Khởi nghiệp bằng cốc bã mía

Founder của AYA Cup là Lê Thùy Linh

Bài liên quan

Start-up Việt tìm giải pháp liên kết các báo điện tử qua ứng dụng Appnew

Cơ hội cho các star-up Việt vươn ra biển lớn

“Thời điểm vàng” cho thanh niên khởi nghiệp

Cơ hội “ngàn năm có một” cho người trẻ mê công nghệ thông tin

Mỗi phút có 12.000 ly nhựa thải ra

Dự án AYA Cup lọt top 100 Vietnam Start-up Wheel 2019. Với mong muốn thay đổi hành vi người tiêu dùng trong việc sử dụng cốc nhựa 1 lần, Lê Thuỳ Linh cùng các cộng sự đã nghiên cứu và cho ra đời AYA Cup (cho mượn cốc làm bằng bã mía).

Founder của AYA Cup là Lê Thùy Linh, sinh năm 1987, du học sinh Phần Lan nhưng có 1 năm làm việc và học tập tại Đức. Quãng thời gian sống ở châu Âu Linh nhận ra điều mình quan tâm và thấy hứng thú là vấn đề môi trường. Do vậy, về nước, Linh mở một công ty chuyên cung cấp hộp đựng thức ăn làm bằng bã mía cho các nhà hàng khách sạn. Sau một thời gian, Linh nhận thấy sản phẩm này quá đắt tiền và chỉ có nhà hàng khách sạn hạng sang mới chịu được chi phí, trong khi 80% lượng nhựa lại đến từ các cửa hàng nhỏ và chuỗi đồ ăn nhanh.

“Theo 1 nghiên cứu, trung bình mỗi người tiêu thụ 70 ly dùng 1 lần/năm và tương đương với 12.000 ly mỗi phút. Vì vậy, tôi cho rằng, cần phải có cách nào đó để thay đổi việc sử dụng nhựa một lần để giảm thải nhựa ra môi trường mà vẫn kiểm soát được chi phí, nhân rộng mô hình đến chuỗi các cửa hàng nhỏ. Đó là lý do AYA Cup ra đời”, Linh chia sẻ.

Được biết, Dự án AYA bắt đầu từ tháng 4/2018 và dần đi vào trải nghiệm thực tế ở khu vực Thảo Điền, quận 2 TP HCM. AYA Cup kết hợp với các cửa hàng cà phê cung cấp cốc dùng nhiều lần và bạn có thể mượn mang đi. Sau khi sử dụng, người dùng có thể đem trả lại vào bất kỳ điểm nào trong hệ thống và lấy lại tiền đặt cọc.

Lý do AYA Cúp chọn khu vực Thảo Điền để triển khai dự án là vì ở đây, các quán cách nhau 200-500m. Lượng order tại mỗi quán có khoảng 100-200 ly mỗi ngày. Chủ quán cũng nhận thấy rằng, họ đã sử dụng ly nhựa một lần quá nhiều và cảm thấy day dứt về điều này. Họ cởi mở và muốn thử sức với AYA để chứng minh cho các “ông lớn” trong hệ thống rằng, dự án AYA có thể cắt bỏ nhựa dùng 1 lần ngay từ thời điểm ban đầu chứ không chờ đến lúc gom lại và tái chế. Sử dụng dự án này, thông thường người dùng sẽ đặt cọc khoản tiền 50.000 đồng.

Mục tiêu của AYA là cuối năm 2019, giảm được 1 triệu ly nhựa. Do vậy, AYA muốn kết hợp với hệ thống các quán cà phê, các nhà vận chuyển đồ ăn như: Grab hay Foody để mở rộng dự án này. Tuy nhiên, để thực hiện được mục tiêu trên không đơn giản, bởi vì không phải ai cũng có thể chấp nhận đến quán cà phê A đưa cho họ 50.000 để mượn cốc, sau đó đến quán B để lấy lại. Tuy nhiên, Linh cho rằng, khi có một hệ thống trải dài và rộng thì người dùng dễ dàng trả lại tại bất cứ nơi nào bạn đi qua.

“Chúng tôi quan sát thói quen của người sử dụng. Một người thường xuyên uống cà phê họ luôn tới 1-2 quán quen, cầm ly và vứt đi. Các quán đã tiết kiệm tiền khi không phải trả cho ly nhựa và ly giấy, giá thành trung bình của 1 ly nhựa từ 1.500-3.000 đồng, còn ly bã mía 5.000-7.000/ly. Chúng tôi cung cấp một số lượng ly theo yêu cầu của chủ quán và thu phí hàng tháng từ 300-500.000 đồng tùy số lượng ly. Người dùng không mất chi phí”, Linh cho biết.

