Giới trẻ "cày đêm": Hiệu suất tăng, sức khỏe giảm
Kiệt quệ vì “ngủ ngày, cày đêm” “Học ngày, cày đêm” trước kỳ thi vào lớp 10 Thức khuya uống trà sữa thay nước lọc: Giới trẻ tự bào mòn thận |
Màn đêm: giờ vàng của người trẻ thời 4.0
Không gian thành phố chìm dần vào tĩnh lặng cũng là lúc một “ca làm việc” khác của nhiều người trẻ bắt đầu. Trong khi phần lớn đã yên giấc, thì có một thế giới sáng tạo đang lặng lẽ vận hành giữa màn đêm: nơi ánh đèn màn hình laptop sáng lên, tai nghe bật nhạc không lời và đầu óc bắt đầu “chạy” với những ý tưởng không giới hạn.
Làm việc về đêm không còn là điều hiếm hoi hay tạm thời. Với thế hệ trẻ, đặc biệt là Gen Z, ban đêm lại chính là “giờ vàng” của sự tập trung, sáng tạo và bùng nổ cá tính cá nhân.
Trà My, một bạn trẻ làm nghề thiết kế đồ họa tự do chia sẻ: “Đêm là lúc tôi sống với đúng mình nhất”. Cô cho biết, trong khung giờ từ 23h đến 3h sáng, mọi thứ xung quanh đều im lặng, không điện thoại reo, không email mới, không lời gọi từ bất kỳ ai là thời điểm lý tưởng để hoàn thành các concept thiết kế khó nhằn hay phác thảo nên những nét vẽ bay bổng.
![]() |
Bạn trẻ thức trắng đêm hoàn thành deadline |
Câu chuyện của Trà My không hiếm. Từ các lập trình viên làm freelance xuyên đêm để kịp deadline quốc tế, đến những TikToker, vlogger quay và dựng clip lúc 1-2h sáng để tránh tiếng ồn; từ sinh viên học bài vào đêm để ôn thi cho hiệu quả, đến các nhà sáng tác nhạc chọn ban đêm để “lặng nghe tâm hồn”… tất cả đều là những minh chứng cho thấy màn đêm là một “nơi chốn đặc biệt” của người trẻ.
Không gian yên tĩnh không chỉ mang lại cảm giác thư thái mà còn giúp não bộ tập trung tốt hơn. Nhiều bạn trẻ khẳng định, chỉ trong vài giờ ban đêm, họ có thể làm được lượng công việc gấp đôi ban ngày. Không phải ngẫu nhiên mà những từ khóa như “deep work”, “night owl productivity” (hiệu suất của cú đêm) lại xuất hiện ngày càng nhiều trên các diễn đàn phát triển bản thân dành cho giới trẻ.
Ngoài ra, thời đại 4.0 với sự bùng nổ của công nghệ và làm việc từ xa càng khiến “ca đêm” trở nên phổ biến. Làm việc online, hợp tác xuyên biên giới, lịch trình linh hoạt… tạo điều kiện cho giới trẻ tự “lập trình” lại đồng hồ sinh học cá nhân sao cho phù hợp với guồng sáng tạo của riêng mình.
Với một số người, đêm còn là thời gian để nạp năng lượng tinh thần. Không còn bon chen, áp lực như ban ngày, họ được sống với chính mình: viết nhật ký, vẽ tranh, đọc sách, nghe nhạc, thậm chí… nhìn ra cửa sổ và tưởng tượng một thế giới khác. Tất cả tạo nên một “vùng sáng tạo” kỳ lạ, nơi cảm hứng được đánh thức từ những điều giản dị nhất.
![]() |
Ánh sáng màn hình phản chiếu lên khuôn mặt căng thẳng của người trẻ đang chạy deadline – cảnh tượng quen thuộc với nhiều freelancer |
Lối sống về đêm của người trẻ không chỉ là một lựa chọn sinh hoạt, mà còn là một phong cách làm việc mới. nơi hiệu quả không nằm ở giờ giấc cố định, mà ở sự kết nối với chính mình. Trong guồng quay hối hả của xã hội hiện đại, việc có thể lắng lại giữa đêm để tạo ra những giá trị riêng là điều không phải ai cũng làm được.
Tuy nhiên, phía sau ánh đèn sáng xuyên đêm là những thử thách khác, đặc biệt về sức khỏe và nhịp sinh học. Nhưng đó sẽ là câu chuyện tiếp theo. Còn lúc này, màn đêm vẫn đang mở ra một không gian sáng tạo không giới hạn.
Sáng tạo không đánh đổi sức khỏe: Cảnh báo sau ánh đèn khuya
