MSD đưa ra 6 nguyên tắc thúc đẩy quan hệ viện trợ và đối tác bền vững

Đó là nhận định của ông Sean O’Connell, phụ trách Quỹ tác động xã hội của UNDP Việt Nam tại Hội thảo “Thúc đẩy Quan hệ Viện trợ và Đối tác có trách nhiệm giải trình vì hợp tác phát triển hiệu quả” do Trung tâm Nghiên cứu Quản lý và Phát triển bền vững (MSD) vừa tổ chức.

Hội thảo là cơ hội chia sẻ kinh nghiệm của đại diện các bên trong việc thúc đẩy các mối quan hệ viện trợ và đối tác có trách nhiệm giải trình vì hiệu quả phát triển. MSD đồng thời thực hiện tham vấn rộng bộ nguyên tắc về thực hành quan hệ đối tác - Code of Partnership, đặc biệt là mối quan hệ giữa các Tổ chức xã hội và các đối tác viện trợ.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, bà Nguyễn Phương Linh - Giám đốc Trung tâm MSD đề cập đến vai trò trọng tâm, then chốt của các tổ chức xã hội trong việc thúc đẩy các mối quan hệ đối tác trong quá trình thực hiện dân chủ. “Trên thực tế, để đạt được vai trò là những đối tác toàn diện công bằng và bình đẳng thì chúng ta còn gặp phải rất nhiều thách thức. Cụm từ “đối tác phát triển” đã bị lạm dụng quá nhiều để chỉ một mối quan hệ mà chưa phản ánh được bản chất của một mối quan hệ đối tác công bằng, bình đẳng, có trách nhiệm giải trình dựa trên nền tảng của sự tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau. Thách thức chủ yếu đối với các tổ chức xã hội là việc thiếu sự chia sẻ giá trị và phương pháp, mất cân bằng về quyền lực khi các tổ chức xã hội thường sẽ “nhẹ cân” hơn trong quá trình xây dựng quan hệ đối tác dựa trên sự tin tưởng, tôn trọng và thực hành tốt minh bạch và trách nhiệm giải trình”.

Phần thảo luận thứ nhất về Đối tác trách nhiệm và Quan hệ tài trợ ở Đông Nam Á có sự tham gia của bà Maria Theresa Nera Lauron - Giám đốc Chương trình, IBON Quốc tế, Cựu đồng chủ tịch Diễn đàn Quan hệ đối tác vì Hiệu quả phát triển; Ông Chen Sochoeum - Quản lý Phát triển và Nghiên cứu - Quan hệ đối tác vì sự phát triển bền vững ở Campuchia và ông Atama Katama, Diễn đàn Borneo Dayak.

Bà Lauron nhấn mạnh: “Việc giải quyết gốc rễ gây ra sự bất bình đẳng bằng cách mạnh dạn và khẩn trương, thông qua hành động hướng đến SDGs là cách tốt nhất để giải quyết những thách thức chúng ta phải đối mặt. Chúng tôi nâng báo động trên thực tế là nhiều nước vẫn bỏ lỡ mục tiêu 0,7% tài chính (ODA), rất quan trọng để đạt được mục tiêu bền vững (2030). Chúng tôi thúc đẩy hành động cụ thể về biến đổi khí hậu, với các chính phủ.

Cam kết đẩy nhanh việc thực hiện và tăng tham vọng của Hiệp định Paris”. Các tổ chức xã hội cam kết sâu sắc về các giá trị cốt lõi - nhân quyền, công bằng xã hội, dân chủ và sự tham gia, bình đẳng giới, môi trường bền vững, cùng chịu trách nhiệm và minh bạch, học tập và chia sẻ kiến thức, quan hệ đối tác bình đẳng và đoàn kết, bền vững. “Điều đó yêu cầu bản thân mỗi chúng ta phải là chuyên gia chuyên môn và chính trị”.

Đóng góp vào các sáng kiến thúc đẩy Quan hệ Viện trợ và Đối tác có trách nhiệm giải trình vì hợp tác phát triển hiệu quả, ông Nguyễn Toàn Thịnh, Quản lý Hiệu quả Phát triển MSD giới thiệu “Bộ nguyên tắc đối tác của các tổ chức xã hội Việt Nam và các đối tác phát triển vì mục tiêu phát triển bền vững” do MSD khởi xướng. Bộ nguyên tắc đang ở vòng tham vấn thứ 2 và được đưa ra tham vấn rộng tại Hội thảo đối tác lần này.

