Nhiều vấn đề khi lập tòa án chuyên biệt trong Trung tâm tài chính

Chiều 26/5, Quốc hội thảo luận ở hội trường về dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản và Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa án.

Phát biểu thảo luận, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình (đoàn Bắc Giang) đánh giá cao việc xây dựng tòa án chuyên biệt trong Trung tâm tài chính. Nhiệm vụ của tòa chuyên biệt để giải quyết các xung đột, tranh chấp phát sinh trong trung tâm tài chính.

Theo ông Bình, Trung tâm tài chính sẽ có cả các định chế tài chính Việt Nam nhưng chủ yếu là các định chế tài chính nước ngoài.

"Chúng ta xây dựng các trung tâm tài chính là để thu hút các nguồn lực quốc tế phục vụ cho phát triển kinh tế của đất nước.

Một trong những vấn đề mà các nhà đầu tư nước ngoài quan tâm là trong những tình huống pháp lý có xung đột thì tài sản và quyền sở hữu của họ được bảo vệ và thiết chế để bảo vệ tài sản này thì chính là cơ quan giải quyết tranh chấp trong trung tâm tài chính, trong đó có tòa chuyên biệt như chúng ta đang bàn ở đây", Phó Thủ tướng Thường trực phân tích.

Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Nguyễn Hòa Bình phát biểu tại phiên thảo luận.

Tuy nhiên, Phó Thủ tướng Thường trực Nguyễn Hòa Bình cũng lưu ý rằng việc thành lập tòa án chuyên biệt cần quan tâm tới nhiều yếu tố để đảm bảo tòa án có thể vận hành thực chất và hiệu quả...

Phó Thủ tướng Thường trực lấy ví dụ cụ thể như về ngôn ngữ trong xét xử. Hiện tại Luật Tòa án yêu cầu các phiên tòa xét xử bằng tiếng Việt. Tuy nhiên, trong Trung tâm tài chính với các định chế quốc tế nước ngoài thì xét xử bằng tiếng Việt sẽ rất khó.

Hoặc đối với thẩm phán, theo ông Bình, trong dài hạn sẽ phải có một đội ngũ thẩm phán đủ năng lực để giải quyết những tranh chấp quốc tế, có yếu tố nước ngoài. Trước mắt, về ngắn hạn sẽ chưa thể đáp ứng được ngay nên theo kinh nghiệm nhiều nước sẽ thuê thẩm phán nước ngoài. Đây cũng là câu chuyện cần quan tâm.

“Kinh nghiệm nhiều nước là thuê thẩm phán nước ngoài. Như vậy, thẩm phán ở Trung tâm tài chính quốc tịch thế nào cũng là câu chuyện phải đặt ra”, ông Bình nói thêm.

Cũng theo Phó Thủ tướng Thường trực, pháp luật được áp dụng trong tòa chuyên biệt ra sao, các tranh chấp quốc tế thường được lựa chọn áp dụng pháp luật như thế nào?... nếu chúng ta xét xử trong Trung tâm tài chính mà căn cứ vào pháp luật Việt Nam hiện hành thì chưa đủ để giải quyết những tranh chấp, xung đột.

Do đó, Phó Thủ tướng Thường trực cho rằng, cần xem xét bổ sung các quy định trong lần sửa đổi luật này để tạo ra hành lang pháp lý đầy đủ cho việc tổ chức và vận hành tòa án chuyên biệt trong Trung tâm tài chính.

Nói thêm về vấn đề này, Chánh án TAND Tối cao Lê Minh Trí cho biết, dự thảo luật chưa nói sâu nội dung này do đây là vấn đề mới. Ban Thường vụ Đảng ủy TAND Tối cao vừa được cấp có thẩm quyền phân công nghiên cứu thành lập tòa án chuyên biệt thuộc Trung tâm tài chính quốc tế.

“Vào đầu tháng 6, tôi sẽ đi Trung Quốc và một số nước, chúng tôi cũng sẽ cử các đoàn tiếp theo đi nghiên cứu về cơ cấu, mô hình tổ chức, chức năng nhiệm vụ… của tòa chuyên biệt thuộc Trung tâm tài chính quốc tế. Vấn đề mới, đưa ngay vào trong luật mà không khả thi thì chỉnh không được”, ông Lê Minh Trí nói.

Theo ông Trí, chúng ta phải nghiên cứu trước, từ việc phải đào tạo ngôn ngữ tiếng Anh thế nào, đào tạo kiến thức về thông luật, hiểu biết pháp luật quốc tế thế nào khi áp dụng giải quyết tranh chấp…

"Đây là vấn đề lớn, chúng tôi sẽ quyết liệt làm theo yêu cầu chỉ đạo của cấp trên, đặc biệt là để đáp ứng xu thế phát triển của đất nước khi thành lập hai Trung tâm tài chính quốc tế ở TP HCM và Đà Nẵng”, ông Lê Minh Trí nói thêm.