử dụng đất nông nghiệp xây dựng xưởng để kinh doanh. Hành vi này đã bị xử phạt hành chính, yêu cầu trả lại nguyên hiện trạng nhưng các đối tượng không chấp hành mà cố tình vi phạm.

Hồi tháng 4/2024, Công an huyện Phú Xuyên cũng đã khởi tố bị can, bắt tạm giam Nguyễn Thị Hồng (SN 1971, trú xã Minh Tân, huyện Phú Xuyên) và Nguyễn Ngọc Tuấn (SN 1975, trú xã Sơn Hà, huyện Phú Xuyên) về tội Gây rối trật tự công cộng.

Theo điều tra, Nguyễn Thị Hồng và Nguyễn Ngọc Tuấn có hoạt động thu mua đất nông nghiệp nhỏ lẻ, xen kẹt tại xã Minh Tân, huyện Phú Xuyên. Sau đó, các đối tượng chuyển đổi mục đích sử dụng đất, tự ý xây nhà tạm trên các thửa đất này.

Khi bị cơ quan chức năng phát hiện vi phạm, yêu cầu tháo dỡ, hai đối tượng có thái độ không chấp hành mà còn có hành vi lăng mạ, chống đối cán bộ xã tại trụ sở UBND xã Minh Tân làm ảnh hưởng đến tình hình an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội.

Hay vào tháng 3/2025, Công an TP Hà Nội cũng đã bắt 6 cán bộ là Chủ tịch phường, cán bộ Đội Quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn quận Hoàng Mai khi nhận hối lộ để buông lỏng quản lý, không tiến hành kiểm tra các công trình, bỏ qua lỗi sai phạm trong trật tự xây dựng; đồng thời lợi dụng chức vụ, quyền hạn để sách nhiễu, tạo cơ chế xin cho, nhận tiền, gây phiền hà cho những người có nhu cầu thi công xây dựng trên địa bàn.

Mới đây nhất, ngày 28/4, Công an TP Hà Nội đã ra quyết định khởi tố nhóm cán bộ xã Tự Nhiên, huyện Thường Tín. Trong đó, Chủ tịch, Phó Chủ tịch UBND xã và công chức địa chính đã lợi dụng chức vụ, quyền hạn để nhận hối lộ, tạo điều kiện cho 5 hộ dân xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp, hưởng lợi tổng số tiền 412 triệu đồng.

NÓI LÀ SẼ LÀM

Vi phạm đất đai, môi trường là vấn đề không chỉ ở mỗi địa phương nào, ở bất cứ tỉnh, thành nào trên cả nước cũng đều xảy ra. Do đó, để giải quyết triệt để thì cần một hệ thống phòng ngừa chủ động, liên kết nhiều cấp, nhiều ngành, trong đó tổ công tác liên ngành là lực lượng nòng cốt, công tác tuyên truyền, dân vận là “xương sống” tạo đồng thuận.

Để công tác quản lý đất đai đảm bảo chặt chẽ, sử dụng đúng quy hoạch, đúng pháp luật không chỉ là trách nhiệm của cơ quan chức năng, mà còn là mục tiêu chung của toàn xã hội. Khi người dân hiểu và đồng hành, khi chính quyền sát dân, minh bạch và kịp thời, thì vi phạm sẽ không có “đất” để tồn tại.

Đối với Hà Nội, Thủ đô của cả nước thì công tác này càng đặc biệt quan trọng. Nhận thức được điều này, thời gian qua, cấp ủy, chính quyền các cấp của thành phố đặc biệt quan tâm đến việc xử lý vi phạm đất đai, xây dựng, môi trường, trong thời điểm thực hiện sắp xếp các đơn vị hành chính.

Tại Hội nghị giao ban quý I/2025 giữa Thường trực Thành ủy, HĐND, UBND TP Hà Nội với lãnh đạo các quận, huyện, thị xã quý I/2025, diễn ra đầu tháng 4 vừa qua, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh, công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng đây luôn là vấn đề “nóng”, trong thời điểm này lại càng “nóng” hơn.

