Thách thức khi triển khai vé điện tử liên thông theo mô hình MaaS

Sáng 3/4, tại Hà Nội, trong khuôn khổ dự án Moov’Hanoi do UBND TP Hà Nội, Hội đồng Vùng Île-de-France (Cộng hòa Pháp) và Cơ quan Phát triển Pháp tài trợ, Cơ quan hợp tác quốc tế Vùng Paris tại Việt Nam (PRX-Vietnam) tổ chức hội thảo chuyên đề "Chiến lược hệ thống vé giao thông công cộng và MaaS".

Hội thảo quy tụ các chuyên gia Việt Nam và quốc tế để chia sẻ những thách thức trong quá trình phát triển hệ thống vé số hóa để phục vụ giao thông công cộng (GTCC) tại Hà Nội. Đặc biệt là việc tích hợp hệ thống vé đa phương thức, tối ưu hóa quản lý dữ liệu đi lại và cải thiện trải nghiệm của người dùng; nâng cao hiệu quả của hệ thống giao thông công cộng và hướng tới một mô hình giao thông thông minh, tiện lợi và bền vững.

Các chuyên gia, nhà quản lý tham dự hội thảo

Phát biểu tại hội thảo, ông Đào Việt Long, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội khẳng định GTCC là một trong những yếu tố then chốt trong quá trình phát triển đô thị bền vững. Trong những năm qua, thành phố Hà Nội đã có nhiều nỗ lực trong việc phát triển hệ thống giao thông công cộng với các chính sách ưu tiên, đầu tư vào hạ tầng và công nghệ.

Tuy nhiên, hiện vẫn còn nhiều thách thức đặt ra, đặc biệt là việc xây dựng một hệ thống vé điện tử liên thông, thống nhất giữa các phương tiện, đảm bảo sự thuận tiện cho người dân và đáp ứng yêu cầu phát triển đô thị thông minh.

Do đó, việc xây dựng một hệ thống vé điện tử thống nhất và tích hợp các phương thức di chuyển đa dạng theo mô hình MaaS (Mobility as a Service - Giao thông như một dịch vụ) không chỉ giúp tối ưu hóa hạ tầng giao thông mà còn nâng cao trải nghiệm của người dân; khuyến khích sử dụng phương tiện công cộng, giảm phương tiện giao thông cá nhân, góp phần quan trọng vào mục tiêu giảm ô nhiễm môi trường.

“Việc phát triển một hệ thống vé GTCC thông minh, liên thông giữa các loại hình vận tải như xe buýt, đường sắt đô thị, taxi công nghệ, xe đạp công cộng... không chỉ là nhu cầu cấp thiết mà còn là một xu hướng tất yếu trong quá trình đô thị hóa và hiện đại hóa của Thủ đô”, Phó Giám đốc Sở Xây dựng nhấn mạnh.

Tại hội thảo, các nhà quản lý, chuyên gia, đã trao đổi về các vấn đề như: Tích hợp hệ thống vé đa phương thức để đảm bảo khả năng tương tác thông suốt giữa các phương thức vận tải khác nhau tại Hà Nội; tầm quan trọng của vé điện tử và các chiến lược tích hợp xe buýt và tàu điện thông qua một giải pháp duy nhất; triển khai nền tảng dữ liệu mở để quản lý vé đa phương thức, trong đó có quản lý dữ liệu di động, tập trung vào việc thu thập và khai thác dữ liệu vé để cải thiện quản lý giao thông và trải nghiệm của người dùng tại Hà Nội; hợp tác với các ứng dụng MaaS hiện có, đặc biệt là hợp tác với các bên liên quan bên ngoài (Google Maps, Moovit, Grab...) để đảm bảo sự hiện diện và áp dụng tốt hơn phương tiện GTCC tại Hà Nội thông qua việc tích hợp thông tin vé vào các ứng dụng giao thông của bên thứ ba.

Toàn cảnh hội thảo

Bên cạnh đó là chiến lược triển khai và quản lý ứng dụng MaaS để đơn giản hóa trải nghiệm người dùng thông qua các bước chính để tạo ứng dụng hiệu quả, từ quản lý đường dẫn xác thực đến tập trung thông tin vận chuyển, đồng thời đảm bảo khả năng truy cập và dễ sử dụng cho người dùng; cải thiện việc thu thập dữ liệu và phân tích hành vi của người dùng thông qua hệ thống vé…

Ông Emmanuel Cerise, Trưởng đại diện Vùng Région Ile-de-France tại Hà Nội, Giám đốc Cơ quan hỗ trợ Hợp tác quốc tế Vùng Paris tại Việt Nam (PRX - Vietnam) bày tỏ quan điểm, để triển khai việc tích hợp tất cả các phương tiện công cộng trên 1 chiếc vé là một thách thức không nhỏ. Tại Paris, dù tàu điện xuất hiện cả 100 năm nhưng điều này cũng không đơn giản.

