Thức khuya uống trà sữa thay nước lọc: Giới trẻ tự bào mòn thận

Giấc ngủ và nước lọc bị giới trẻ “gạch tên”

“Ngủ lúc 3h sáng, dậy lúc 10h, cả ngày chỉ uống một ly trà sữa” đó là thói quen sinh hoạt thường ngày của Trần Đình Đạt (Cổ Nhuế, Bắc Từ Liêm). Tiện gì ăn nấy và vì lý do “chơi game”, “lười uống nước lọc”, “nước ngọt ngon hơn” mà Đạt đã bỏ quên sức khỏe của mình.

Giới trẻ dần quen với lối sông về đêm thậm chi đến rạng sáng

Đây không còn là một trường hợp cá biệt, mà đang phản ánh một lối sống ngày càng phổ biến trong bộ phận không nhỏ giới trẻ. Ngủ muộn, ăn uống lệch nhịp sinh học, và đặc biệt là thay thế nước lọc bằng nước ngọt, nước có gas, đang trở thành “chuẩn sống mới” nhưng cũng là mối đe dọa tiềm tàng cho sức khỏe nội tạng, nhất là thận.

Nguyễn Thùy Trang (sinh viên Đại học Ngoại thương) cho biết: “Đôi khi mình thấy bạn bè chỉ uống khi thấy khát, thậm chí cả ngày không đụng đến nước lọc mà chỉ uống nước ngọt, trà sữa, nước tăng lực. Lúc đầu mình cũng bất ngờ vì đó đều là đồ uống không hoàn toàn tốt nhưng mình dần thì mình cũng thấy quen”.

Trà sữa, nước ngọt là những thức uống được giới trẻ ưa thích nhưng lại chứa nhiều đường, không cung cấp đủ lượng nước cần thiết cho hoạt động thải độc của cơ thể.

Đáng nói hơn, thói quen lười uống nước lọc đang đi cùng với việc ăn uống ngày càng lệch chuẩn. Các bữa ăn “truyền thống” được thay thế bằng đồ ăn nhanh như burger, mì gói, khoai chiên vốn nhiều muối, ít chất xơ, càng làm tăng áp lực lên thận.

Khi ăn mặn mà không uống đủ nước, cơ thể buộc phải giữ lại lượng muối dư thừa, gây rối loạn chuyển hóa và tăng nguy cơ huyết áp cao là yếu tố nguy hiểm hàng đầu dẫn đến tổn thương thận.

Các loại nước ngọt được tiêu thụ phổ biến hiện nay, kể cả “nước trái cây lên men”, “trà detox đóng chai” hay “trà sữa ít đường” vẫn tiềm ẩn nguy hiểm với thận nếu dùng thường xuyên.

Với quan niệm “ngủ khi nào chẳng được, miễn là hoàn thành việc”, nhịp sống lệch chuẩn dường như đã trở thành “chuẩn sống mới” của những người trẻ thành thị

Hàm lượng đường, chất bảo quản, caffein và các hương liệu tổng hợp đều là những chất khiến thận phải làm việc nhiều hơn để lọc sạch. Khi lượng nước lọc không đủ, quá trình đào thải bị gián đoạn, độc tố ứ đọng, tăng nguy cơ sỏi thận, viêm thận và tổn thương chức năng lọc.

“Ngủ ít, ăn nhanh, uống ngọt” đang là công thức sống chủ đạo trong một thế hệ quen với tốc độ và tiện lợi. Nhưng cái giá phải trả là một cơ thể mất nước, một quả thận bị vắt kiệt và những nguy cơ sức khỏe tích tụ dần qua từng năm. Nếu không thay đổi, giới trẻ có thể là thế hệ đầu tiên mắc bệnh thận mạn tính ngay từ tuổi 20, chỉ vì một lối sống tưởng như vô hại.

