Kiến nghị chính quyền cấp tỉnh có thể hình thành đặc khu

Sáng 14/5, thảo luận tại hội trường, bàu tỏ tán thành cao với dự thảo sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Trúc Anh, Bí thư Huyện ủy Hoài Đức (Hà Nội) quan tâm đến Điều 110 về phân loại đơn vị hành chính và tổ chức chính quyền địa phương.

Đại biểu nêu rõ, đây là điều khoản mang tính khung, khái quát rất cao và phù hợp với Hiến pháp và ở cấp dưới luật có thể có những điều khoản để cụ thể hóa hơn, tránh tình trạng trong quá trình phát triển phát sinh nhiều vấn đề mới; nếu chúng ta quy định quá chi tiết thì sẽ phải sửa Hiến pháp nhiều lần.

Về dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Trúc Anh cho biết, ở đây hình thành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, xỏa bỏ cấp huyện, cấp trung gian, thể hiện vấn đề sát dân, gần dân. Đặc biệt, đa số cử tri đồng tình ý kiến với quan điểm này.

Đại biểu Nguyễn Trúc Anh, Bí thư Huyện ủy Hoài Đức (Hà Nội)

Dẫn chứng lịch sử của các nước trên thế giới cũng theo mô hình chính quyền 2 cấp, đại biểu Nguyễn Trúc Anh nêu rõ, để phát triển quản lý đô thị, họ có Ban hoặc khu vực phát triển đô thị, được giao thẩm quyền giống như chính quyền đô thị.

Hay về vấn đề đặc khu, đại biểu bày tỏ mong muốn trong dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), vấn đề đặc khu không nên gói gọn trong hải đảo, đặc khu có thể trong đất liền. Đối với đặc khu, chúng ta cần mạnh dạn phân quyền cho chính quyền cấp tỉnh có thể hình thành đặc khu.

Vì vậy, đại biểu Nguyễn Trúc Anh đề nghị sửa đổi Luật Tổ chức chính quyền địa phương lần này cần quy định theo hướng mở hơn cho những đơn vị hành chính kinh tế đặc biệt, đặc khu, không gói gọn trong hải đảo.

Đại biểu Nguyễn Việt Thắng (đoàn Kiên Giang)

Cũng quan tâm đến dự thảo Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), đại biểu Nguyễn Việt Thắng (đoàn Kiên Giang) cho biết, tại khoản 2 Điều 1 dự thảo luật quy định xã là đơn vị hành chính ở nông thôn, phường là đơn vị hành chính ở đô thị, đặc khu là đơn vị hành chính ở hải đảo.

Cơ bản nhất trí với việc phân định này, tuy nhiên, đại biểu Nguyễn Việt Thắng nhận thấy, quy định này chưa bao quát hết thực trạng các đơn vị hành chính hiện có và dự kiến sắp xếp trong thời gian tới.

Do đó, đại biểu Nguyễn Việt Thắng đề nghị cần chỉnh lý khoản 2 Điều 1 bổ sung thêm đặc khu, xã đảo là đơn vị hành chính ở hải đảo hoặc cần có quy định riêng đối với xã đảo.

Đại biểu nhận thấy, thời gian qua, thực hiện chủ trương và hướng dẫn của cơ quan có thẩm quyền, các địa phương đã xây dựng đề án sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã theo định hướng cấp có thẩm quyền khi tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp thì các thành phố, huyện đảo hiện nay sẽ chuyển thành các đặc khu.

Theo đó, trong đề án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã của các tỉnh, thành phố xây dựng phương án chuyển nguyên trạng các xã đảo thành đặc khu, riêng thành phố Phú Quốc xây dựng phương án thành lập 2 đặc khu là Phú Quốc và Thổ Châu. Như vậy, cả nước sẽ có 13 đặc khu trên cơ sở các đơn vị hành chính cấp huyện ở hải đảo hiện nay.

Tuy nhiên, đối với một số địa phương có đường bờ biển dài, ngoài các huyện đảo ở vùng ven biển, gần bờ, còn có các xã đảo mà hiện trạng các xã này thuộc các huyện nằm trong đất liền.

Đại biểu cho biết, tại Điều 3 Nghị quyết số 76 của Ủy ban Thường vụ Quốc hội quy định về sắp xếp các đơn vị hành chính năm 2025 có quy định không thực hiện sắp xếp đối với đơn vị hành chính có vị trí biệt lập hoặc có vị trí đặc biệt quan trọng liên quan đến quốc phòng, an ninh, bảo vệ chủ quyền quốc gia.

Vì vậy, khi sắp xếp lại đơn vị hành chính cấp xã do các xã này nằm ở đảo, giao thông cách trở nên vẫn được giữ nguyên là không ghép với các xã khác, cũng không thuộc đặc khu nhưng hiện trạng vẫn là xã đảo.

Đại biểu Nguyễn Việt Thắng cho rằng, theo quy định tại khoản 2 Điều 1 của dự thảo luật, xã là đơn vị hành chính ở nông thôn là chưa phù hợp với các trường hợp nêu trên. Do đó, đại biểu kiến nghị cần có quy định đặc thù riêng đối với các xã này hoặc cơ quan Nhà nước có thẩm quyền chỉ đạo, hướng dẫn sắp xếp đơn vị hành chính các xã đảo cho phù hợp với thực tế hơn. Đồng thời quy định về quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, quy hoạch không gian biển quốc gia cũng phụ thuộc vào việc phân định này.

Từ những lý do trên, đại biểu Nguyễn Việt Thắng đề nghị nghiên cứu cần có quy định phù hợp hơn trong dự thảo luật, tạo điều kiện cho việc ban hành và thực hiện các chính sách đối với các xã đảo được thuận lợi, đồng thời tránh tình trạng phải thực hiện thêm thủ tục để công nhận lại các xã đảo hiện có.