Ông Emmanuel Cerise, Trưởng đại diện Vùng Région Ile-de-France tại Hà Nội, Giám đốc Cơ quan hỗ trợ Hợp tác quốc tế Vùng Paris tại Việt Nam (PRX - Vietnam) phát biểu

"Tại Hà Nội mới có 2 tàu điện, vé xe bus vẫn còn phổ biến. Thành phố đang hướng đến đô thị thông minh, giao thông thông minh nên việc triển khai vé điện tử là vô cùng quan trọng khi sắp tới triển khai nhiều tuyến Metro nữa.

Người dân sẽ không thể nhanh chóng từ bỏ xe máy mà đi phương tiện công cộng nếu không có sự thuận lợi. Chính quyền phải tạo điều kiện để họ tham gia GTCC.

Chúng tôi nhận thấy, MaaS là hệ thống cơ quan chức năng của TP có thể triển khai, khuyến khích người dân có thói quen sử dụng giao thông công cộng. TP nên có chính sách phát triển MaaS”, chuyên gia khuyến nghị.

Chia sẻ tại hội thảo, ông Aurélien Belhocine, chuyên gia về GTCC tại Vùng Île-de-France (IDF) cho biết, tại IDF, có 40 triệu lượt người dân di chuyển mỗi ngày, tính trên tất cả các phương tiện giao thông. Trong đó, hệ thống vé điện tử mang lại doanh thu 4 tỷ Euro mỗi năm tại IDF. Cuộc cách mạng vé điện tử tại đây đã bắt đầu từ 10 năm trước.

Ông Aurélien Belhocine, chuyên gia về GTCC tại Vùng Île-de-France (IDF)

Theo các chuyên gia, giải pháp MaaS có thể thúc đẩy một tương lai đáng sống và bền vững hơn cho GTCC vì nó làm giảm tắc nghẽn giao thông và giảm thiểu lượng khí thải carbon. Khi MaaS ngày càng phổ biến, các nhà hoạch định chính sách nên kết hợp MaaS để khuyến khích người dân sử dụng các phương tiện giao thông công cộng hoặc chia sẻ thay vì sử dụng các phương tiện cá nhân.

Với smartphone, người dân tại IDF (Pháp) có thể di chuyển bằng mọi phương tiện

Hiện nay, nhiều thành phố thông minh trên thế giới đã bắt đầu sử dụng MaaS. Qua ứng dụng này, người dân có thể kết hợp giữa đi chung xe, GTCC và xe đạp cho phép hành khách ở các vùng nông thôn di chuyển giữa các điểm mà không phải lo lắng về nhiều hệ thống bán vé hoặc phương thức thanh toán.

Île-de-France Mobilités với tư cách là đơn vị vận hành ứng dụng MaaS. Ứng dụng này được xây dựng trên nền tảng kết hợp hợp phần số, một hợp phần vật lý, thông qua xây dựng cơ sở hạ tầng và các đầu mối tổ chức giao thông riêng.

Ngoài ra, ứng dụng này cũng đưa ra nhiều tính năng liên quan tới các phương thức vận tải khác ngoài GTCC và đang từng bước được tích hợp.

Hà Nội đã chính thức triển khai thí điểm hệ thống vé liên thương đa phương thức cho xe bus

"Thách thức đối với Hà Nội khi triển khai tích hợp vé liên thông các phương tiện GTCC là Hà Nội chưa có nhiều các loại hình phương tiện GTCC như Paris. Bên cạnh đó, việc quản lý dữ liệu hành khách còn khá phân tán. IDF phải mất tới 10 năm để hoàn thành "cuộc cách mạng vé điện tử”, triển khai hệ thống vé đa phương thức.

Hà Nội có 154 tuyến xe buýt nhưng Vinbus thì có App một kiểu, Hanoi Bus cũng có kiểu App khác song đây là chính là lợi thế. Khi bắt đầu triển khai MaaS với quy mô nhỏ, tích hợp liên thông vé ở một vài phương tiện sẽ diễn ra nhanh chóng hơn.

TP Hà Nội đang hướng tới mục tiêu là thành phố thông minh. Thành phố hoàn toàn có thể triển khai thành từng giai đoạn, sau đó hoàn thiện dần", ông Aurélien Belhocine nhấn mạnh.