Độc lạ cô gái trẻ khởi nghiệp với nghề… “ru ốc ngủ”

Xây phòng cho ốc ngủ

Quỳnh Anh vốn là sinh viên ngành Kinh tế nông nghiệp Trường Đại học Cần Thơ và bén duyên với nghề làm ốc gác bếp rất tình cờ. Cô gái trẻ cho biết, người dân miền Tây có tập quán khi bắt được ốc lác thường rửa sạch và gác lên bếp. Dưới tác động của khói và hơi nóng từ bếp củi, ốc khô dần nhưng không chết, mà rơi vào trạng thái “ngủ đông”. Nhờ đó, ốc có thể được bảo quản tự nhiên trong nhiều tháng mà không cần nước hay chất bảo quản.

Không ai nhớ cụ thể món ốc gác bếp hay ốc treo giàn bếp này có từ bao giờ, chỉ nghe người lớn kể lại rằng cứ vào mùa lũ rút, nội đồng bắt đầu khô cạn là bà con đi bắt ốc và để dành bằng cách treo trên giàn bếp chờ những tháng khô hay những ngày Tết mới dùng đến. Với hương vị thơm ngon, giòn giòn, béo béo, món ốc gác bếp dần trở thành đặc sản của vùng đất phương Nam.

Cô gái trẻ Đặng Thế Quỳnh Anh với sản phẩm ốc gác bếp (Ảnh NVCC)

Năm 2019, Quỳnh Anh bắt đầu thử nghiệm làm ốc gác bếp theo cách truyền thống do cha mẹ chỉ dạy, đầu tiên với số lượng chỉ vài chục cân. Rất nhiều lần cô gái trẻ nếm mùi thất bại, khi thì ốc chết hàng loạt vì mua nhầm ốc yếu hoặc quá non. Bên cạnh đó, Quỳnh Anh không có kinh nghiệm nên không phân biệt được loại ốc nào có khả năng "ngủ đông". Tỉ lệ hao hụt cao khiến cô gái trẻ đôi lúc cảm thấy rất nản.

Tuy nhiên, không vì thế mà Quỳnh Anh bỏ cuộc. Cô gái trẻ dành nhiều thời gian học hỏi, tìm hiểu các mô hình ốc gác bếp đã thành công. Quỳnh Anh tận dụng khoảng trống sân thượng, xây dựng "phòng ngủ" cho ốc lác với diện tích hơn 10 m². Bên trong phòng, cô gái trẻ đặt ốc vào từng khay nhựa xếp chồng lên nhau để tiết kiệm diện tích. Bên cạnh đó, Quỳnh Anh còn thiết kế kệ sắt đặt ốc sau khi đã "ru ngủ". Ốc "ru ngủ" thành công được đưa ra kệ sắt đặt ở tầng thượng để bảo quản.

Ốc sau khi được "ru ngủ" sẽ được chuyển sang phòng mát để bảo quản

Theo Quỳnh Anh để làm được ốc gác bếp, điều quan trọng nhất chính là nguồn ốc. Ốc phải đủ chất lượng mập mạp, khỏe mạnh mới có thể gác bếp. Bên cạnh đó, kinh nghiệm “ru ngủ” cũng rất quan trọng. Đặc biệt, mô hình chị theo đuổi là ốc gác bếp không khói.

“Với ốc gác bếp truyền thống, sau khi sơ chế, ốc được cho vào giỏ, treo trên giàn bếp 2 - 3 tháng rồi sử dụng chế biến thành món ăn như luộc, hấp, xào... Tuy nhiên, cách làm đó khiến ốc dễ bị ám khói, kén người ăn. Với cách làm ốc gác bếp không khói, mình vẫn sử dụng ốc lác làm nguyên liệu chính", Quỳnh Anh cho biết.

Kiên trì và đam mê

Ốc mua về được Quỳnh Anh tuyển lựa rất kỹ để loại bỏ những con không đạt yêu cầu như vỏ bị vỡ hay kích thước quá nhỏ. Sau đó, cô gái trẻ ngâm trong nước sạch 6 - 8 tiếng để ốc nhả chất bẩn, rồi đưa vào phòng "ru ngủ". Ốc được đặt trong rổ nhựa có lót lớp rơm dày, từ 1 tuần đến 1 tháng chúng sẽ tự động "ngủ đông". Lúc này, ốc sẽ được chuyển sang kệ sắt trong phòng mát. Ốc khi ngủ phải duy trì nhiệt độ khô ráo, thông thoáng giống ngoài tự nhiên khoảng 2 - 3 tháng để sản phẩm đạt chất lượng.

Ốc được đựng trong các giỏ tre bắt mắt

Năm 2023, nhận thấy mô hình đã đi vào ổn định, Quỳnh Anh chính thức mở cửa hàng đặc sản mang thương hiệu “Ốc lác gác bếp cô Út”. Hiện tại, sản phẩm được cung ứng cho khoảng 30 đầu mối là khách sỉ trên địa bàn Cần Thơ, gồm các cửa hàng tiện ích, nhà hàng, khu du lịch và các địa phương lân cận. Ngoài ra, một số khách hàng miền Bắc cũng lựa chọn ốc gác bếp mang đi làm quà tặng.

Để có nguyên liệu đầu vào bảo đảm chất lượng, Quỳnh Anh không ngại vượt hàng trăm cây số đến các tỉnh đầu nguồn như An Giang, Đồng Tháp để chọn mua ốc. Đây được xem là khâu quan trọng đầu vào để có được sản phẩm chất lượng nhất, góp phần nâng cao giá trị sản phẩm đến tay người tiêu dùng.

Hiện mỗi năm, Quỳnh Anh bán ra thị trường khoảng 3 - 4 tấn ốc gác bếp, với giá dao động từ 220.000 – 260.000 đồng/kg. Sản phẩm chủ yếu bán sỉ cho nhà hàng, quán ăn, khu du lịch ở thành phố Cần Thơ và bán theo dạng xách tay qua các nước Mỹ, Úc…

Sản phẩm ốc lác gác bếp

Từ món ăn dân dã được ít người quan tâm, giờ đây ốc gác bếp trở thành món đặc sản trong quán ăn, nhà hàng. Đặc biệt, từ chỗ làm nghề "tay ngang" Quỳnh Anh trở thành một trong những người tiên phong áp dụng mô hình sản xuất ốc gác bếp tại nhà, mở ra hướng đi mới cho nghề kinh doanh ốc gác bếp ở đô thị.

“Quá trình khởi nghiệp có rất nhiều khó khăn. Vì vậy, bạn phải đủ đam mê, kiên trì mới có thể gặt hái được thành công”, Quỳnh Anh cho biết.