Những dấu ấn “vàng” của Cung Thiếu nhi Hà Nội

Từ Ấu trĩ viên đến Câu lạc bộ Thiếu nhi

Trước cách mạng tháng Tám năm 1945, khu đất nơi đặt Cung Thiếu nhi Hà Nội ngày nay là Ấu trĩ viên, sân chơi chỉ dành cho con em gia đình giàu có, quan lại trong chính quyền cũ. Khi đất nước giành độc lập, nơi đây được trao lại cho thiếu nhi Nhân dân. Năm 1945, Ấu trĩ viên trở thành nơi đặt trụ sở Ban Chấp ủy Hội nhi đồng cứu quốc, nơi diễn ra hàng loạt hoạt động dạ hội, cắm trại, diễu hành cổ động chống “giặc đói”, “giặc dốt”, “giặc ngoại xâm”.

Các cán bộ, giáo viên Cung Thiếu nhi Hà Nội

Năm 1946, trong bối cảnh căng thẳng của tình hình Hà Nội, thiếu nhi ở đây được tổ chức học về giao thông liên lạc, tham gia lớp “Vệ út”, nhiều em đã dũng cảm sát cánh cùng Vệ quốc đoàn chiến đấu 60 ngày đêm bảo vệ Thủ đô. Sau ngày Giải phóng Thủ đô (10/10/1954), Ấu trĩ viên được Thành đoàn Hà Nội tiếp quản và nhanh chóng trở thành trung tâm giáo dục thiếu nhi đầu tiên của cả nước.

Câu lạc bộ Thiếu nhi Hà Nội ra đời từ những năm cuối thập niên 50 của thế kỷ trước, với mục tiêu bồi dưỡng năng khiếu, giáo dục ngoài nhà trường. Dù cơ sở vật chất còn đơn sơ, chỉ có bể bơi nhỏ, hội trường nhỏ và một tòa nhà một tầng nhưng tinh thần “vững như cầu Long Biên, hiên ngang như câu lạc bộ” đã khiến nơi đây trở thành cái nôi cho hàng loạt hoạt động lớn.

Bác Lê Kim Tú, nguyên cán bộ phụ trách Câu lạc bộ Thiếu nhi chia sẻ: Những năm đầu mới thành lập, tuy cơ sở vật chất còn đơn sơ, kinh phí còn hạn hẹp nhưng những hoạt động của Câu lạc bộ - tiền thân của Cung Thiếu nhi đã để lại nhiều kỷ niệm không bao giờ quên. Đó là những kỷ niệm về Bác Hồ; những lần biểu diễn đón tiếp Chủ tịch nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Tiệp Khắc; Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Liên Xô; Tổng thống Ghinê…

Trong khói lửa chiến tranh chống Mỹ, các cán bộ, nhân viên câu lạc bộ không quản ngại khó khăn, xuống tận nơi sơ tán tổ chức lớp học, biểu diễn văn nghệ, kể chuyện cổ tích, triển lãm ảnh, quyên góp giẻ lau súng, ngụy trang trận địa… Những đóng góp ấy không chỉ giúp thiếu nhi giữ vững tinh thần mà còn trở thành lá cờ đầu trong phong trào “Việc nhỏ nghĩa lớn, chống Mỹ cứu nước”.

Cung Thiếu nhi Hà Nội cơ sở 1

Công trình biểu tượng hữu nghị Việt - Tiệp

Sau Hiệp định Paris và hòa bình được lập lại, sự quan tâm đặc biệt của lãnh đạo thành phố và tình hữu nghị với nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Tiệp Khắc đã tạo nên dấu ấn lớn, tháng 10/1974, công trình Cung Thiếu nhi Hà Nội được khởi công xây dựng ở trung tâm Thủ đô. Tòa nhà 6 tầng với diện tích xây dựng hơn 10.000m², hoàn thành vào năm 1979, trở thành công trình văn hóa, giáo dục quy mô bậc nhất dành cho thiếu nhi thời bấy giờ.

Nơi đây không chỉ là không gian học tập, rèn luyện mà còn là nơi khơi nguồn ước mơ, nuôi dưỡng tài năng, bồi đắp đạo đức và bản lĩnh sống cho bao thế hệ măng non. Từ những ngày đầu còn khó khăn sau chiến tranh, cung đã tỏa sáng với các lớp năng khiếu nghệ thuật, thể thao, khoa học, nơi khởi đầu của những ca sĩ, nhạc sĩ, vận động viên, nhà khoa học tương lai.

Bà Hoàng Minh Hà, cựu đội viên của Cung Thiếu nhi Hà Nội, nguyên phu nhân Đại sứ Việt Nam tại Đại sứ quán Mỹ chia sẻ: Hơn hai năm sau ngày thống nhất đất nước, công trình xây dựng do Tiệp Khắc giúp đỡ được hoàn thành và đưa vào sử dụng. Đây được xem là công trình đẹp và hiện đại nhất Thủ đô thời kỳ này. Cũng từ cơ sở này, phong trào xây dựng Nhà Thiếu nhi và các mô hình hoạt động ngoài nhà trường được đẩy mạnh trong cả nước.

Cung Thiếu nhi Hà Nội cơ sở 2

Đổi mới mô hình, thích ứng với thời đại mới

Trong chặng đường xây dựng và trưởng thành, ngày 1/6/1985 đã trở thành mốc son vẻ vang của Nhà Văn hóa thiếu nhi, khi tập thể cán bộ, thiếu nhi Nhà Văn hóa vinh dự được đón nhận Huân chương Lao động hạng Nhất và nhận quyết định chuyển thành Cung Thiếu nhi Hà Nội.

