Ứng dụng công nghệ thông tin vào công tác quản lý, bảo vệ rừng

Diện tích rộng lớn, địa hình hiểm trở, chia cắt nhưng lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng luôn chủ động trong công tác đấu tranh, bảo vệ rừng được giao

Diện tích rừng lớn, trải dài trên 42 tiểu khu

Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh được Ủy ban Nhân dân tỉnh Kon Tum giao quản lý, bảo vệ với diện tích 37.546,363 ha rừng, trong đó có 37.469,333 ha rừng đặc dụng và 77,03 ha rừng sản xuất. Toàn bộ diện tích rừng đặc dụng của khu bảo tồn hiện nằm trên 42 tiểu khu và được phân chia thành 3 phân khu chức năng: Phân khu Dịch vụ, hành chính với diện tích 155,85 ha; phân khu Phục hồi sinh thái với diện tích 7.182,54 ha; phân khu bảo vệ nghiêm ngặt với diện tích 30.136,96 ha. Diện tích đất có rừng là 36.384,89 ha.

Với diện tích quản lý rộng, địa bàn dàn trải, vị trí địa lý kéo dài cùng với địa hình núi cao phức tạp, chia cắt bởi nhiều khe suối, đồi núi và trải dài trên nhiều xã nên công tác quản lý, bảo vệ, khôi phục, bảo tồn hệ sinh thái cũng như công tác phòng cháy chữa cháy; trồng và chăm sóc rừng đối với lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng của Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh gặp nhiều khó khăn.

Cùng với đó, đồng bào dân tộc thiểu số (chiếm khoảng 95%) đời sống vật chất còn gặp nhiều khó khăn, nhận thức về giá trị, tầm quan trọng của rừng chưa cao. Cuộc sống chủ yếu dựa vào nguồn thu nhập từ rừng nên đã gây ra không ít khó khăn trong công tác quản lý, bảo vệ rừng.

Lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng thuộc Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh sử dụng thiết bị bay flycam trong công tác quản lý, bảo vệ rừng (Ảnh: Trần Nghĩa)

Để giải quyết bài toán về việc giữ rừng bền vững và nâng cao hiệu quả quản lý, bảo vệ rừng, Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh đã chủ động đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong công tác quản lý bảo vệ rừng bằng các phần mềm chuyên ngành và hệ thống định vị GPS, góp phần thực hiện tốt nhiệm vụ quản lý bảo vệ 37.553,68 ha rừng và đất lâm nghiệp được giao.

Áp dụng công nghệ thông tin vào quản lý, bảo vệ rừng

Ông Đinh Ngọc Thanh, Giám đốc Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh cho biết: “Các bản đồ giấy truyền thống khi lực lượng chuyên trách bảo vệ rừng đi tuần phải mang theo định vị, la bàn khi cần xác định điểm tọa độ vị trí mất thời gian khá lâu, độ chính xác thấp vì sai số khi thực hiện đo.

Với sự phát triển của điện thoại thông minh, nhiều ứng dụng miễn phí trong sử dụng bản đồ được xây dựng.

Phòng Khoa học và Hợp tác quốc tế đã tập huấn, cài đặt phần mềm, đưa cở sở dữ liệu bản đồ hiện trạng rừng vào phần mềm cho lực lượng tuần tra bảo vệ rừng trong đơn vị để sử dụng khi thực hiện nhiệm vụ, đến nay toàn bộ lực lượng bảo vệ rừng đã được cài đặt, hướng dẫn sử dụng thành thạo phần mềm Locus map.

Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh còn chủ động áp dụng công cụ SMART trong báo cáo tuần tra, bảo vệ rừng (ảnh: Trần Nghĩa)

Việc áp dụng phần mềm Locus map trong điều kiện không có sóng điện thoại, địa hình phức tạp nên khả năng định vị và lưu đường đi có sai số thấp, hình ảnh chụp trên tuyến tuần tra từ ứng dụng này được gắn trên tracklog của đợt tuần tra; rất tiện lợi và dễ dàng trong việc ghi dữ liệu tuần tra và trích xuất dữ liệu dưới dạng .gpx như GPS với thao tác trực tiếp trên điện thoại; Tích hợp bản đồ hiện trạng rừng một cách trực quan, sinh động phục vụ công tác tuần tra rừng dể dàng.

