Hải Vân Quan được công nhận di tích cấp quốc gia

Phát biểu trong buổi lễ, bà Đặng Thị Bích Liên, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch nhận định, sau nhiều năm bị bỏ hoang và không được quan tâm, đến nay Hải Vân Quan được xếp hạng di tích quốc gia đã cho thấy sự quan tâm của lãnh đạo tỉnh Thừa Thiên Huế và Thành phố Đà Nẵng, từ đó tạo nên cơ sở pháp lý quan trọng để thực hiện công tác bảo vệ, quản lý, bảo tồn và trùng tu điểm di tích quan trọng này.

Cũng trong buổi lễ, lãnh đạo hai tỉnh cũng đã thông qua việc ký kết biên bản ghi nhớ gồm có 6 điều xoay quanh việc phối hợp thực hiện công tác bảo tồn và phát huy giá trị di tích Hải Vân quan. Cùng với đó cam kết này được xem là bước tiến quan trọng việc quảng bá nâng tầm hình ảnh du lịch của Hải Vân Quan đối với khách du lịch trong và ngoài nước. Từ đó mở ra một tương lai đầy hứa hẹn cho ngành du lịch tỉnh Thừa Thiên Huế cũng như Thành Phố Đà Nẵng.

Di tích quốc gia Hải Vân Quan thuộc thị trấn Lăng Cô, huyện Phú Lộc, tỉnh Thừa Thiên-Huế và phường Hòa Hiệp Bắc, quận Liên Chiểu, TP. Đà Nẵng. Hải Vân Quan được xây từ thời Trần và được trùng tu vào thời Nguyễn (năm Minh Mạng thứ 7, 1826). Cửa trông về phủ Thừa Thiên đề ba chữ “Hải Vân Quan”, cửa trông xuống Quảng Nam đề “Thiên hạ đệ nhất hùng quan”. Một bên góc bảng còn ghi thêm “Minh Mệnh thất niên cát nhật tạo”, tức là làm vào ngày tốt năm Minh Mệnh thứ 7 (1826).

Ở độ cao 490 m so với mực nước biển, Hải Vân Quan là cụm bố phòng quân sự với nhiều công trình gồm hệ thống thành lũy, nhà kho, trụ sự, pháo đài thần công… Dưới thời nhà Nguyễn, Hải Vân Quan là cửa ải quan trọng, là cửa ngõ vào kinh đô Huế từ phía Nam. Chính vì vậy, triều Nguyễn đã tập trung lực lượng và vũ khí quy mô ở Hải Vân Quan để trấn giữ.

Theo Đại Nam Thực Lục, sau khi trùng tu Hải Vân Quan, triều đình đã “phái biền binh 4 đội Hữu Sai và 2 đội Ứng Sai chở súng ống đến để đấy (súng quá sơn bằng đồng 5 cỗ, súng phun lửa 200 ống, pháo thăng thiên 100 cây và thuốc đạn theo súng) theo viên trấn thủ đóng giữ”.

Hải Vân Quan là công trình có giá trị quan trọng về văn hóa, lịch sử, kiến trúc, quân sự, gắn liền với vương triều nhà Nguyễn. Tuy nhiên, do nằm giữa địa phận tỉnh Thừa Thiên - Huế và TP. Đà Nẵng, nên suốt nhiều năm liền Hải Vân Quan không có sự thống nhất trong quản lý, bảo vệ và dần trở thành phế tích.

Trước đó, vì một số lý do mà một thời gian dài di tích quan trọng này chưa nhận được sự quan tâm quản lý, bảo tồn và xuống cấp trầm trọng. Hải Vân Quan hiện nay được đánh giá là một trong những khu vực có vị trí quân sự quan trọng của đất nước, ngoài ra nơi đây được xem là một kỳ quan thiên nhiên hiếm có thu hút rất nhiều du khách trong và ngoài nước đến tham quan .

Việc được công nhận là di tích lịch sử quốc gia ngoài việc được quan tâm bảo tồn, trả lại nguyện dạng vốn có thì Hải Vân Quan còn được đánh giá sẽ là sợi dây liên kết du lịch giữa hai khu vực Bắc và Nam trung Bộ trong thời gian tới . Sau buổi lễ, lãnh đạo hai bên đã cùng nhau đánh dấu mốc cắm biển "ghi nhận xếp hạng di tích Quốc gia” cho Hải Vân Quan.