Bồng bềnh nơi đất trời gặp gỡ

Sự tích đất cổ gắn chuyện tình

Chúng tôi đến Sa Pa vào những ngày đầu xuân không tấp nập du khách như mùa du lịch, nên thị trấn nhỏ gắn đầy truyền thuyết, sự tích bỗng yên ả trầm mặc hơn, làm lòng người cũng trở nên phiêu lãng.

Nhà thờ đá cổ Sa Pa - tuyệt tác kiến trúc giữa đại ngàn Tây Bắc

Trong khung cảnh “sương khói mờ nhân ảnh”, chúng tôi được người dân nơi đây kể chuyện về mảnh đất Sa Pa mang dấu tích của những câu chuyện tình thần thoại đầy lãng mạn. Tên gọi Sa Pa xuất phát tiếng địa phương là “Sa Pả” tức là bãi cát. Vị trí của bãi cát được xác định là thung lũng phía ngoài thị trấn chừng 4km, tức là khoảng thung lũng cuối dãy Hàm Rồng, nơi có cây cầu Km32 thuộc địa bàn xã Sa Pả hiện nay, còn vị trí của huyện lỵ nằm trên khu vực có tên cổ là Hồng Hồ.

Tương truyền rằng, xa xưa trên vùng đất lưng chừng mây núi Hoàng Liên, có một mạch nước ngầm màu đỏ đùn lên. Cư dân bản địa gọi là “Hồng Hồ” - nguồn suối nước đỏ. Hồng Hồ nay đã trở thành một hồ nước được chăm sóc kỹ luỡng trong mục tiêu giữ gìn đô thị xanh sạch đẹp. Hồng Hồ thơ mộng soi bóng những công trình mới cùng cỏ cây hoa lá, non nước trời mây.

Về âm điệu Sa Pả, do người Pháp không phát âm được dấu hỏi nhưng vẫn tôn trọng địa danh nên đã gọi là Sa Pa. Từ những năm đầu thế kỷ XX ấy, địa danh Sa Pa đã được chính thức ghi vào các văn tự, để đến ngày nay, danh tiếng Sa Pa - vùng du lịch hấp dẫn của Lào Cai đã bay khắp năm châu.

Trong trung tâm thị trấn Sa Pa, ở rất nhiều góc độ đều có thể nhìn thấy núi Hàm Rồng. Ngọn núi như đầu rồng ngẩng cao hướng về phía đỉnh Phan Xi Păng của núi Hoàng Liên chất ngất. Gắn với núi là những truyền thuyết được thêu dệt bằng quan niệm dân gian thú vị và bất ngờ.

Chuyện kể rằng, thuở khai sinh lập địa có đôi rồng sống trên vùng đất này, khi ấy đất còn bằng phẳng. Rồng chàng to lớn vạm vỡ, đĩnh đạc và nghị lực; rồng nàng bé bỏng tươi xinh, năng động và nghịch ngợm. Đôi lứa quấn quít trong tình yêu thương, đầm ấm, vui vẻ.

Đến lúc Ngọc Hoàng Thượng đế định ranh giới cho muôn loài cư ngụ thì rồng nàng vẫn mải mê tắm suối với những trò nghịch ngợm hồn nhiên, nên khi thời gian đã điểm, rồng chàng hoá thành dãy Hoàng Liên, thì rồng nàng không đến kịp. Do đó, rồng nàng hóa thành dãy núi nhỏ hơn uốn lượn hướng về phía rồng chàng.

Còn một truyền thuyết khác nữa, đó là chuyện xưa có 3 anh em rồng sống quây quần trên vùng đất Hồng Hồ. Ngọc Hoàng ban lệnh: “Phía Đông đã chật hẹp, phía Tây còn rộng dài, khi nghe hiệu lệnh của ta, muôn loài hãy chạy về phía Tây để nhận cát cứ của mình”.

Tiếng cồng từ thinh không vang lên, hai rồng anh to khỏe hơn nên chạy đến nơi này thì hóa đá thành dãy Hoàng Liên Sơn sừng sững, còn chú em bé nhỏ chậm chân hơn đành hóa đá trong tư thế hướng về hai người anh mình, miệng còn dở dang câu gọi: “Đợi em với!”. Vì vậy, núi Hàm Rồng hướng về dãy Hoàng Liên như vang tiếng gọi tình cảm anh em thân thiết.

