Bài 3: Điểm đến đậm nét văn hóa và hấp dẫn
Bài 1: Niềm hân hoan trong kỷ nguyên mới Bài 2: Ngôi đình linh thiêng, cổ kính bên dòng sông Hồng |
“Điểm hẹn” văn hóa thiêng liêng và đặc sắc
Với kiến trúc đặc sắc và lịch sử độc đáo, Đình Giang Cao không chỉ là điểm sinh hoạt văn hóa cố kết tinh thần cộng đồng thôn Giang Cao mà còn là “điểm hẹn” văn hóa thiêng liêng của người dân trong vùng.
![]() |
Lễ hội truyền thống tại đình Giang Cao |
Ông Nguyễn Văn Thời - thủ từ của đình Giang Cao cho biết lễ hội đình Giang Cao diễn ra trong 3 ngày 14, 15, 16 tháng hai âm lịch. Vào những ngày này, không chỉ người làng mà du khách thập phương đổ về đông vui tấp nập.
Ngày đầu là rước tập ngơi đi quanh làng (không có bát hương của Ngài trong long đình) với mục đích cáo yết, thỉnh các Ngài về đình dự lễ hội tại đình. Ngày thứ hai sẽ có 5 chiếc thuyền ra giữa sông Hồng lấy nước về để thờ.
![]() |
![]() |
Các cụ cao niên xin nước ở sông Hồng về thờ |
Khai hội xong thì đoàn rước nước sẽ đi vòng quanh làng, khi đến chùa Tiêu Dao thì bắt đầu xuống sông, ngược sông Hồng khi đến đoạn tiếp giáp với sông Đông Dư thì đoàn sẽ múc nước. Sau đó, đoàn tiếp tục di chuyển đến phần cuối tiếp giáp với làng Bát Tràng để múc tiếp nước rồi quay lại đình để kết thúc nghi thức này.
![]() |
Tối ngày thứ hai sẽ có lễ rước các Ngài từ ngoài miếu về đình về làm lễ tế hội đồng vào lúc 9h tối. Sáng ngày thứ ba thì rước các Ngài hoàn cung, yên vị. Ngoài phần lễ tế chính thì sẽ có phần cúng tế của các các ban bệ, thôn làng, gia đình để xin thần hoàng và thành hoàng phù hộ độ trì cho cuộc sống ấm no.
![]() |
Lễ rước tưng bừng |
![]() |
Đoàn rước gồm rước cờ thần, kiệu nước, trống rền, đoàn dâng hương, đội sinh tiền, đội chấp kích, đội bát bửu, đội nhạc lễ, đội tề kiên, đội gươm cẩn, đội rước long đình, ban tế và thái ông lão bà trong làng, khách thập phương. Lễ hội được tổ chức với những nghi lễ trang nghiêm, thành kính.
Ngoài ra, tại lễ hội, Ban Tổ chức cũng bố trí các trò chơi giải trí như, bóng đá, đá cầu trinh, bóng bàn, bóng chuyền, bơi, cùng với đó là các trò chơi dân gian như bắt vịt, đập niêu, tổ tôm… Đình còn kết chạ, rước dải giao lưu và với các làng quanh vùng và ba làng bên kia sông Hồng.
Đây cũng là dịp để các gia đình sum họp, thắp nhang dâng lễ kính cẩn trước linh ngai, bài vị của Thành hoàng cầu cho quốc thái, dân an, mưa thuận gió hòa, nhà nhà an lành, thịnh vượng.
![]() |
Đây là ngày hội của dân làng |
Vào những ngày diễn ra lễ rước, gia đình nào cũng chuẩn bị mâm lễ xôi gà, hoa quả dâng lên thánh. Con cháu dù ở xa gần, bất cứ nơi đâu cũng tề tựu, sum họp đông đủ, đông vui tấp nập. Người làng ai ai cũng ghi nhớ ngày hội của quê cha đất tổ, coi đây là một dịp trọng đại không thể vắng mặt.
![]() |
