Đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số để dẫn đầu ngành nông nghiệp

Làm chủ công nghệ, dẫn dắt chuyển đổi số ngành nông nghiệp

Phát biểu tại hội nghị, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cùng các lãnh đạo Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã đánh giá cao vai trò của Học viện Nông nghiệp Việt Nam trong việc xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, thúc đẩy chuyển giao công nghệ vào thực tiễn sản xuất nông nghiệp.

Trên thực tế, Học viện là một trong những cơ sở giáo dục đại học đi đầu trong đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao và nghiên cứu khoa học công nghệ phục vụ phát triển nông nghiệp. Giai đoạn 2015–2025, Học viện đã thực hiện hơn 1.180 đề tài các cấp, trong đó có 33 đề tài quốc gia và gần 100 chương trình, hợp đồng hợp tác quốc tế. Nhiều kết quả nghiên cứu đã trở thành sản phẩm ứng dụng tiêu biểu: Giống cây trồng vật nuôi, vaccine, quy trình khí canh – thủy canh, công nghệ phân li giới tính tinh trùng…

Chương trình Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường làm việc với Học viện Nông nghiệp Việt Nam (VNUA) về khoa học công nghệ, đối mới sáng tạo và chuyển đổi số

Đặc biệt, Học viện đã thành lập Trung tâm Nghiên cứu Xuất sắc và Đổi mới sáng tạo với hơn 20 phòng nghiên cứu chuyên sâu và 46 nhóm nghiên cứu mạnh. Mô hình nghiên cứu này tạo điều kiện cho các nhóm triển khai các dự án theo hướng tiếp cận đa ngành, đón đầu xu hướng nghiên cứu ứng dụng gắn với thị trường.

Học viện cũng là đơn vị tiên phong xây dựng đề án triển khai Nghị quyết 57 về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, với trên 60 nhiệm vụ, trong đó bao gồm 11 dự án ứng dụng, 13 nhiệm vụ nghiên cứu cơ bản, hướng tới giải quyết các vấn đề trọng điểm của ngành nông nghiệp.

Không chỉ dừng lại ở nghiên cứu, Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã xây dựng mô hình “tam giác vàng”: Nhà khoa học – Doanh nghiệp – Nhà nước, để đẩy mạnh chuyển giao tri thức. Với mạng lưới hợp tác hơn 200 doanh nghiệp và 200 tổ chức quốc tế, Học viện hiện là nơi hội tụ và lan tỏa tri thức nông nghiệp cho toàn ngành.

GS.TS Nguyễn Thị Lan phát biểu tại chương trình

Bên cạnh hoạt động đào tạo 43 ngành đại học, 16 ngành thạc sĩ và 16 ngành tiến sĩ, Học viện còn thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động khởi nghiệp trong sinh viên. Từ năm 2014, Học viện đã tổ chức nhiều chương trình hỗ trợ khởi nghiệp cho cả sinh viên và học sinh phổ thông trung học, trở thành một trong những đơn vị giáo dục tiên phong trong hệ sinh thái khởi nghiệp đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực nông nghiệp.

GS.TS Nguyễn Thị Lan – Giám đốc Học viện Nông nghiệp Việt Nam khẳng định: “Chúng tôi không chỉ hướng đến đào tạo kỹ sư hay cử nhân, mà là đào tạo nhà khoa học, người làm chủ công nghệ và người giải quyết vấn đề thực tiễn. Học viện sẽ tiếp tục đồng hành cùng Bộ Khoa học và Công nghệ, Bộ Nông nghiệp và Môi trường trong việc triển khai chiến lược phát triển bền vững ngành nông nghiệp và hội nhập quốc tế".

Trăn trở đóng góp cụ thể cho tăng trưởng ngành

Trao đổi tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng đã đặt ra một câu hỏi thẳng thắn nhưng rất đáng suy ngẫm: “Tăng trưởng ngành nông nghiệp thời gian qua là bao nhiêu? Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã đóng góp bao nhiêu phần trăm vào đó?”.

Câu hỏi ấy không chỉ là lời nhắc nhở, mà còn là sự kỳ vọng: Học viện không chỉ cần đổi mới tư duy, bắt nhịp chuyển đổi số, mà quan trọng hơn là phải lượng hóa được vai trò đóng góp cụ thể vào sự phát triển thực chất của ngành.

Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng chia sẻ tại sự kiện

Trước kỳ vọng ấy, Học viện Nông nghiệp Việt Nam đang từng bước chuyển mình mạnh mẽ. Từ một cơ sở đào tạo truyền thống, Học viện đang hướng tới mô hình đại học nghiên cứu, đổi mới sáng tạo, phục vụ cộng đồng. Trong đó, trọng tâm là gắn kết chặt chẽ hơn giữa các kết quả nghiên cứu với yêu cầu thực tiễn sản xuất, yêu cầu của doanh nghiệp và mục tiêu tăng trưởng của ngành.

PGS.TS Nguyễn Thị Lan – Giám đốc Học viện khẳng định: “Học viện sẽ không chỉ dừng lại ở những nghiên cứu công bố quốc tế, mà phải đi xa hơn là tạo ra giá trị cho ngành nông nghiệp, giúp nông dân nâng cao thu nhập, giúp doanh nghiệp phát triển bền vững và giúp Nhà nước hoạch định chính sách khoa học hơn".

Điểm nhấn trong định hướng này là việc triển khai trục “nghiên cứu – chuyển giao – sản phẩm thương mại hóa”. Học viện không chỉ dừng lại ở mô hình phòng thí nghiệm, mà còn đẩy mạnh các mô hình trình diễn tại địa phương, trung tâm đổi mới sáng tạo vùng, giúp rút ngắn con đường từ nghiên cứu đến thị trường.

Bên cạnh đó, Học viện cũng chú trọng đào tạo gắn với thực tiễn, khuyến khích sinh viên tham gia nghiên cứu, khởi nghiệp và trải nghiệm tại doanh nghiệp. Việc tạo ra đội ngũ kỹ sư, nhà khoa học, nhà quản lý hiểu sâu ngành, giỏi công nghệ và có khả năng thích ứng nhanh với biến động là mục tiêu chiến lược.

Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho rằng: “Chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo là giải pháp để Học viện thay đổi mạnh mẽ hơn nữa trong tư duy, tổ chức, đào tạo và nghiên cứu. Tuy nhiên quan trọng nhất, mọi sự thay đổi ấy phải quy về một kết quả: Học viện đóng góp được gì cho ngành?”.

Đó không chỉ là một câu hỏi, mà là bài toán lớn mà Học viện đang nỗ lực giải bằng hành động thực chất, bằng dữ liệu cụ thể và bằng sự trăn trở có trách nhiệm với tương lai của nông nghiệp Việt Nam.

Theo Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung, việc triển khai Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 193 của Quốc hội và Nghị quyết 71 của Chính phủ phụ thuộc rất lớn vào vai trò của các đơn vị học thuật

Tại Hội nghị, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung đã chỉ rõ: Việc triển khai thành công các chủ trương lớn như Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị, Nghị quyết 193 của Quốc hội và Nghị quyết 71 của Chính phủ về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số phụ thuộc rất lớn vào vai trò của các đơn vị học thuật, trong đó có Học viện Nông nghiệp Việt Nam.

Theo Thứ trưởng, ngành nông nghiệp đang đứng trước đòi hỏi cấp bách về nâng cao năng suất, chất lượng, khả năng cạnh tranh và giá trị gia tăng. Muốn vậy, khoa học công nghệ và đổi mới sáng tạo phải đóng vai trò dẫn dắt, còn chuyển đổi số cần trở thành “hệ thần kinh trung ương” kết nối toàn chuỗi giá trị. Trong bối cảnh ấy, Học viện không chỉ là nơi đào tạo, mà còn cần trở thành hạt nhân khoa học công nghệ – nơi khởi nguồn và lan tỏa tri thức, công nghệ đến cộng đồng doanh nghiệp, hợp tác xã và người nông dân.

Tại hội nghị, các nhà khoa học và giảng viên của Học viện Nông nghiệp Việt Nam đã có cơ hội đối thoại trực tiếp với Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng, Thứ trưởng Hoàng Minh, Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung, cùng đại diện các cục, vụ, viện chuyên môn thuộc hai Bộ.

Các nhà khoa học và giảng viên của VNUA đã đối thoại trực tiếp với Bộ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng, Thứ trưởng Hoàng Minh và Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Hoàng Trung

Trong không khí cởi mở, thẳng thắn, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng đã trực tiếp lắng nghe và giải đáp nhiều câu hỏi liên quan đến cơ chế, chính sách, cũng như định hướng phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong lĩnh vực nông nghiệp. Những trao đổi này không chỉ giúp tháo gỡ vướng mắc cho đội ngũ nghiên cứu, mà còn tiếp thêm động lực để Học viện mạnh dạn triển khai các ý tưởng đột phá, đóng góp thiết thực cho ngành.