Người trẻ "sống chất” trong thời đại số

Kết nối công nghệ, không để bị hòa tan

Với chiếc điện thoại thông minh trong tay, một bạn trẻ có thể vừa học trực tuyến, vừa khởi nghiệp trên nền tảng số, vừa kết nối cộng đồng qua mạng xã hội nhưng điều đáng mừng là, thế hệ Gen Z ngày nay không để mình bị cuốn trôi giữa dòng chảy công nghệ. Họ sử dụng công nghệ như một công cụ chứ không để nó điều khiển cuộc sống.

Nguyễn Minh Thảo (22 tuổi), sinh viên ngành truyền thông, chia sẻ: “Sống trong thời đại công nghệ, mình không thể đứng ngoài nhưng mình chọn cách sống có kiểm soát, sử dụng mạng xã hội để học hỏi, chia sẻ giá trị tích cực, chứ không sa đà vào nội dung độc hại hay sống ảo quá đà”.

Các bạn trẻ trải nghiệm công nghệ số

Chọn lọc thông tin, định hình phong cách sống riêng, giữ ranh giới giữa thế giới thật và ảo, đó là cách những người trẻ “sống chất” giữa thời đại của AI, của mạng xã hội và của dữ liệu lớn.

Kỷ nguyên số mở ra không gian để mỗi người trẻ trở thành một nhà sáng tạo nội dung, một người truyền cảm hứng, một công dân số thực thụ. Không ít bạn trẻ đã tận dụng YouTube, TikTok, podcast hay blog để kể chuyện lịch sử bằng ngôn ngữ mới, lan tỏa văn hóa Việt, chia sẻ kiến thức học thuật, thậm chí vận động vì môi trường hay bình đẳng giới.

Điển hình là nhiều sinh viên, người trẻ, các nhóm thanh niên đã tạo ra những kênh thông tin trên mạng xã hội, xây dựng video clip quảng bá văn hoá truyền thống dân tộc, nơi những di sản văn hóa cổ kính được kể lại bằng hoạt hình, rap, hay vlog sinh động. Một cách sáng tạo vừa gần gũi, vừa hiện đại nhưng đầy trách nhiệm văn hóa.

Không chỉ tiêu thụ nội dung số, người trẻ còn chủ động tạo ra những nội dung tử tế, có giá trị lan tỏa và truyền cảm hứng, đó chính là dấu ấn “chất” nhất của thế hệ hiện đại.

Hành trang mềm không thể thiếu

TS Nguyễn Thị Quốc Minh, giảng viên, tác giả của cuốn sách "Trà sữa cùng Gen Z", nhắn nhủ: “Sống tích cực sẽ giúp các bạn vượt qua mọi khó khăn trong cuộc sống. Đừng tự so sánh mình với người khác, bởi sự so sánh nào cũng là khập khiễng và có thể mang lại tổn thương. Chúng ta không phải là phiên bản xuất sắc nhất, nhưng chúng ta là phiên bản duy nhất”.

Những sân chơi ý nghĩa để sinh viên trau dồi kiến thức, kỹ năng mềm

Không thể phủ nhận, kỷ nguyên số cũng là nơi dễ nảy sinh những tiêu cực: Bạo lực mạng, tin giả, lừa đảo qua mạng, “văn hóa hủy diệt” (cancel culture)… Để "sống chất”, người trẻ ngày nay không chỉ biết nói hay, làm đẹp mà còn biết sống có trách nhiệm: kiểm chứng thông tin, không lan truyền nội dung độc hại, không phán xét vội vàng, và dũng cảm lên tiếng vì sự tử tế.

Trong nhiều chiến dịch tình nguyện số gần đây như “Bình dân học vụ số”, mỗi ngày một tin tốt, một câu chuyện đẹp, thanh niên Việt Nam đã thể hiện rõ vai trò của mình không chỉ trong việc phổ cập kiến thức số đến cộng đồng mà còn gìn giữ môi trường mạng lành mạnh.

Một người trẻ “sống chất” trong kỷ nguyên số không thể thiếu kỹ năng từ làm chủ các nền tảng số, sử dụng phần mềm thiết kế, chỉnh sửa video, tới khả năng quản lý thời gian online, bảo mật dữ liệu cá nhân và ứng xử có văn hóa trên mạng.

Những hoạt động tập huấn kỹ năng số của Đoàn Thanh niên, Hội Sinh viên hay các tổ chức xã hội đã trở thành nơi để các bạn trẻ trang bị không chỉ kiến thức, mà còn ý thức và giá trị sống. Các đội hình chuyển đổi số cộng đồng ngày càng nhiều, từ nông thôn đến thành thị, từ miền xuôi tới vùng cao, và người trẻ đang là hạt nhân tiên phong trong hành trình ấy.

Sống “chất” là biết cống hiến

Không chỉ dừng lại ở học giỏi, làm việc tốt hay thể hiện bản thân, sống “chất” của người trẻ hôm nay còn là dấn thân vì cộng đồng, cống hiến cho đất nước bằng chính thế mạnh của thời đại mình đang sống.

Những bạn trẻ mang thiết bị về nông thôn, dạy người cao tuổi dùng điện thoại thông minh, hướng dẫn trẻ em vùng cao học trực tuyến, giúp nông dân bán hàng qua sàn thương mại điện tử… Họ không ồn ào nhưng đầy bản lĩnh, không nói cho sang mà hành động thật bằng năng lực số và trái tim nhân ái.

Thanh niên, sinh viên tình nguyện, lan tỏa lòng nhân ái

Là một người trẻ tích cực tham gia hoạt động tình nguyện, vì cuộc sống cộng đồng, bạn trẻ Nguyễn Hiền Lương, Chủ nhiệm Câu lạc bộ Tình nguyện vì trẻ thơ, Học viện Tài chính bày tỏ: “Chúng em luôn sẽ mang theo tình yêu thương, lòng sẻ chia, vượt qua mọi khó khăn để đến với những nơi còn thiếu thốn, để cùng thắp lên hi vọng, lan tỏa niềm tin và mang đến những điều tốt đẹp hơn cho cộng đồng. Tình nguyện không chỉ là dịp để chúng em đóng góp sức mình mà còn là cơ hội để trải nghiệm, để rèn luyện kỹ năng, phát triển bản thân và lưu giữ những kỷ niệm không thể nào quên của một thời sinh viên sôi nổi, ý nghĩa. Đó là hành trang quý báu sẽ theo chúng em suốt cuộc đời”.

Kỷ nguyên số không làm mờ đi giá trị con người, mà càng cần hơn sự tỉnh táo, bản lĩnh và tử tế. Và người trẻ hôm nay, bằng chính cách sống “chất”, nghĩa là biết chọn lọc, biết sáng tạo, biết trách nhiệm và biết yêu thương, đang chứng minh rằng, công nghệ không khiến họ vô cảm, mà giúp họ sống sâu sắc hơn, kết nối sâu rộng hơn và đóng góp mạnh mẽ hơn.

Sống “chất” trong kỷ nguyên số không chỉ là sống hiện đại, mà là sống có giá trị và chính thế hệ trẻ đang là những người đi đầu viết nên bản sắc sống mới ấy.