Lễ hội đình Giang Cao là tâm điểm chú ý của người dân trong vùng bởi ngôi đình vừa thiêng liêng vừa đậm dấu ấn văn hóa của Hà Nội ngàn năm văn hiến. Đặc biệt màn kiệu quay tại lễ hội khiến người dân vô cùng sùng bái, hào hứng và chờ đợi.
![]() |
![]() |
Rước kiệu thánh là 8 thanh niên khỏe mạnh, khôi ngô tuấn tú được làng tuyển chọn kĩ lưỡng. Giữa những nhịp rước khoan thai, cỗ kiệu lớn thoắt tiến, thoắt lui, lúc quay tròn, lúc chạy vùn vụt trên đường rất linh hoạt và uyển chuyển. Từ đình kiệu di chuyển trên đường làng rồi ghé qua những địa điểm quan trọng như: Chùa, đài tưởng niệm liệt sĩ, trường học.
![]() |
Màn kiệu quay thần bí thu hút sự chú ý của người dân |
![]() |
Trong tiếng nhạc lễ và tiếng reo hò của người xem, các chàng trai rước kiệu chao đảo, lên cao, xuống thấp liên tục như bay lượn tạo nên một không khí vô cùng hồ hởi, vui tươi. Các bậc cao niên trong Ban Quản lý đình và cả người dân chứng kiến đều ngạc nhiên khi kiệu quay như vậy nhưng bát hương trong long đình không hề xô lệch.
![]() |
Chính bởi vậy, sự linh thiêng của ngôi đình càng được người dân kiểm chứng và luôn chờ đợi để được xem màn kiệu quay đặc sắc này.
Nơi hồn gốm sứ thăng hoa
Tại buổi lễ khai mạc lễ hội truyền thống thôn Giang Cao, mở đầu chương trình là lễ tôn vinh dành cho các nghệ nhân gốm sứ của làng, các nghệ nhân đạt giải tại các cuộc thi gốm sứ trong nước. Gốm tại Giang Cao không chỉ là nghề truyền thống mà còn được thăng hoa thành nghệ thuật đặc trưng, mang đến nguồn lực kinh tế cho cả vùng.
Làng gốm Giang Cao trước đây có tên gọi là Đông Sáng, sau đổi thành Đống Ca và đến thời nhà Nguyễn trước đời vua Ưng Xụy, niên hiệu Đồng Khánh (1885 -1888), được đổi thành Giang Cao.
![]() |
Ngày xưa, người dân Giang Cao không mở xưởng gốm mà chỉ đi làm thuê cho bên Bát Tràng. Đến thời Pháp thuộc, có ông Phán Sồ, đã đỗ tú tài, mở một xưởng gốm có tên là Ngọc Quang. Đó là xưởng gốm đầu tiên của làng Giang Cao.
Từ xưởng gốm đầu tiên ấy, con cháu Giang Cao bắt đầu xây dựng những xưởng gốm của riêng mình. Đến nay, nghề gốm đã trở thành nghề truyền thống của cả làng.
So với lịch sử làm gốm của Kim Lan (hơn 800 năm) và làng Bát Tràng (hơn 700 năm), làng gốm Giang Cao có tuổi nghề còn khá trẻ nhưng theo thống kê của UBND xã Bát Tràng, thôn Giang Cao đóng góp hơn 50% tổng thu nhập của xã Bát Tràng.
![]() |
Có được điều đó là bởi người dân làng gốm Giang Cao có sự nhạy bén với thị trường, tính hiệu quả và nhìn thấy được nhu cầu thực tế của khách hàng.
Với dòng sản phẩm ngói âm dương, gốm Giang Cao đã góp mặt vào các công trình kiến trúc tâm linh lớn của Việt Nam như chùa Bái Đính, chùa Tam Trúc… Ngói âm dương thuộc dòng men đặc biệt được người dân thôn Giang Cao phục chế lại.
Dòng nghệ thuật mosaic gốm thì cũng đã được sử dụng ở các công trình nổi tiếng như: con đường gốm sứ; nhà ghép gốm kỷ lục Việt Nam...
![]() |