Được biết, cốc của AYA có 35% là bột tre và melamine, sau sử dụng chôn 2 năm thì phân rã. Theo các chuyên gia, melamine không phải là vật liệu 100% thân thiện. Tuy nhiên, trên thị trường sản phẩm nhựa từ melamine đang được đánh giá là hàng tốt nhất. Bởi vì, melanmine có ngưỡng chịu nhiệt cao hơn nhiều nguyên liệu sản xuất đồ nhựa khác. AYA đang tìm chất liệu mới tốt hơn và làm ở Việt Nam.

Từ "tự ti" chuyển mình thành "tự tin"

Nhiều người cũng đã đặt câu hỏi cho AYA tại sao không mua đứt bán đoạn những chiếc cốc này. Cuộc sống vốn bận rộn, con trai không muốn mang theo bình vì sợ vướng víu. Con gái mặc một bộ đồ rất đẹp thì thấy lỉnh kỉnh. Trong khi đó, mục tiêu của AYA muốn có nhiều quán tham gia vào hệ thống. Càng nhiều người tham gia thì network càng mạnh và sức lan tỏa càng lớn.

Theo Linh, chi phí của mỗi chiếc ly nhựa dùng 1 lần khoảng 500-600 đồng nhưng chi phí để phục hồi môi trường là khủng khiếp. Trung bình mỗi người Việt Nam sử dụng 1,4 kg nhựa/năm trong khi tại Mỹ hay Đức họ gấp 3-4 lần. Tuy nhiên ở các nước phát triển họ có hệ thống tái chế rất tốt. Trung Quốc đã cấm các nước khác nhập rác thải vào nước này. Trong khi Việt Nam vẫn là địa chỉ nhập rác và chúng ta có thể là nơi cuối cùng thải nhựa ra biển. Bạn có thể là người mang ly đi hàng ngày, các quán có thể thay đổi ly nhựa sang ly bã mía nhưng không phải 1 bên và cần nhiều bên vào cuộc. AYA kết hợp các đối tượng trong xã hội với nhau thay đổi ngay từ hành vi hàng ngày của mọi người.

Thực tế, AYA không phải là dự án đầu tiên trên thế giới nghĩ ra việc sử dụng cốc bằng chất liệu melamine. Ở Đức đã có 2.500 địa điểm tham gia hệ thống. Còn bên Úc, Mỹ đều có các start-up như vậy. Nó không phải là trend nhưng sẽ là mặc định trong tương lai. Năm 2025-2026, khi Nhà nước cấm dùng đồ nhựa một lần thì đây sẽ là tiền đề để người dùng làm quen. Lúc này, những dự án khởi nghiệp như AYA sẽ mang lại tiền tỷ.

Hiện tại, AYA đã có nhà đầu tư thiên thần là Vietnam Silicon Valley. Nguồn vốn không quá nhiều nhưng đủ để AYA có thể mang lại trải nghiệm cho khách hàng. AYA luôn mong muốn tìm được nhà đầu tư để có thể mở ra các cánh cửa mới cho người chơi lớn như chuỗi cửa hàng cà phê và thức ăn nhanh. Những địa chỉ này, họ có nhu cầu sử dụng nhựa rất nhiều.

Để bảo vệ môi trường, bạn không nhất thiết phải tham gia vào các cuộc dọn rác bãi biển hay dọn rác nơi công cộng (nếu bạn có thời gian đi thì thật tuyệt nhưng chúng tôi hiểu bạn còn quá nhiều việc bề bộn).

Mỗi hành động nhỏ hàng ngày của bạn cũng tạo ra sự ảnh hưởng mạnh mẽ. Nếu tất cả chúng ta không dùng ly nhựa 1 lần hàng ngày, cứ mỗi phút chúng ta sẽ giảm được 12.000 ly! Đó cũng chính là sức mạnh cộng dồn của 1 cá nhân tạo ra sức mạnh của cộng đồng. Hãy tưởng tượng chỉ với hành động nhỏ thôi, sức mạnh cộng đồng có thể đảo ngược được số liệu "tự ti" là nước thứ 4 trên thế giới xả nhiều rác nhất ra biển. Kết hợp với cách làm mới, cải tiến cùng ngành technology, chúng ta sẽ trở thành quốc gia đầu tiên vận dụng thành công mô hình kinh tế xoay vòng. Chúng ta thay vì chịu "tự ti" mà chuyển mình "tự tin" hơn với bạn bè quốc tế.

Quan trọng hơn cả, chúng ta muốn sống trong 1 môi trường trong sạch, khi con cháu chúng ta được tắm biển sạch, hít thở không khí trong lành thay vì phải đi nhặt rác hay đeo khẩu trang ra đường. Chúng ta muốn lấy lại một môi trường trong sạch mà chúng ta đã từng được hưởng, từng được sở hữu.