Chinh phục đỉnh Fansipan trở thành một mong ước cho tất cả những người yêu thích phưu lưu, mạo hiểm khi đến Sa Pa

Viên ngọc tỏa sáng giữa lưng trời

Hiếm có vùng đất nào ẩn chứa bao điều kỳ diệu của cảnh sắc thiên nhiên như Sa Pa. Chìm trong làn mây bồng bềnh, thị trấn Sa Pa như một thành phố trong sương huyền ảo, vẽ lên bức tranh sơn thủy hữu tình. Đến với Sa Pa, người ta như quên đi mọi cảm giác ưu phiền, những lo toan bộn bề, những bụi bặm phố phường... chỉ còn mây, trời, cảnh sắc lãng mạn, hùng vĩ.

Con người ở đây sống với mây, hòa trong mây. Chẳng thế mà Sa Pa còn được gọi là thị trấn trong mây. Nơi đây có thứ tài nguyên vô giá đó là khí hậu trong lành mát mẻ với nhiệt độ trung bình 15 - 18°C, nhiều khi xuống dưới 0°C và có năm tuyết rơi. Cũng do đặc điểm về vị trí địa lý và khí hậu này nên hệ động thực vật trong vùng vô cùng phong phú và đa dạng.

Cảnh sắc Sa Pa ban ngày đã vô cùng rực rỡ, đến đêm lại càng trở nên lung linh huyền ảo. Những làn sương trắng theo gió phủ đầy các nóc nhà, con phố, tán cây... Dọc theo con đường dốc thoai thoải giữa thị trấn, trong ánh sáng lờ mờ của những chiếc đèn đường, làn hơi sương lan tỏa dịu dàng xua màn đêm sâu thăm thẳm. Càng về khuya “thị trấn trong mây” lại càng lạnh giá và lạ lùng.

Đi xa một chút về phía đường Cầu Mây du khách sẽ cảm nhận rõ vẻ hoang sơ của núi rừng Tây Bắc. Bên tai chỉ còn lại những tiếng gió thốc và hơi lạnh của sương. Những đôi tình nhân chốc chốc lại đưa hai bàn tay chà xát thật mạnh rồi áp lên má. Dù đã mặc tới 3 - 4 lượt áo nhưng nhiều người vẫn không thể xua tan đi cái giá lạnh nơi đây.

Nhắc đến Sa Pa, nhắc đến núi rừng Tây Bắc, người ta không thể không nói tới mặt hàng vải thổ cẩm tuyệt đẹp do bàn tay khéo léo của những cô gái, những phụ nữ người Mông và Dao tạo nên. Mấy năm gần đây, vải và các sản phẩm từ chất liệu thổ cẩm đã trở thành mặt hàng xuất khẩu nổi tiếng trong và ngoài nước.

Kim Sơn Bảo Thắng Tự, ngôi chùa cổ tọa lạc cheo leo trên đỉnh núi Fansipan khi ẩn hiện giữa màn sương, đẹp như chốn bồng lai tiên cảnh

Sa Pa với nhiều dân tộc cư trú xen kẽ, mỗi tộc người có một nét văn hóa riêng nên mỗi năm có rất nhiều các lễ hội diễn ra ở đây như lễ hội “Roóng pọc” của người Giáy Tả Van, lễ hội “Sải sán” (đạp núi) của người Mông, lễ “Tết nhảy” của người Dao Đỏ, tất cả đều diễn ra vào tháng Tết hằng năm.

Chợ phiên của Sa Pa họp vào ngày Chủ nhật tại huyện lỵ (thị trấn Sa Pa). Người dân ở vùng xa phải đi từ thứ Bảy. Vào tối thứ Bảy mọi người cùng thức vui với nhau bằng những bài hát dân ca của trai gái người Mông, người Dao, bằng những âm thanh của đàn môi, của sáo, khèn Mông, bằng những bát rượu tràn đầy của người có tuổi… và người ta đã đặt cho nó là “chợ tình”.

Cảnh nhộn nhịp của những đôi trai gái dập dìu trong điệu khèn của người Mông, kèn môi của người Dao, múa xòe hoa của người Thái, người Mường… cùng với những bát rượu tràn đầy như có “phép thuật” khiến cho bất cứ một ai từng đến đây dẫu chỉ một lần cũng thả hồn phiêu diêu theo những dải mây trắng bềnh bồng, chiêm ngưỡng vẻ đẹp hùng vĩ tráng lệ của núi rừng Tây Bắc và tắm mình trong bầu không khí linh thiêng vĩnh hằng của mảnh đất đã đi vào lịch sử, thơ ca và nhạc họa.

Một góc Sa Pa trong mây

Đến Sa Pa mỗi người sẽ được mở rộng tâm thức, bồi đắp tâm hồn để thêm yêu, thêm quý, thêm trân trọng những giá trị thiêng liêng của mảnh đất này.