Giáo dục quyền con người: Nền tảng hình thành công dân thời đại mới

Hội thảo khoa học quốc gia với chủ đề “Giáo dục Quyền con người ở các nhà trường trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc” tổ chức chiều 12/5 do Học viện Cảnh sát Nhân dân và Trường Đại học Thủ đô Hà Nội tổ chức đã trở thành diễn đàn quan trọng, ghi dấu sự đồng thuận về định hướng chiến lược trong giáo dục quốc gia.

Xây dựng thế hệ trẻ giỏi kiến thức, giàu lòng nhân ái

Trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, giáo dục quyền con người cho học sinh không chỉ là trách nhiệm của ngành giáo dục, mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội. Nhiều ý kiến cho rằng, chỉ khi toàn xã hội thực hiện tốt giáo dục quyền con người, nước ta ta mới có thể xây dựng một thế hệ trẻ Việt Nam không chỉ giỏi về kiến thức mà còn giàu lòng nhân ái, có trách nhiệm với bản thân, gia đình, xã hội và đất nước.

Phát biểu tại chương trình, PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn - Chủ tịch Hội đồng trường Đại học Thủ đô Hà Nội nhấn mạnh vai trò then chốt của giáo dục quyền con người trong việc xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ và một quốc gia hùng cường, đồng thời khẳng định sự quan tâm đặc biệt của Đảng và Nhà nước ta đối với vấn đề này.

PGS. TS. Nguyễn Anh Tuấn - Chủ tịch Hội đồng trường Đại học Thủ đô Hà Nội phát biểu đề dẫn hội thảo

“Trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, giáo dục quyền con người cho học sinh không chỉ là trách nhiệm của ngành giáo dục, mà còn là trách nhiệm của toàn xã hội. Chúng ta cần cùng nhau hành động để xây dựng một tương lai tốt đẹp hơn cho thế hệ trẻ Việt Nam”, PGS.TS Nguyễn Anh Tuấn cho biết.

Trong tham luận của mình, PGS.TS Tường Duy Kiên – Viện trưởng Viện Nghiên cứu quyền con người (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) nhấn mạnh: “Trước yêu cầu và thực tiễn phát triển đất nước sau 40 năm đổi mới, đáp ứng tiêu chí về xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền, về hội nhập quốc tế với xu hướng ưu tiên các hoạt động giáo dục quyền con người trên thế giới đã và đang đặt ra yêu cầu cấp thiết cần có nhận thức mới về tầm quan trọng của giáo dục quyền con người ở Việt Nam khi đất nước chính thức bước vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của dân tộc.

Giáo dục quyền con người có vai trò đặc biệt quan trọng nhằm nâng cao nhận thức xã hội, phòng ngừa vi phạm và giúp mọi người biết cách tự bảo vệ quyền và tự do của bản thân đồng thời biết tôn trọng quyền và tự do của người khác”, PGS.TS Tường Duy Kiên – Viện trưởng Viện Nghiên cứu quyền con người (Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh) chia sẻ.

Cần sự chung tay của toàn xã hội

Giáo dục quyền con người không chỉ là một nhiệm vụ quan trọng mà còn là nền tảng vững chắc để xây dựng một xã hội văn minh, tiến bộ và nhân văn. Trong kỷ nguyên mới - kỷ nguyên vươn mình của Dân tộc, việc giáo dục quyền con người cho học sinh càng trở nên cấp thiết, đòi hỏi sự chung tay của toàn xã hội.

Theo Đại tá, PGS. TS. Nguyễn Đức Phúc, Trưởng Khoa Luật, Học viện Cảnh sát nhân dân: “Nghiên cứu quyền con người trong bối cảnh toàn cầu hóa tại các trường đại học Việt Nam là một yếu tố then chốt trong việc nâng cao nhận thức xã hội và phát triển bền vững. Việc tích hợp quyền con người vào chương trình giảng dạy không chỉ giúp sinh viên hiểu rõ hơn về các quyền cơ bản mà còn thúc đẩy tư duy phản biện và khả năng áp dụng các nguyên lý này vào thực tế.”

PGS.TS Nguyễn Đức Phúc - Trưởng khoa Luật, Học viện Cảnh sát nhân dân, chia sẻ về "Giải pháp thúc đẩy việc nghiên cứu quyền con người trong bối cảnh toàn cầu hoá tại các trường đại học Việt Nam"

Ở một góc độ khác, PGS.TS. Trần Thành Nam, Phó Hiệu trưởng trường Đại học Giáo dục, Đại học Quốc gia Hà Nội cho rằng: “Thực tiễn cho thấy vẫn còn những khoảng trống trong nhận thức của người dân, đặc biệt là thế hệ trẻ, về quyền con người và nghĩa vụ của mình. Trong đó, vai trò của gia đình và cộng đồng ngày càng được nhấn mạnh như những nhân tố quan trọng ảnh hưởng đến quá trình tiếp thu và thực hành các giá trị quyền con người trong cuộc sống.

Một môi trường gia đình lành mạnh, nơi cha mẹ coi trọng quyền của con cái và thực hành đối thoại dân chủ, sẽ giúp trẻ em phát triển nhận thức đúng đắn về quyền con người. Ngược lại, sự thiếu hiểu biết hoặc áp dụng các quan niệm truyền thống mang tính áp đặt có thể cản trở sự phát triển tư duy độc lập và quyền tự chủ của trẻ”.

Từ những ý kiến nêu trên, các đại biểu cho rằng, giáo dục quyền con người cần được triển khai xuyên suốt, linh hoạt, phù hợp với đặc điểm từng cấp học, bao gồm cả các quyền dân sự, chính trị, văn hóa, kinh tế, các quyền đặc thù của trẻ em, học sinh – sinh viên, cùng với kỹ năng sống, tư duy phản biện, giao tiếp và ứng xử xã hội.

Đặc biệt, các đại biểu nhấn mạnh vai trò phối hợp giữa nhà trường – gia đình – xã hội và cơ quan quản lý giáo dục trong việc tạo ra môi trường học tập tôn trọng quyền con người, khuyến khích học sinh chủ động phát huy quyền và trách nhiệm cá nhân trong tập thể.

Hội thảo được tổ chức trong bối cảnh Việt Nam đang trên đà phát triển mạnh mẽ và hội nhập quốc tế sâu rộng, đặt ra yêu cầu cấp thiết về việc nâng cao nhận thức và thực hành quyền con người

Các tham luận đã tập trung phân tích sâu sắc về lý luận, thực tiễn và đề xuất các giải pháp nhằm nâng cao hiệu quả công tác giáo dục quyền con người trong các nhà trường, góp phần đào tạo ra những công dân có ý thức pháp luật, tinh thần nhân văn, kỹ năng bảo vệ quyền và trách nhiệm xây dựng một xã hội dân chủ, văn minh.

Hội thảo đã thống nhất rằng, giáo dục quyền con người không chỉ là một môn học mà là một quá trình thấm nhuần các giá trị nhân văn, dân chủ vào nhận thức và hành vi của mỗi cá nhân. Việc đầu tư vào giáo dục quyền con người trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc là một đầu tư chiến lược cho tương lai của đất nước.