Độc đáo lễ rước nước đền Rừng

Đền Rừng (Ngọc Thụy, Long Biên, Hà Nội) có tuổi đời hàng trăm năm, lại tọa lạc trên địa thế đẹp với mặt hướng ra sông Hồng đỏ nặng phù sa. Theo các bút tích ghi lại, đền được xây dựng từ những năm giữa thế kỉ XIX.

Lễ rước nước tại đền Rừng

Ngôi đền được xây dựng trên chính quê hương của Thái Úy Việt Quốc Công Lý Thường Kiệt, vị anh hùng kiệt xuất của dân tộc.

Bên bờ sông Hồng này được coi là có vị thế đặc biệt, là khúc sông Hồng thoáng đãng, bình lặng, không khí mát mẻ. Vì thế, nơi đây quy tụ nhiều di tích như: Đền Rừng, đền Cửa Ông, đền Mẫu Thoải, đền Núi, tạo thành một quần thể tâm linh vô cùng nổi tiếng với du khách trong vùng và thập phương.

Hoạt động thu hút đông đảo người dân tham gia

Vào dịp lễ Thượng nguyên - rằm tháng Giêng, Ban Quản lý đền Rừng đã tổ chức lễ rước nước linh thiêng và ý nghĩa. Được biết, đây là năm đầu tiên đền thực hiện nghi thức này nhưng truyền thống rước nước của làng Gia Thượng thì đã có từ lâu nhưng chỉ thực hiện 5 năm một lần.

Chính vì vậy, nghệ nhân Hoàng Xuân Mai - thủ nhang đền Rừng đã bày tỏ mong muốn thực hiện nghi lễ này hàng năm với quy mô lễ hội. Lễ rước nước thu hút hàng nghìn người tham dự, mang đến sự phấn khởi đầu xuân mới cho Nhân dân và du khách thập phương.

Nghệ nhân Hoàng Xuân Mai

Chia sẻ về lễ rước nước của đền Rừng, nghệ nhân Hoàng Xuân Mai cho biết: “Theo quan niệm, nước không chỉ là nguồn sống mà còn là biểu tượng của sự thịnh vượng và may mắn. Đây không chỉ là một nghi lễ mà còn là sợi dây kết nối con người với thiên nhiên, thần thánh được duy trì hàng nghìn năm qua của cư dân vùng Đồng bằng sông Hồng.

Lễ rước nước cũng là cách thể hiện lòng thành kính, biết ơn các vị Thần, Phật, Thánh Mẫu, qua đó gửi gắm ước vọng về một năm mưa thuận, gió hòa, mùa màng bội thu, người người mạnh khỏe, gia đình ấm no hạnh phúc”.

Theo nghệ nhân Hoàng Xuân Mai, đất và nước chính là cội nguồn của sự sống muôn loài nên trân trọng nguồn nước chính là văn hóa ngàn đời, thể hiện tư tưởng uống nước nhớ nguồn của cư dân đồng bằng sông Hồng

Từ nhiều ngày trước khi lễ rước diễn ra, người dân đã chuẩn bị trang phục, kiệu rồng, cờ phướn... và luyện tập thuần thục các nghi thức để bảo đảm sự kiện diễn ra linh thiêng, an toàn nhất.

Sau lễ cúng thánh, cúng thần hà bá xin rước nước, đoàn lên thuyền xuôi theo dòng sông Hồng, đến đoạn ngã ba sông thì thực hiện nghi thức lấy nước cho vào chóe sứ lớn để rước về đền.

Theo Ban Quản lý đền, nước được rước phải là nước lấy ở giữa sông Hồng, đoạn ngã ba sông. Đội rước nước cũng được tuyển chọn từ các nam thanh nữ tú, chưa vợ chưa chồng trong làng để bảo đảm tính linh thiêng.

Các nam thanh nữ tú trong làng được tuyển chọn để rước kiệu và rước nước

Khi rước nước về đến đền, đội tế cúng tiến hành làm lễ tại đền thượng, nơi thờ thần thành hoàng làng. Sau đó lọc thành nước tinh khiết làm nước lễ Thánh hàng năm, đồng thời cũng được ban lộc với mong cầu mang lại sức khỏe, thịnh vượng cho Nhân dân và du khách thập phương.

Được biết, công tác chuẩn bị cho lễ rước được thực hiện chỉ trong vòng 10 ngày. Dù khối lượng công việc chuẩn bị rất lớn nhưng với sự quyết tâm cao độ của Nhân dân và Ban Quản lý đền, lễ rước nước đã được diễn ra với quy mô hoành tráng, trang nghiêm, làm nức lòng Nhân dân và du khách thập phương đến đền chiêm bái.

Sau khi thực hiện nghi lễ sau khi rước nước về, nước được lọc thành nước tinh khiết làm nước lễ Thánh hàng năm

Bà Trần Đức Thịnh (73 tuổi, trú tại làng Gia Thượng, Ngọc Thụy, Long Biên, Hà Nội) phấn khởi cho biết: “Được tham gia nghi thức rước nước từ dòng sông Hồng để thờ thần, thờ thánh ngay những ngày đầu xuân năm mới này tôi cũng như mọi người rất phấn khởi. Chúng tôi được gửi gắm vào đây những ước nguyện về một năm ấm no, hạnh phúc, đủ đầy”.

Tham gia biểu diễn tại lễ Thượng nguyên, được chứng kiến lễ rước nước vô cùng ý nghĩa này, NSND Trọng Bình - Nhà hát Cải lương bày tỏ: “Đền Rừng có vị trí đắc địa với vị thế hướng ra sông Hồng nên lễ rước nước không chỉ là nghi thức tâm linh thể hiện lòng thành kính, tri ân chư phật, thần, thánh mà còn làm sâu sắc thêm văn hóa truyền thống lâu đời của dân tộc.

Những chóe nước được rước về

Nông nghiệp Việt Nam gắn với nền văn minh lúa nước, đất và nước chính là cội nguồn của sự sống muôn loài nên trân trọng nguồn nước chính là văn hóa ngàn đời, thể hiện tư tưởng uống nước nhớ nguồn của dân tộc Việt.

Ngoài ra, nghi lễ còn mang ý nghĩa giáo dục to lớn, khi mà tài nguyên nước của nhân loại đang ngày càng cạn kiệt; tình trạng hạn hán, thiếu nước sạch diễn ra nhiều nơi nên qua đây, con người sẽ phải trân quý nguồn nước, cũng là trân trọng sự sống, bảo vệ nguồn nước nhiều hơn”.

Lễ hội là ngày vui của Nhân dân trong vùng và du khách thập phương

Ngoài lễ rước nước, trong 2 ngày diễn ra lễ hội rằm tháng Giêng, đền Rừng cũng tổ chức nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật với sự tham gia của các nghệ sĩ, Nhà hát Cải lương, Nhà hát chèo Hà Nội… với các ca khúc ca ngợi quê hương đất nước.