6 nguyên tắc chính được đưa ra, bao gồm: Quan hệ đối tác dựa trên tầm nhìn và giá trị chia sẻ; Quan hệ đối tác dựa trên tính minh bạch và trách nhiệm giải trình; Quan hệ đối tác dựa trên bình đẳng và công bằng; Quan hệ đối tác dựa trên sự cam kết dài hạn và bền vững; Quan hệ đối tác phát triển, nâng cao năng lực; Đối tác thúc đẩy giá trị gia tăng. Bộ nguyên tắc nhận được nhiều ý kiến, gợi ý của các bên tham gia tại Hội thảo liên quan đến việc làm rõ những tổ chức nào cần phải tuân theo; có danh sách những tổ chức đồng thuận; những đối tượng nào tham gia vào xây dựng bộ nguyên tắc; việc cập nhật định kỳ bộ nguyên tắc… Bên cạnh đó, cần thông tin về người sáng kiến, người chắp bút, ai là những người tham gia vào qua trình xây dựng… Cũng có ý kiến đề xuất hướng phát triển bộ nguyên tắc theo hướng bộ nguyên tắc của riêng tổ chức thay vì bộ nguyên tắc giữa các bên bởi nó sẽ phức tạp hơn rất nhiều…

“Bản đóng góp chỉ là sự khởi đầu với hy vọng sẽ nhận được sự phản hồi từ các cá nhân, tổ chức quan tâm. MSD mong rằng bộ nguyên tắc sẽ trở thành bộ nguyên tắc chung, tài sản chung của các bên góp phần vào sự phát triển chung của khối các tổ chức xã hội - Đối tác địa phương hiệu quả, sẵn sàng xây dựng mối quan hệ đối tác có trách nhiệm giải trình vì hợp tác phát triển hiệu quả”, ông Nguyễn Toàn Thịnh cho biết thêm.

Trong phiên thảo luận thứ 2, các Đại diện đến từ UNDP Việt Nam, Phái đoàn Liên minh Châu Âu EU, Đại sứ quán Canada tham gia chia sẻ về chủ đề môi trường viện trợ thuận lợi và thúc đẩy chiến lược đối tác nhà tài trợ quốc tế và các tổ chức xã hội.

Tại hội thảo, nói về Chính sách của Canada về đối tác xã hội dân sự trong Tài trợ Quốc tế từ Phương pháp tiếp cận nữ quyền, bà Harriet Roos - Đại sứ quán Canada cho biết thêm về 2 Chương trình hỗ trợ sáng kiến của Đại sứ quán. Chương trình Phụ nữ lãnh đạo toàn cầu (cam kết hỗ trợ 150 triệu đô la trong vòng 5 năm) trên cơ sở thực tế các tổ chức xã hội phụ nữ đóng vai trò quan trọng trong các sáng kiến và thực hiện bình đẳng giới. Bên cạnh đó, chương trình thứ 2 là chương trình tài trợ sáng kiến 100 triệu đô la dành cho các tổ chức xã hội nhỏ hơn ở Canada.

Khối các tổ chức này luôn sẵn sàng để hỗ trợ các tổ chức xã hội địa phương hoạt động ở các lĩnh vực khác nhau. “Giai đoạn 2017 – 2020, Irish Aid thực hiện chiến lược mới, mà ở đó Irish Aid cam kết hỗ trợ các tổ chức xã hội để nâng cao năng lực, tạo môi trường để các tổ chức xã hội có điều kiện hoạt động tốt hơn”, bà Nguyễn Mai Chi, Đại diện Irish Aid chia sẻ.

Trả lời câu hỏi của đại diện tổ chức xã hội Việt Nam làm việc trong lĩnh vực phát triển nông thôn bền vững, ông Tom Corrie, Vụ trưởng Vụ hợp tác - Phái đoàn Liên minh Châu Âu cũng bày tỏ thiện chí sẵn sàng hỗ trợ các tổ chức xã hội địa phương. “Chúng tôi có nhiều nguồn và luôn sẵn sàng để hỗ trợ cho các chương trình, dự án của các tổ chức xã hội đáp ứng được yêu cầu”.