Bên cạnh đó, với việc áp dụng phần mềm Locus map giúp lực lượng bảo vệ rừng chuyên trách, nắm được ranh giới của khu rừng đặc dụng, hướng dẫn người dân tránh xâm hại trong quá trình phát nương làm rẫy và kịp thời báo cáo thông tin cho lãnh đạo Khu bảo tồn.

Chuyến tuần tra, bảo vệ rừng qua ruộng lúa của người dân bản địa

Ngoài ra, Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh còn chủ động áp dụng công cụ SMART trong báo cáo tuần tra, bảo vệ rừng. Đây là công cụ quản lý dữ liệu và báo cáo tuần tra, được xây dựng nhằm cải thiện khả năng thực thi pháp luật và giám sát đa dạng sinh học tại các Khu bảo tồn và Vườn Quốc gia.

Công cụ SMART có tính ứng dụng cao được phát triển bởi sự hợp tác đa phương giữa các tổ chức bảo tồn và các tổ chức liên quan bao gồm: Công ước về thương mại quốc tế các loài động, thực vật hoang dã nguy cấp (CITES), Chương trình giám sát săn bắn Voi trái phép của CITES (CITES-MIKE), Hội động vật Frankfurt (FZS), Tổ chức Bảo tồn động vật hoang dã toàn cầu (GWC), Vườn thú Bắc Carolina (NCZ), Hiệp hội bảo tồn động vật hoang dã (WCS), Hiệp hội Vườn thú Luân Đôn (ZSL) và Quỹ quốc tế về Bảo tồn thiên nhiên (WWF)...

Dưới sự hỗ trợ tập huấn sử dụng của dự án GIZ, tổ chức WWF, Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh đã triển khai ứng dụng SMART kể từ tháng 10/2020. Sau hơn 5 năm triển khai, các cán bộ phụ trách SMART của Khu bảo tồn đã triển khai đến toàn bộ nhân viên để báo cáo kết quả thực hiện tuần tra, kiểm tra, gắn các cuộc tuần tra, kiểm tra thực hiện báo cáo qua phần mềm SMART.

Nhờ đó, lãnh đạo Khu bảo tồn sẽ có hướng chỉ đạo kịp thời nhằm cải thiện và nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện công tác chuyên môn của cán bộ; góp phần tăng cường hiệu quả quản lý, kiểm soát tài nguyên rừng và đa dạng sinh học của Khu bảo tồn.

Lực lượng bảo vệ rừng trên đỉnh Ngọc Linh cao 2605m

Không chỉ áp dụng công nghệ số trong công tác quản lý, bảo vệ rừng, từ năm 2021, Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh đã đầu tư thiết bị bay, đào tạo, tập huấn nhân lực cho việc sử dụng thiết bị ứng dụng thiết thực, hiệu quả vào công tác quản lý bảo vệ, phòng cháy chữa cháy rừng.

Việc ứng dụng thiết bị bay không người lái (UAV) đã góp phần giúp lực lượng bảo vệ rừng giám sát chặt chẽ hơn các hình ảnh được lưu lại và thực hiện bay lại hàng tháng, hàng quý và đột xuất để kịp thời giám sát được sự thay đổi. Không chỉ vậy, việc áp dụng thiết bị bay không người lái còn giúp tiết kiệm thời gian, lực lượng tham gia tuần tra quản lý, bảo vệ rừng.

Nhờ ứng dụng công nghệ thông tin nên công tác quản lý, bảo vệ rừng luôn được phát huy hiệu quả cao (Ảnh: Trần Nghĩa) Ông Đinh Ngọc Thanh, Giám đốc Ban Quản lý Khu Bảo tồn thiên nhiên Ngọc Linh, đánh giá: “Ứng dụng bay không người lái trong lâm nghiệp đã mang lại nhiều lợi ích thiết thực, như giám sát rừng thường xuyên, liên tục hơn, nhất là những khu vực rừng hiểm trở mà con người khó tiếp cận; cung cấp thông tin và giúp cơ quan quản lý nắm bắt nhanh chóng và chính xác diễn biến rừng, từ đó có các biện pháp quản lý, bảo vệ và phát triển rừng kịp thời. Bên cạnh đó, ứng dụng này cũng giúp giảm áp lực về nhân sự cho các địa phương, các chủ rừng. Việc ứng dụng thiết bị bay không người lái (UAV) là một xu hướng nâng cao năng lực của các cơ quan chức năng, chủ rừng trong công tác quản lý bảo vệ và phát triển rừng, góp phần nâng cao chuyến đổi số, ứng dụng công nghệ thông tin vào lĩnh vực công tác”.