Thông tin tín dụng là gì, các hành vi nào bị cấm trong hoạt động thông tin tín dụng?

1. Thông tin tín dụng là gì?

Thông tin tín dụng (TTTD) là tập hợp các dữ liệu liên quan đến khoản cấp tín dụng của khách hàng vay tại tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài (TCTD), khoản nợ của khách hàng vay do tổ chức tự nguyện (TCTN) tham gia hoạt động TTTD quản lý.

Khách hàng vay là tổ chức (không bao gồm TCTD), cá nhân được TCTD cấp tín dụng hoặc có nghĩa vụ trả nợ tại TCTN tham gia hoạt động TTTD.

Thông tin tiêu cực về khách hàng vay là TTTD về nợ xấu, vi phạm nghĩa vụ thanh toán và các thông tin bất lợi khác ảnh hưởng đến kết quả đánh giá khả năng trả nợ của khách hàng vay (bao gồm thông tin phá sản, vi phạm hành chính và các bản án, quyết định của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật đối với khách hàng vay).

2. Hoạt động thông tin tín dụng của Ngân hàng Nhà nước?

Ở Việt Nam, hoạt động TTTD của Ngân hàng Nhà nước (NHNN) do Trung tâm Thông tin tín dụng Quốc gia Việt Nam (CIC) làm đầu mối được quy định tại Thông tư số 15/2023/TT-NHNN ngày 05/12/2023. Theo đó, CIC thực hiện các chức năng như sau:

• Thu thập, trao đổi, xử lý, lưu giữ, bảo mật TTTD;
• Tạo lập sản phẩm thông tin tín dụng và cung cấp dịch vụ TTTD của NHNN.

Cơ sở dữ liệu TTTD Quốc gia Việt Nam do CIC quản lý lưu giữ thông tin của hơn 55,6 triệu khách hàng.

Hiện nay, Cơ sở dữ liệu TTTD Quốc gia Việt Nam do CIC quản lý lưu giữ thông tin của hơn 55,6 triệu khách hàng, với sự tham gia báo cáo thông tin của 100% các TCTD và TCTN hoạt động tại Việt Nam.

3. Mục đích và nguyên tắc của hoạt động thông tin tín dụng?

Mục đích của hoạt động thông tin tín dụng:

• Hỗ trợ NHNN thực hiện chức năng quản lý nhà nước trong lĩnh vực tiền tệ, ngân hàng; góp phần đảm bảo hoạt động ngân hàng an toàn, bền vững;
• Ngăn ngừa và hạn chế rủi ro cho các chủ thể tham gia hoạt động TTTD;
• Nâng cao khả năng tiếp cận nguồn vốn tín dụng của khách hàng vay, đáp ứng nhu cầu đời sống, kinh tế, xã hội theo quy định của pháp luật.
• Hỗ trợ các doanh nghiệp Việt Nam tìm hiểu đối tác kinh doanh trong hoạt động liên doanh, liên kết, đầu tư, xuất nhập khẩu,…

Nguyên tắc của hoạt động thông tin tín dụng:

• Tuân thủ quy định của pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân và các quy định pháp luật khác có liên quan;
• Đảm bảo tính khách quan và không ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của các tổ chức, cá nhân có liên quan;
• Đảm bảo chính xác, trung thực, đầy đủ, kịp thời đối với thông tin tín dụng cung cấp cho CIC.

4. Các hành vi bị cấm trong hoạt động thông tin tín dụng?

• Thu thập, cung cấp, trao đổi, sử dụng trái phép các thông tin thuộc phạm vi, danh mục bí mật nhà nước;
• Cố ý làm sai lệch nội dung TTTD, ảnh hưởng đến quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân liên quan;
• Trao đổi, cung cấp TTTD sai đối tượng hoặc cho bên thứ ba trái quy định của pháp luật;
• Lợi dụng các hoạt động TTTD để xâm phạm lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân;
• Cản trợ hoạt động thu thập và khai thác TTTD hợp pháp của tổ chức, cá nhân.

5. Sản phẩm và dịch vụ thông tin tín dụng là gì?

• Sản phẩm TTTD là báo cáo tín dụng, báo cáo chấm điểm, xếp hạng tín dụng hoặc các sản phẩm khác do CIC tạo lập trên cơ sở thông tin thu thập được, bao gồm:

• TTTD do TCTD, TCTN cung cấp theo quy định tại Thông tư 15/2023/TT-NHNN ngày 29/3/2024 của Thống đốc NHNN quy định về hoạt động TTTD của NHNN.
• Thông tin từ các đơn vị thuộc NHNN theo quy định của NHNN và các quy định liên quan khác của pháp luật.
• Thông tin từ các cơ quan quản lý nhà nước, các nguồn thông tin hợp pháp khác theo quy định của pháp luật.

• Dịch vụ TTTD là dịch vụ cung cấp sản phẩm TTTD và các tiện ích khác của CIC.

6. Tổ chức tự nguyện là gì?

Tổ chức tự nguyện (TCTN) là tổ chức có hợp đồng trao đổi thông tin với CIC trên nguyên tắc tự nguyện cam kết cung cấp TTTD và sử dụng TTTD, bao gồm:

• Quỹ Đầu tư phát triển, Quỹ Hỗ trợ phát triển, Quỹ Bảo vệ môi trường, Quỹ Bảo lãnh tín dụng, Tổ chức thực hiện chương trình, dự án tài chính vi mô;
• Doanh nghiệp có chức năng mua bán nợ, công ty quản lý nợ và khai thác tài sản;
• Tổ chức cung cấp dịch vụ cho vay, bảo hiểm bảo lãnh, cho thuê tài sản, mua hàng trả chậm, trả dần, cầm đồ có điều kiện về lãi suất, thời hạn, tiền thuê, biện pháp bảo đảm nghĩa vụ theo quy định của pháp luật.

Ngoài ra, để trở thành TCTN tham gia hoạt động TTTD, tổ chức cần đảm bảo tuân thủ đúng, đủ các tiêu chí về điều kiện pháp lý, thời gian hoạt động, lĩnh vực hoạt động, sự đồng thuận của khách hàng vay trong việc thu thập, khai thác thông tin tín dụng của khách hàng vay, số lượng khách hàng tối thiểu, hạ tầng công nghệ thông tin, chất lượng dữ liệu cung cấp về CIC,…