Thận bị “bào mòn” âm thầm

Không giống như các cơ quan dễ tổn thương khác, thận làm việc âm thầm và chỉ lên tiếng khi đã suy giảm nghiêm trọng chức năng. Đây cũng chính là lý do khiến nhiều người trẻ nhập viện trong tình trạng đã tổn thương thận nặng mà hoàn toàn không hề hay biết trước đó.

Tại Trung tâm Thận tiết niệu và Lọc máu, Bệnh viện Bạch Mai – nơi đang điều trị nội trú cho khoảng 160–180 bệnh nhân thận, thực tế đang ghi nhận ngày càng nhiều ca suy thận ở người trẻ tuổi.

Theo Tiến sĩ, bác sĩ Nghiêm Trung Dũng – Giám đốc Trung tâm, không ít bệnh nhân mới ở độ tuổi 20 nhưng đã phải đối mặt với bệnh thận mạn giai đoạn cuối, chủ yếu do viêm cầu thận và lối sống sinh hoạt thiếu điều độ.

Tiến sĩ, bác sĩ Nghiêm Trung Dũng – Giám đốc Trung tâm Thận tiết niệu và Lọc máu, Bệnh viện Bạch Mai

“Chế độ ăn quá mặn, sử dụng thực phẩm công nghiệp chứa nhiều muối như mì ăn liền, cùng thói quen uống nước ngọt thay nước lọc, ngủ quá muộn, ít vận động, dẫn tới béo phì, tất cả là các yếu tố nguy cơ thúc đẩy bệnh lý chuyển hóa sớm, trong đó có bệnh thận mạn,” bác sĩ Dũng cảnh báo.

Thực trạng cho thấy, nhiều người trẻ hiện nay gần như quên hẳn việc uống nước lọc. Một số chỉ uống khi quá khát, trong khi phần lớn lại thay thế bằng trà sữa, nước ngọt có gas, nước trái cây đóng chai. Thậm chí, không ít người vẫn tin rằng “uống trà sữa cũng tính là uống nước”.

Thực tế, việc giới trẻ ngày càng ngủ muộn, ăn uống thất thường và lười uống nước lọc đang trở thành nguyên nhân dẫn đến nguy cơ suy thận sớm.

Nhưng theo các chuyên gia dinh dưỡng, đây là quan niệm sai lầm và nguy hiểm. Nước ngọt và đồ uống công nghiệp chứa lượng đường cao, chất bảo quản, hương liệu tổng hợp, gây áp lực lớn cho quá trình lọc và bài tiết của thận.

Không dừng lại ở đồ uống, lối sống hiện đại còn kéo theo hệ lụy từ thực phẩm nhanh, giàu muối, giàu đạm và thiếu chất xơ. Khi kết hợp với việc ngủ muộn, stress kéo dài và lạm dụng thuốc giảm đau không kê đơn, gánh nặng lên thận ngày càng lớn.

Không khó để bắt gặp hình ảnh nwhngx nhóm bạn trẻ tụ tập ăn uống trên các con phố về đêm như Tống Duy Tân, Hàng Khoai, chợ Đồng Xuân...

Các bác sĩ cảnh báo, một khi thận đã tổn thương sẽ rất khó phục hồi. Bệnh nhân có thể phải sống cả đời với các biện pháp điều trị thay thế như lọc máu định kỳ hoặc ghép thận. Trong khi đó, việc phòng tránh lại không quá phức tạp: duy trì thói quen uống đủ nước lọc, ăn nhạt, ngủ đúng giờ, hạn chế đồ uống có đường và dùng thuốc đúng hướng dẫn.

Sự chủ quan với sức khỏe thận hôm nay có thể là cái giá rất lớn trong vài năm tới. Bảo vệ thận không phải là nhiệm vụ của tuổi già, mà nên bắt đầu từ chính lối sống mỗi ngày của người trẻ khi còn khỏe, còn lựa chọn và còn thay đổi được.

Đình Trung