Kích hoạt đầu tư từ khu vực tư nhân bằng "vốn mồi" ngân sách

Các dự án lớn đều được tính toán hiệu quả kinh tế cụ thể

Tại phiên chất vấn sáng 19/6, đại biểu Trần Văn Tuấn (đoàn Bắc Giang) băn khoăn, Bộ Tài chính đã và đang tham mưu cho Chính phủ và Quốc hội nhiều dự án hạ tầng giao thông quy mô lớn: Đường sắt, cao tốc, cảng biển, điện hạt nhân… Nguồn vốn chủ yếu lấy từ đâu? Nợ công ngân sách có đảm bảo không, có để lại gánh nặng lớn cho con cháu sau này không?

Đại biểu Quốc hội Trần Văn Tuấn (đoàn Bắc Giang)

Giải trình làm rõ nội dung chất vấn đại biểu Trần Văn Tuấn nêu, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cho biết, Chính phủ quyết tâm phát triển hạ tầng giao thông trên cả nước. Ngay từ đầu nhiệm kỳ Chính phủ đã đặt ra mục tiêu 3.000 km đường cao tốc. Hiện Chính phủ đang kiểm soát tốt nợ công và các dự án đều được tính toán chi tiết, cụ thể.

“Dự án nào dùng ngân sách Nhà nước, dự án nào đi vay và khi đi vay thì tính toán đầy đủ hiệu quả, trong đó có hiệu quả tài chính. Thậm chí, Chính phủ còn phải tính toán vay ở đâu, phát hành trái phiếu hay gì. Dư địa trái phiếu Chính phủ hiện nay còn rất lớn.

Khi tính toán như vậy thì chúng ta có “của ăn của để” mà vẫn phát triển được. Các dự án lớn đều được tính toán hiệu quả kinh tế cụ thể...” - Bộ trưởng nhấn mạnh.

Cũng theo Bộ trưởng, phải tăng cường vay từ Nhân dân, từ ODA, từ các tổ chức tài chính quốc tế. Nếu không đi vay thì không có đòn bẩy để tăng trưởng cao, nhất là tăng trưởng hai con số, muốn tăng trưởng thì phải tạo ra công ăn việc làm, tạo ra của cải cho xã hội, cho đất nước.

Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng

Cũng quan tâm về nguồn lực tài chính, đại biểu Nguyễn Thị Việt Nga (đoàn Hải Dương) nêu câu hỏi, thời gian qua, Quốc hội và Chính phủ đã ban hành nhiều chính sách an sinh xã hội, chương trình hỗ trợ doanh nghiệp...

Tuy nhiên tất cả đều đòi hỏi ngân sách không nhỏ trong khi dư địa ngân sách có hạn. Quan điểm và giải pháp của Bộ Tài chính trong việc đảm bảo nguồn lực tài chính bền vững, vừa đáp ứng yêu cầu tăng trưởng vừa đảm bảo an sinh vừa đảm bảo an toàn nợ công, ngân sách quốc gia trong trung và dài hạn?

Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng cho biết, hiện nay, nguồn lực cho tăng trưởng kinh tế năm 2025 và giai đoạn 2026-2030 rất lớn trong khi nguồn ngân sách có hạn. Rõ ràng để phục vụ mục tiêu tăng trưởng 8% thì không thể dựa vào ngân sách Nhà nước, nhất là giai đoạn 2026-2030 còn cần nhiều hơn.

Chúng ta phải sử dụng tổng hòa các nguồn lực, ngân sách Nhà nước là vốn mồi, từ đó kích thích các nguồn vốn từ xã hội, chúng ta đẩy mạnh công cụ huy động vốn từ phát hành trái phiếu, quỹ đầu tư, từ thị trường chứng khoán để cùng với các nguồn vốn khác đảm bảo đủ nguồn lực phục vụ nền kinh tế.

Bên cạnh đó, trong nhiều năm qua, hệ thống ngân hàng thương mại đã có vai trò to lớn hỗ trợ cho các doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh hiệu quả. Liên quan nguồn lực tôi vừa báo cáo kĩ, xin báo cáo ngắn gọn thêm.

Quang cảnh phiên chất vấn

Phấn đấu dành 60% cho đầu tư phát triển

Trả lời chất vấn của các đại biểu Quốc hội về các giải pháp nền tảng cho tăng trưởng kinh tế bứt phá trong thời kỳ tới, Bộ trưởng Tài chính thông tin, theo dự báo kịch bản tăng trưởng giai đoạn 2026-2030, nhu cầu đầu tư phát triển trong thời tới là rất lớn, chiếm khoảng 40% GDP và tăng trưởng mỗi năm 17-20%, rất cao so với xu hướng hiện nay.

Hiện nay, đầu tư của chúng ta chỉ chiếm 30-33% GDP. So với thông lệ quốc tế, một quốc gia đạt tốc độ tăng trưởng từ 10% GDP trở lên thì đầu tư toàn xã hội phải đạt 40% GDP.

Về giải pháp, Bộ trưởng cho rằng, phải phấn đấu để dành tối đa nguồn ngân sách cho đầu tư phát triển, phấn đấu dành 60% cho đầu tư phát triển.

Cạnh đó, thu hút tối đa nguồn vốn đầu tư từ doanh nghiệp tư nhân, doanh nghiệp Nhà nước, FDI, ODA và từ Nhân dân với nguyên tắc vốn ngân sách là vốn mồi, kích hoạt đầu tư của toàn xã hội.

“Theo quan điểm cá nhân tôi, bất cứ một công trình, dự án nào mà doanh nghiệp có thể tham gia vào thì ưu tiên tham gia. Nhà nước chỉ tham gia vai trò hỗ trợ, ngoại trừ công trình liên quan an ninh, quốc phòng” - Bộ trưởng Nguyễn Văn Thắng nói.

Đại biểu dự phiên chất vấn

Bộ trưởng nêu ví dụ, giả định năm 2025 nền kinh tế của Việt Nam là 500 tỉ USD thì cần 5,2 triệu tỉ đô và ngân sách giả định 2 triệu tỉ đô thì sẽ dùng 1,4 triệu tỉ đô chi đầu tư phát triển, như vậy còn 3,8 triệu tỉ đô cần thu hút từ doanh nghiệp, xã hội. Vì vậy vốn Nhà nước phải là vốn mồi, từ 1,4 triệu tỉ đô này để hút được 3,8 triệu tỉ đô nữa để phục vụ cho tăng trưởng kinh tế.

Một giải pháp nữa là phát triển các kênh huy động vốn như thị trường cổ phiếu, trái phiếu, các quỹ đầu tư, quỹ tài chính; nâng cấp được thị trường chứng khoán trong năm 2025. Đồng thời, tích cực tháo gỡ khó khăn cho các dự án tồn đọng trong cả nước vào vận hành. Song song đó là thu hút nguồn vốn tín dụng từ các ngân hàng thương mại.