Những đêm trắng lặng lẽ, nơi người trẻ chìm trong sự tập trung tuyệt đối, trong dòng chảy sáng tạo bất tận… cũng chính là lúc cơ thể họ đang gồng mình để chịu đựng những ảnh hưởng âm thầm nhưng đáng lo ngại.
Thức khuya, dù mang lại hiệu suất công việc tốt trong ngắn hạn, lại gây ra những tác động dài hạn tới sức khỏe thể chất và tinh thần, đặc biệt là với những người duy trì thói quen này thường xuyên.
Theo các chuyên gia y tế, việc thiếu ngủ kéo dài ảnh hưởng nghiêm trọng đến hệ miễn dịch, nội tiết và thần kinh. Cơ thể người cần trung bình 7–8 tiếng ngủ mỗi đêm để phục hồi các chức năng. Nhưng với nhiều bạn trẻ, “ca sáng” bắt đầu lúc 2 giờ hoặc 3 giờ rạng sáng, và họ chỉ ngủ khoảng 3–4 tiếng mỗi ngày, thậm chí có người “nạp” giấc ngủ thông qua vài đợt chợp mắt ngắn.
Hậu quả không đơn thuần là mệt mỏi, mà còn kéo theo hàng loạt vấn đề: da xấu, mắt thâm, mất tập trung, suy giảm trí nhớ, rối loạn tiêu hóa, lo âu kéo dài, thậm chí là trầm cảm. Một số người còn cảm thấy “tê liệt cảm xúc” vào ban ngày, như chính lời kể của Minh Hòa, một sinh viên ngành truyền thông: “Ban ngày mình giống như cái bóng lờ đờ, vô định. Mình không cảm nhận được niềm vui hay nỗi buồn nữa.”
![]() |
Thức khuya làm việc đã trở thành thói quen với nhiều bạn trẻ trong ngành sáng tạo, đặc biệt là lĩnh vực thiết kế đồ họa, truyền thông và công nghệ |
Nguy hiểm hơn, thức khuya làm đảo lộn đồng hồ sinh học, một hệ thống điều phối vô cùng quan trọng trong cơ thể. Khi đồng hồ sinh học bị phá vỡ, các hoạt động trao đổi chất, hoóc-môn và hệ thần kinh đều bị ảnh hưởng, kéo theo nguy cơ mắc bệnh mãn tính như cao huyết áp, tiểu đường type 2, béo phì…
Một nghiên cứu của Đại học Harvard đã chỉ ra rằng những người làm việc ban đêm kéo dài có nguy cơ mắc bệnh tim mạch cao hơn tới 40% so với người làm việc ban ngày. Với giới trẻ, đó có thể là một “cái giá” họ chưa từng hình dung ra ở tuổi 20, nhưng sẽ cảm nhận rất rõ ở tuổi 35.
Không ai phủ nhận sức sáng tạo rực rỡ của người trẻ trong đêm. Nhưng nếu điều đó khiến bạn phải đánh đổi sức khỏe, sự tỉnh táo và chất lượng sống, thì có lẽ nên đặt lại câu hỏi: liệu lối sống này có thực sự bền vững?
Chuyên gia khuyên rằng, người trẻ hoàn toàn có thể “sáng tạo về đêm” nhưng cần kiểm soát thời lượng, tạo điểm dừng. Ví dụ: không làm việc quá 2 giờ sáng, không thức khuya liên tục trong nhiều ngày, và đặc biệt, phải đảm bảo ngủ đủ vào các thời điểm khác trong ngày. Bên cạnh đó, tăng cường vận động, ăn uống đủ chất, tránh sử dụng chất kích thích ban đêm như caffeine hoặc thức ăn nhanh là điều nên thực hiện.
Hơn cả lời khuyên về lối sống, đây là lời nhắc nhở: sức khỏe là nền tảng quan trọng nhất để tiếp tục những giấc mơ và đam mê dài lâu. Một chút kỷ luật trong thời gian sinh hoạt, một chút quan tâm đến giấc ngủ… sẽ giúp những đêm sáng tạo không trở thành gánh nặng cho ngày mai.
Tin liên quan
Cùng chuyên mục
Đọc thêm

Tình nguyện hỗ trợ thủ tục hành chính, sử dụng sổ tay đảng viên

Đưa sinh viên về xã đặc thù hỗ trợ phục vụ hành chính công

Mở cánh cửa hội nhập cho bạn trẻ

Họ sống đẹp và trở thành "chất xúc tác" xây cộng đồng nhân ái

Thanh niên sống đẹp: Thắp sáng niềm tin từ những điều tử tế

Thanh niên Thủ đô mở cao điểm hỗ trợ làm thủ tục hành chính

Hơn 100 đội hình tình nguyện hỗ trợ vận hành chính quyền hai cấp

Đào tạo thế hệ công dân trẻ Thủ đô mang giá trị cốt lõi

Trí thức trẻ hiến kế ứng phó thách thức toàn cầu