Gốm Giang Cao nổi tiếng về chất men phủ, phổ biến là men màu búp dong. Loại men này có độ trắng hơi ngả xanh hoặc xám, trong và sâu. Ngoài ra, còn có các loại men rạn, men cát, men chảy, men kính, men co, men giả đá. Mỗi loại đều có những nét độc đáo riêng mà chỉ có người sành gốm mới có thể thẩm định được.
Sản phẩm gạch hoa, ngói gốm, ngói sành của các công ty như Quang Minh, Thanh Hải cũng được dùng trong công trình phục hồi di tích Hoàng thành Thăng Long, cố đô Huế.
Ở xã Bát Tràng, nếu thôn Bát Tràng được biết đến là khu vực sản xuất, thì thôn Giang Cao lại có thế mạnh về kinh doanh thương mại. Du khách khi bắt đầu đặt chân đến mảnh đất xã Bát Tràng sẽ bắt gặp ngay một dãy các cửa hàng kinh doanh, giới thiệu sản phẩm gốm được bài trí một cách tinh tế, sang trọng với đầy đủ các mặt hàng gốm tiêu biểu của xã Bát Tràng. Các dãy cửa hàng kinh doanh này phần lớn thuộc sở hữu của người dân thôn Giang Cao.
![]() |
Đình Giang Cao nằm trong khu vực thuận tiện khám phá văn hóa vùng gốm sứ |
Nằm ngay trong khu vực trưng bày gốm sứ đó, không gian của đình Giang Cao càng như được bao phủ bởi bầu không khí truyền thống đặc sắc và đậm nét văn hóa. Điều này cũng cho thấy đây là một điểm đến hấp dẫn không thể thiếu trong hành trình khám phá vùng gốm sứ Bát Tràng.
Cùng với chùa Tiêu Dao, đình Bát Tràng, chùa Kim Trúc, đình Giang Cao là địa điểm tâm linh thiêng liêng với kiến trúc cổ kính, độc đáo hàng ngàn năm tuổi sẽ là nơi bước chân du khách không thể không chậm nhịp để cảm nhận thời gian đang kể câu chuyện từ đất, từ phù sa, từ bàn tay khéo léo và tình yêu của con người mà thành địa danh nổi tiếng trên thế giới.
Chính vì thế, đình Giang Cao luôn được chính quyền địa phương và đặc biệt của Tiểu ban bảo vệ di tích cùng các thái ông lão bà và toàn thể Nhân dân trong làng quan tâm, trân trọng, giữ gìn như báu vật của làng. Hi vọng, trong thời gian tới, đình tiếp tục được trùng tu, tôn tạo theo kế hoạch để di tích ngày càng khang trang, bề thế đáp ứng nhu cầu tín ngưỡng của Nhân dân, đồng thời là nơi giáo dục, phát huy truyền thống cho các tầng lớp Nhân dân.
Bên cạnh đó, rất nhiều tiềm năng phát triển công nghiệp văn hóa cũng mở ra từ việc thu hút khách du lịch, tham quan, trưng bày sản phẩm truyền thống và trải nghiệm văn hóa nơi đây khiến Bát Tràng nói chung và Giang Cao nói riêng càng trở thành điểm sáng của du lịch Thủ đô Hà Nội.
Tin liên quan
Đọc thêm

Hà Nội tăng cường hợp tác quốc tế trong phát triển công nghiệp văn hóa

Bài 2: Ngôi đình linh thiêng, cổ kính bên dòng sông Hồng

Bài 1: Niềm hân hoan trong kỷ nguyên mới

Xã Mê Linh tất bật chuẩn bị cho lễ ra mắt

Gia đình - nền tảng vững chắc bồi đắp văn hóa người Hà Nội

Gia đình văn hóa tiêu biểu góp phần làm rạng danh truyền thống và bản sắc

Ứng xử ngày hè - đừng để nóng lại càng thêm nóng

Những người tô thắm thêm vườn hoa thanh lịch của Hà Nội

Trường Sa ơi, rưng rưng nhịp sóng từ lòng Thủ đô