Do vậy, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong yêu cầu lãnh đạo các quận, huyện, thị xã phải thể hiện trách nhiệm cao nhất, không để xảy ra tình trạng “tranh tối tranh sáng” hay khoảng trống quản lý.

“Việc thực hiện nhiệm vụ quan trọng này không chỉ là thước đo năng lực lãnh đạo, ý thức trách nhiệm, danh dự của tập thể, cá nhân ở địa phương và của cả thành phố, mà còn là căn cứ để thành phố đánh giá cán bộ. Qua đó, thực hiện việc sắp xếp, luân chuyển, điều động cán bộ trong thời gian tới”, ông Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh.

Các vi phạm về đất đai, xây dựng sẽ được xử lý nghiêm

Ông Nguyễn Văn Phong giao Ủy ban Kiểm tra Thành ủy, Ban Nội chính Thành ủy và các cơ quan nội chính tăng cường giám sát, đồng thời yêu cầu đẩy nhanh tiến độ xây dựng dữ liệu đất đai để nâng cao hiệu quả quản lý.

Thời gian qua, chính quyền thành phố Hà Nội cũng đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về đất đai, xây dựng, Cụ thể, tại Công điện 02/CĐ-UBND ngày 5/3/2025 về việc tiếp tục đẩy mạnh triển khai thực hiện sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh đã chỉ đạo các quận, huyện đặc biệt quan tâm chỉ đạo công tác quản lý đất đai, quản lý trật tự xây dựng trên địa bàn, không để xảy ra tình trạng tranh thủ, lợi dụng thời điểm sắp xếp để thực hiện các hành vi lấn chiếm đất công, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép, xây dựng công trình sai phép, trái phép…

Sau đó, ngày 15/3, Phó Chủ tịch UBND TP Hà Nội Nguyễn Trọng Đông cũng đã ký ban hành Công văn số 938/UBND-NNMT về việc đẩy mạnh công tác giám sát quản lý đất đai, môi trường trong thời gian thực hiện sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị.

Theo đó, để thực hiện tốt công tác quản lý đất đai, môi trường trên địa bàn thành phố, UBND TP Hà Nội yêu cầu UBND các quận, huyện, thị xã chủ động triển khai ngay các biện pháp kiểm soát, ngăn chặn tình trạng lợi dụng thời gian thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước về sắp xếp tổ chức bộ máy để lấn chiếm đất công, đất nông nghiệp, vi phạm trật tự xây dựng, môi trường.

Lãnh đạo UBND TP Hà Nội giao Sở Nông nghiệp và Môi trường, Sở Xây dựng, Công an TP tăng cường kiểm tra, thanh tra, hướng dẫn các quận, huyện, thị xã phát hiện và xử lý nghiêm các hành vi vi phạm về đất đai và môi trường, đảm bảo tuân thủ đúng các quy định pháp luật; tổng hợp thông tin, báo cáo UBND TP theo quy định; đề xuất kiên quyết xử lý trách nhiệm đối với lãnh đạo các địa phương để xảy ra các trường hợp lợi dụng tình hình để vi phạm pháp luật về đất đai, môi trường, xây dựng.

Ngày 22/4, Chủ tịch UBND TP Hà Nội Trần Sỹ Thanh tiếp tục ký Công điện số 04/CĐ-UBND về việc tăng cường công tác quản lý, xử lý tình trạng lấn chiếm đất đai, ao hồ, đồng ruộng trong quá trình sắp xếp các đơn vị hành chính.

Trong đó, người đứng đầu chính quyền thành phố Hà Nội yêu cầu, sở ngành liên quan, Chủ tịch UBND các quận, huyện, thị xã chịu trách nhiệm toàn diện trong công tác quản lý đất đai, trật tự xây dựng trên địa bàn; không để xảy ra tình trạng buông lỏng quản lý, tạo điều kiện cho vi phạm phát sinh; kịp thời phát hiện, xử lý dứt điểm ngay từ đầu các trường hợp vi phạm.

