Đề nghị lập tòa án chuyên biệt tại trung tâm tài chính quốc tế

Ngày 19/5, tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 9, Quốc hội thảo luận tại hội trường về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án Nhân dân.

Bà Nguyễn Thị Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp cho biết, vừa qua, Bộ Chính trị giao cho Tòa án Nhân dân tối cao nghiên cứu thành lập tòa chuyên biệt thuộc Trung tâm tài chính quốc tế. Hội đồng thẩm phán hướng dẫn áp dụng một số nguyên tắc của hệ thống thông luật (Common Law) trong việc giải quyết các tranh chấp tại trung tâm này.

Nữ đại biểu bày tỏ đồng tình Trung tâm Tài chính quốc tế là một bệ phóng quan trọng cho mục tiêu tăng trưởng dài hạn của Việt Nam. Điều này cho thấy quyết tâm của chúng ta dám nghĩ lớn, dám làm lớn và sẵn sàng hội nhập cùng thế giới.

Theo bà Thủy, sự thành công của Trung tâm tài chính quốc tế nằm ở niềm tin của nhà đầu tư và niềm tin phải được hình thành qua thể chế, pháp luật. Đây chính là lời cam kết vững chắc mọi hoạt động đầu tư sẽ được bảo vệ, mọi tranh chấp sẽ được phán xử một cách công bằng.

"Nếu như thiếu đi một hệ thống pháp luật, cơ chế giải quyết tranh chấp đáng tin cậy thì không có nhà đầu tư nào dám để lại một USD cho dù là có cam kết miễn thuế 100%", đại biểu Nguyễn Thị Thủy nhìn nhận.

Cũng theo nữ đại biểu, mô hình trung tâm tài chính quốc tế thành công đều hoạt động dựa trên nền tảng của mô hình thông luật, dựa trên án lệ uyển chuyển, linh hoạt nhưng ổn định và minh bạch cao.

Bà Nguyễn Thị Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp

Bà Thủy dẫn chứng Trung tâm tài chính quốc tế Dubai tại UAE cho phép áp dụng hệ thống thông luật, cùng quy tắc giải quyết tranh chấp riêng, tòa án riêng và tách biệt với hệ thống luật hồi giáo. Đây chính là một trong những yếu tố then chốt khiến cho Dubai trở thành trung tâm tài chính số một ở Trung Đông.

Nhân lực giải quyết tranh chấp tại trung tâm tài chính quốc tế đòi hỏi chất lượng rất cao, được đào tạo và thực hành theo chuẩn mực quốc tế. Việc này giúp tòa án đủ năng lực giải quyết và ra phán quyết một cách chính xác, nhanh chóng.

Do đó, bà Thủy đề nghị bổ sung tòa án chuyên biệt thuộc trung tâm tài chính quốc tế. Hội đồng Thẩm phán Tòa án Nhân dân tối cao thì có nhiệm vụ hướng dẫn áp dụng các nguyên tắc của hệ thống thông luật, làm cơ sở cho việc giải quyết các tranh chấp tại Trung tâm tài chính quốc tế.

Cùng quan điểm, đại biểu Phan Thị Nguyệt Thu (đoàn Hà Tĩnh) cho biết, theo đề án của Tòa án Nhân dân tối cao hiện nay, dự kiến sẽ sắp xếp 355 tòa khu vực trên 693 Tòa án Nhân dân cấp huyện hiện nay, đây là một việc không chỉ tinh giản về cơ học, về số lượng mà còn nâng cao được chất lượng để đảm bảo tập trung nguồn cán bộ là thẩm phán để thực hiện nhiệm vụ chuyên môn mà không phải giữ chức vụ lãnh đạo quản lý.

Đại biểu Phan Thị Nguyệt Thu bày tỏ đặc biệt quan tâm là việc thành lập các tòa chuyên trách như: Tòa kinh tế, Tòa phá sản, Tòa sở hữu trí tuệ, đáp ứng yêu cầu thực tiễn và hội nhập quốc tế.

Theo bà Thu, trong bối cảnh Chính phủ đang trình Quốc hội đề án thành lập Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, việc có một thiết chế tư pháp chuyên trách, chuyên sâu để giải quyết các tranh chấp trong lĩnh vực tài chính, sở hữu trí tuệ là rất cần thiết.

Đại biểu đề nghị Tòa án Nhân dân tối cao cần có kế hoạch đào tạo, bồi dưỡng cán bộ có trình độ chuyên môn sâu để làm việc tại các tòa chuyên trách. Đồng thời, quy định chặt chẽ căn cứ kháng nghị giám đốc thẩm, tái thẩm, tránh tình trạng vụ việc bị kéo dài không có điểm dừng.

Giải trình làm rõ một số nội dung được đại biểu Quốc hội nêu, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao Lê Minh Trí cho biết, chủ trương của Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ là thành lập Trung tâm tài chính quốc tế ở TP Hồ Chí Minh và ở Đà Nẵng.

"Đây là một yêu cầu, đòi hỏi cấp thiết của thực tiễn nhưng đây cũng là vấn đề lớn và rất mới. Tòa án Nhân dân tối cao xin tiếp thu và sẽ thể hiện trong dự thảo luật theo hướng quy định nguyên tắc trong luật", ông Lê Minh Trí nói.

Theo đó, Luật sẽ quy định có tòa án chuyên biệt và giao cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định thành lập, giải thể cũng như quy định những phạm vi, thẩm quyền theo lãnh thổ của các Tòa án Nhân dân chuyên biệt. Sau đó, Tòa án Nhân dân tối cao sẽ tổ chức nghiên cứu, tham khảo, học tập kinh nghiệm của quốc tế và báo cáo đề xuất trình Quốc hội xem xét, quyết định.