Chánh án TAND tối cao quyết định việc thành lập các tòa chuyên trách

Về tổ chức thi hành Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án Nhân dân (Điều 1), Nghị quyết quy định, kể từ ngày Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án nhân dân được Quốc hội thông qua đến ngày có hiệu lực thi hành (1/7/2025), Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao có trách nhiệm rà soát, chuẩn bị về tổ chức bộ máy, nhân sự, cơ sở vật chất và các điều kiện cần thiết khác để bảo đảm hoạt động của Tòa án Nhân dân các cấp theo quy định của Luật.

Căn cứ quy định tại Luật Tổ chức Tòa án Nhân dân đã được sửa đổi, bổ sung một số điều theo Luật số 81/2025/QH15 và yêu cầu của thực tiễn xét xử tại mỗi Tòa án, Nghị quyết quy định, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê chuẩn đề nghị thành lập các Tòa Phúc thẩm Tòa án Nhân dân tối cao, cục, vụ và tương đương, cơ quan báo chí của Tòa án Nhân dân tối cao.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Khắc Định điều hành phiên họp. Ảnh: Hồ Long

Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao cũng sẽ đề nghị Ủy ban Thường vụ Quốc hội phê chuẩn việc thành lập Tòa án Nhân dân cấp tỉnh, Tòa án Nhân dân khu vực; quy định về phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của Tòa án Nhân dân khu vực. Quy định về phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của một số Tòa án Nhân dân cấp tỉnh đối với yêu cầu hủy phán quyết trọng tài, đăng ký phán quyết trọng tài vụ việc. Quy định về phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của một số Tòa án Nhân dân khu vực giải quyết vụ việc phá sản; vụ việc dân sự, kinh doanh, thương mại, vụ án hành chính về sở hữu trí tuệ, chuyển giao công nghệ…

Bên cạnh đó, theo Nghị quyết, căn cứ quy định của Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án Nhân dân và yêu cầu của thực tiễn xét xử tại mỗi Tòa án, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao: Quyết định thành lập các cơ quan, đơn vị quy định tại các điểm b, c và đ khoản 1 Điều 47 của Luật Tổ chức Tòa án Nhân dân; quy định nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy, phạm vi thẩm quyền theo lãnh thổ của các Tòa Phúc thẩm Tòa án Nhân dân tối cao; quy định nhiệm vụ, quyền hạn, tổ chức bộ máy của cục, vụ và tương đương, cơ sở đào tạo bồi dưỡng, cơ quan báo chí của Tòa án Nhân dân tối cao.

Đồng thời, Chánh án Tòa án Nhân dân tối cao cũng quyết định thành lập các Tòa chuyên trách trong Tòa án Nhân dân cấp tỉnh, Tòa án Nhân dân khu vực; quyết định thành lập và quy định nhiệm vụ, quyền hạn của bộ máy giúp việc trong các Tòa án Nhân dân cấp tỉnh, Tòa án Nhân dân khu vực.

Quốc hội biểu quyết thông qua Nghị quyết thi hành các Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án Nhân dân, Luật Tổ chức Viện Kiểm sát Nhân dân và các luật tố tụng. Ảnh: Hồ Long

Theo Nghị quyết, kể từ ngày Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tổ chức Tòa án Nhân dân, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng hình sự, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản và Luật Hòa giải, đối thoại tại Tòa án, Tòa án Nhân dân khu vực có thẩm quyền theo lãnh thổ tiếp nhận nhiệm vụ giải quyết, xét xử vụ án hình sự, hành chính, vụ việc dân sự và các vụ việc khác mà Tòa án Nhân dân cấp huyện đang giải quyết.

Những vụ việc mà bản án, quyết định của Tòa án Nhân dân cấp huyện bị hủy để giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm. Các Tòa án Nhân dân khu vực kế thừa quyền, trách nhiệm của các Tòa án Nhân dân cấp huyện theo quy định của pháp luật.

Cũng theo Nghị quyết, Tòa án Nhân dân cấp tỉnh thực hiện nhiệm vụ giải quyết đơn, văn bản đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án, quyết định của Tòa án Nhân dân cấp huyện đã có hiệu lực pháp luật; những vụ việc mà bản án, quyết định của Tòa án Nhân dân cấp tỉnh bị hủy để giải quyết lại theo thủ tục sơ thẩm, phúc thẩm.

Đối với các vụ án hình sự, hành chính, vụ việc dân sự và các vụ việc khác thuộc thẩm quyền của Tòa án Nhân dân khu vực mà Tòa án Nhân dân cấp tỉnh đang giải quyết trước ngày 1/7/2025 nhưng chưa giải quyết xong, Nghị quyết quy định hướng xử lý như sau:

Trường hợp Tòa án Nhân dân cấp tỉnh đã nhận đơn khởi kiện, đơn yêu cầu nhưng chưa thụ lý thì chuyển cho Tòa án Nhân dân khu vực có thẩm quyền theo lãnh thổ giải quyết, trừ trường hợp Tòa án đã tiến hành phiên họp ghi nhận kết quả hòa giải, đối thoại tại Tòa án và có yêu cầu công nhận kết quả hòa giải, đối thoại thành thì Tòa án Nhân dân cấp tỉnh tiếp tục xem xét, ra quyết định.

Trường hợp Tòa án Nhân dân cấp tỉnh đã thụ lý theo thủ tục sơ thẩm trước ngày 1/7/2025 nhưng chưa giải quyết xong thì Tòa án nhân dân cấp tỉnh tiếp tục giải quyết. Các Tòa án Nhân dân cấp tỉnh sau sắp xếp kế thừa quyền, trách nhiệm của các Tòa án nhân dân cấp tỉnh được sắp xếp theo quy định của pháp luật.