Nhà đầu tư điện gió lại “kêu cứu” vì mỏi mòn... chờ cơ chế

Nhà đầu tư 4 dự án điện gió Nhơn Hội, Nam Bình 1, Cầu Đất và Tân Tấn Nhật vừa đồng ký tên vào văn bản gửi Thủ tướng Chính phủ tháo gỡ khó khăn khi phải dừng hoạt động, doanh nghiệp rơi vào nguy cơ phá sản cận kề.

Theo đó, các dự án điện gió này đều đã hoàn thành xây dựng, lắp đặt và có chứng nhận nghiệm thu hoàn thành công trình trước ngày 31/10/2021, có giấy phép hoạt động điện lực, đã hòa lưới trên hệ thống điện quốc gia và được ghi nhận trên dữ liệu điện tử của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN).

Mặc dù vậy, cả bốn dự án điện gió chưa được công nhận ngày vận hành thương mại (COD) để được hưởng giá ưu đãi (giá FIT) theo quyết định 39/2018 về cơ chế hỗ trợ phát triển điện gió.

Ảnh minh họa

Nguyên nhân là do diễn biến COVID-19 và thời tiết bất thường nên chưa hoàn thành thử nghiệm, bước cuối cùng trong quy trình công nhận vận hành thương mại.

Do đó, từ ngày 1/11/2021 đến nay, các nhà máy điện gió đang phải dừng hoạt động, công tác bảo dưỡng không được thực hiện theo quy định của nhà sản xuất, gây hư hỏng thiết bị.

Trong đó, nhà máy điện gió Nhơn Hội (Bình Định) cho biết hiện vẫn chưa thể hoàn thành phát điện thương mại cho 6 tuabin của giai đoạn 2 trước ngày 1/11/2021.

Các tuabin nhà máy điện gió Nhơn Hội đều đã hòa lưới điện, sẵn sàng các thử nghiệm cuối cùng, nhưng lại gặp thời tiết bất lợi, tốc độ gió thấp và không ổn định nên không thể hoàn thành.

Tương tự, nhà máy điện gió Nam Bình 1 (Đắk Nông) hiện cũng chưa hoàn thành thử nghiệm do trong quá trình thử nghiệm gặp yếu tố thời tiết bất lợi, tốc độ gió thấp và không ổn định nên không đủ năng lượng sơ cấp để kịp hoàn thành đủ các mức thử nghiệm cuối cùng.

Không được hưởng ưu đãi giá FIT theo Quyết định 39/2018 của Thủ tướng, đến nay nhà đầu tư các nhà máy điện gió vẫn chưa có hướng dẫn về cơ chế giá mới sau khi giá FIT hết hạn, khiến cho tất cả các nhà máy phải dừng hoạt động, hư hỏng thiết bị.

Như vậy, hàng nghìn tỷ đồng ở các dự án "đắp chiếu", gây lãng phí và thiệt hại rất lớn cho nhà đầu tư.

Trước vấn đề trên, các doanh nghiệp điện gió kiến nghị Thủ Tướng Chính phủ cứu xét cho phép các nhà máy công nhận hoàn thành trước ngày 1/11/2021.

Đồng thời, các nhà đầu tư điện gió cũng kiến nghị cơ quan quản lý xem xét sửa đổi các qui định riêng trong ngành điện, đối với quy trình COD như hiện hành, bao gồm: Thử nghiệm khả năng phát/nhận công suất phản kháng; Thử nghiệm kết nối AGC (điều chỉnh công suất của tổ máy phát; Thử nghiệm tin cậy.

Theo chủ đầu tư các dự án điện gió, các quy định trên phụ thuộc rất nhiều vào các điều kiện khách quan như thời tiết mưa bão, tốc độ gió và yếu tố con người, chuyên gia... làm cho các quy định của pháp luật giảm tính minh bạch, tăng tính rủi ro cho nhà đầu tư...

“Các thử nghiệm này trước hết thuộc trách nhiệm của chủ đầu tư và trách nhiệm của EVN với vai trò là bên mua điện, đồng thời là nhà vận hành hệ thống lưới điện, nó có thể hoàn thành trước hoặc sau khi công nhận hoàn thành nhà máy, hoàn thành quá trình đầu tư", các nhà đầu tư điện gió kiến nghị.