Đặc biệt, Chủ tịch UBND TP Hà Nội cũng giao Công an thành phố chỉ đạo Công an cấp xã tăng cường nắm bắt tình hình an ninh trật tự, phát hiện và xử lý kịp thời các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến đất đai, trật tự xây dựng; chủ động đấu tranh với các hành vi tổ chức, tiếp tay cho việc chiếm dụng trái phép đất đai, gây mất an ninh trật tự; có biện pháp xử lý đối với hành vi vi phạm, trường hợp có dấu hiệu vi phạm pháp luật hình sự, củng cố hồ sơ xử nghiêm theo quy định của pháp luật.

Mới đây nhất, tại kỳ họp thứ 22 diễn ra cuối tháng 4/2025, HĐND TP Hà Nội đã biểu quyết thông qua Nghị quyết quy định mức tiền phạt đối với 71 hành vi vi phạm hành chính trong lĩnh vực đất đai trên địa bàn thành phố Hà Nội (thực hiện khoản 1 Điều 33 Luật Thủ đô).

Theo đó, mức tiền phạt đối với hành vi vi phạm hành chính quy định tại nghị quyết này bằng 2 lần mức tiền phạt đối với hành vi vi phạm hành chính tương ứng quy định tại Nghị định số 123/2024/NĐ-CP trên địa bàn thành phố Hà Nội, nhưng không vượt quá mức tiền phạt quy định tại Điều 24 của Luật Xử lý vi phạm hành chính.

Những động thái trên cho thấy sự quyết tâm, quyết liệt của các cấp ủy, chính quyền thành phố Hà Nội trong việc xử lý vi phạm về đất đai, xây dựng. Mặc dù sẽ khó xử lý triệt để 100% các vi phạm, nhưng đây cũng có thể là những biện pháp để "không dám, không thể" xảy ra những vi phạm mới.

Theo luật sư Phan Thị Lam Hồng (Đoàn Luật sư Hà Nội), thực tế tư tưởng tranh thủ lúc tranh tối tranh sáng để vi phạm là có và có thể sẽ diễn ra ở nhiều địa phương trên cả nước, đặc biệt là vi phạm về đất đai, xây dựng.

"Họ thường hay tranh thủ những lúc các cán bộ sắp hết nhiệm kỳ hoặc điều chuyển hay sắp xếp lại các đơn vị hành chính, đặc biệt là cấp xã. Đây là những lúc những đối tượng sẽ lợi dụng để vi phạm. Do đó, việc quán triệt và xử lý nghiêm vi phạm những lúc này là đúng đắn, tránh để xảy ra tiền lệ khi mọi việc đã rồi", luật sư Phan Thị Lam Hồng nhận định.

Cũng theo luật sư Phan Thị Lam Hồng, đừng nghĩ cứ vi phạm rồi đóng phạt cho tồn tại, bởi chính sách pháp luật ngày càng nghiêm minh.

“Nguyên tắc của luật pháp đã sai phạm là phải xử lý nghiêm. Vi phạm phổ biến nhất trong đất đai, xây dựng thường là sử dụng đất không đúng mục đích, xây nhà trên đất nông nghiệp, xây thêm tầng trái phép, tôi nghĩ với loại sai phạm này thì cứ phải nghiêm minh, thẳng tay cưỡng chế, không hợp thức hóa sai phạm. Nếu cứ vi phạm lại được nộp phạt để tồn tại thì luật chẳng có giá trị gì, chẳng để làm gì và cũng chẳng răn đe được ai cả”, nữ luật sư chia sẻ thêm.

Cũng theo vị luật sư, các công trình sai phạm dứt khoát phải bị phá dỡ, ít nhất là phá phần xây sai phép có thế mới đủ sức răn đe, mới thể hiện được sự uy nghiêm của pháp luật, từ đó sẽ không để xảy ra tiền lệ xấu. Cán bộ nhiệm kỳ sau sẽ không phải vất vả đi xử lý hậu quả của nhiệm kỳ trước để lại.