Nối tiếp truyền thống lịch sử vẻ vang của Cung Thiếu nhi, suốt những năm qua, Cung Thiếu nhi Hà Nội giữ vững vị thế của “Cánh chim đầu đàn” trong cả nước về giáo dục ngoài nhà trường cho Thiếu nhi. Hàng năm thu hút hơn 15.000 lượt em đến học tập, vui chơi và sinh hoạt ở 40 bộ môn, câu lạc bộ sở thích; tham gia các cuộc thi trong nước và quốc tế, đã có nhiều em thiếu nhi của Cung đoạt Huy chương vàng, bạc, đồng và bằng khen…

Bước vào thời kỳ đổi mới toàn diện đất nước, đặc biệt từ đầu những năm 2000, Cung Thiếu nhi Hà Nội không ngừng làm mới mình. Từ chỗ chỉ có các lớp ca, múa, nhạc, thể thao, Cung đã mở rộng hàng trăm khóa học trải đều các lĩnh vực: STEAM, lập trình, thiết kế 3D, ngoại ngữ, kỹ năng sống, tư duy sáng tạo… Mô hình “giáo dục mềm - giáo dục mở” trở thành kim chỉ nam trong mọi hoạt động.

Cung Thiếu nhi Hà Nội đón đoàn cán bộ công tác thiếu nhi của nước bạn Lào

Gắn kết cộng đồng, phát triển toàn diện ngoài nhà trường

Không chỉ là trung tâm đào tạo năng khiếu, Cung Thiếu nhi Hà Nội đóng vai trò hạt nhân trong giáo dục ngoài nhà trường của Thủ đô. Hàng năm, cung tổ chức nhiều hoạt động sinh hoạt vui chơi, giải trí lành mạnh, xây dựng các mô hình mẫu về sinh hoạt ngoài nhà trường thông qua việc tổ chức hoạt động của các đội, nhóm, câu lạc bộ (CLB) như: Đội nghi lễ, đoàn nghệ thuật Măng non, CLB biểu diễn, CLB Bóng rổ, CLB Cờ vua, các CLB Võ thuật Taekwondo, Karatedo; Lớp học bán trú…

Thường niên, Cung Thiếu nhi tổ chức nhiều hoạt động, sự kiện lớn dành riêng cho thiếu nhi như kỷ niệm các ngày lễ lớn, biểu diễn nghệ thuật phục vụ các hoạt động, sự kiện chính trị - xã hội lớn của Thủ đô và đất nước. Thông qua các hoạt động giao lưu, biểu diễn, Cung Thiếu nhi còn kết nối yêu thương đến những thiếu nhi nghèo, có hoàn cảnh khó khăn không có cơ hội đến sinh hoạt. Trong công tác đối ngoại Nhân dân, cung đã tích cực đóng góp nhiều thành tích trong việc mở rộng quan hệ với thiếu nhi và bạn bè quốc tế trong các lĩnh vực thể thao, nghệ thuật, công nghệ thông tin…

Cung Thiếu nhi Hà Nội phối hợp tổ chức cuộc thi Vẽ tranh quốc tế

Hướng đến trung tâm sáng tạo thiếu nhi thế kỷ XXI

Ngày 21/9/2024 được sự quan tâm của lãnh đạo Thành ủy, HĐND - UBND TP Hà Nội, sau gần 3 năm xây dựng Cung Thiếu nhi Hà Nội cơ sở 2 được khánh thành trong niềm vui mừng của nhiều thế hệ người dân Thủ đô. Đây là món quà ý nghĩa mà Đảng bộ, Chính quyền và Nhân dân Thủ đô dành tặng cho thiếu nhi, đồng thời cũng là dự án trọng điểm chào mừng kỷ niệm 70 năm Ngày Giải phóng Thủ đô.

Cung Thiếu nhi Hà Nội cơ sở 2 được xây dựng trên khu đất có diện tích 40.000m2, tại quận Nam Từ Liêm, thành phố Hà Nội với quy mô: Nhà hát 800 ghế ngồi, rạp chiếu phim 2D, 3D, 4D sức chứa 250 ghế, nhà thi đấu đa năng 500 ghế, bể bơi nước nóng với 10 làn bơi, khu nhà học tập, thư viện và tháp Thiên văn.

Trước yêu cầu đổi mới giáo dục trong thời đại số và công nghiệp văn hóa, cung đang bước vào một giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ. Không gian tại đây được số hóa, hiện đại hóa với các khu chức năng công nghệ cao, trải nghiệm STEAM, không gian kỹ năng mềm, sân chơi xanh ngoài trời… Mô hình giáo dục sẽ ngày càng tiệm cận các chuẩn mực quốc tế, hướng tới một thế hệ thiếu nhi “học mà chơi, chơi mà học”, sáng tạo, bản lĩnh và gắn bó với cội nguồn dân tộc.

Hơn nửa thế kỷ không ngừng đổi mới và phụng sự, Cung Thiếu nhi Hà Nội đã ghi dấu những “mốc son vàng” trong lịch sử giáo dục ngoài nhà trường của Thủ đô. Từ một Ấu Trĩ viên nhỏ bé đã trở thành trung tâm sáng tạo của tuổi thơ, nơi ươm mầm ước mơ và khơi dậy những giá trị tốt đẹp cho thế hệ tương lai. Những dấu ấn ấy, hôm qua - hôm nay và ngày mai, sẽ mãi là hành trang quý giá theo chân bao thế hệ thiếu nhi vững bước vào đời.

Lê Dung