Băn khoăn việc xây dựng hai Trung tâm Tài chính Quốc tế cùng lúc

Cơ hội vượt trội cho Việt Nam

Thảo luận tại hội trường Quốc hội chiều 12/6 về dự thảo Nghị quyết của Quốc hội về Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam, các đại biểu Quốc hội đều thống nhất rằng việc thành lập Trung tâm Tài chính Quốc tế (TTTCQT) là xu hướng tất yếu nếu Việt Nam muốn trở thành trung tâm kinh tế, tài chính của khu vực.

Trong bối cảnh các quốc gia trong khu vực như Singapore, Thái Lan, Malaysia đã có những bước tiến mạnh mẽ trong phát triển thị trường tài chính, Việt Nam cần có chiến lược đột phá để không bị tụt lại phía sau.

ĐBQH Hoàng Văn Cường

Đại biểu Hoàng Văn Cường (đoàn Hà Nội) đánh giá, một cơ hội vượt trội đang mở ra cho Việt Nam trong quá trình xây dựng TTTCQT, đó là khả năng đi trước về thể chế trong lĩnh vực tài chính số, tài sản số và công nghệ tài chính (fintech).

Việt Nam đang có điều kiện thuận lợi để xây dựng từ đầu một hệ sinh thái hiện đại, gắn với các xu hướng công nghệ mới nhất trong giao dịch tài chính toàn cầu.

Đồng thời, Việt Nam có nền tảng hạ tầng công nghệ thông tin và viễn thông phát triển mạnh và sở hữu lực lượng lao động trẻ, có tiềm năng cao trong các lĩnh vực lập trình, phân tích dữ liệu, an toàn an ninh mạng.

Đại biểu Trần Hoàng Ngân (đoàn TP Hồ Chí Minh) cho biết, theo Báo cáo Chỉ số Trung tâm Tài chính Toàn cầu (Global Financial Centres Index - GFCI), TP. Hồ Chí Minh được xếp ở vị trí thứ 98/119, với tổng điểm 654.

So với các trung tâm khác trong khu vực, như San Hepta xếp thứ 97, hay một số trung tâm khác xếp thứ 96, thì TP. Hồ Chí Minh đang có vị trí tiệm cận nhưng vẫn còn khoảng cách cần phải thu hẹp. Tuy xếp hạng còn thấp nhưng đây là tín hiệu tích cực, cho thấy chúng ta có cơ sở để phát triển nếu có chính sách đúng đắn.

“Nếu Quốc hội thông qua nghị quyết lần này với tinh thần quyết liệt, hành động cụ thể và tạo ra cơ chế đột phá, tôi tin rằng TP. Hồ Chí Minh hoàn toàn có khả năng cải thiện thứ hạng, vươn lên trở thành một trung tâm tài chính mạnh trong khu vực”, đại biểu Ngân nhấn mạnh.

ĐBQH Trần Hoàng Ngân

Nên bắt đầu từ một địa điểm có điều kiện thuận lợi nhất

Mặc dù đánh giá cao nỗ lực của cơ quan soạn thảo và cơ quan thẩm tra trong việc xây dựng dự thảo Nghị quyết về Trung tâm Tài chính Quốc tế nhưng đại biểu Nguyễn Văn Thân, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp nhỏ và vừa Việt Nam thẳng thắn: Liệu có cần thiết phải xây dựng hai trung tâm tài chính quốc tế cùng lúc hay không khi mà thực tế cho thấy nhiều mô hình trung tâm tài chính trên thế giới đã thất bại vì thiếu điều kiện nền tảng.

Theo đại biểu, đã là nghị quyết thì phải dứt khoát, rõ ràng. Nếu Quốc hội đã ra nghị quyết thì đó phải là sự khẳng định về một chủ trương lớn, có tính định hướng và cam kết triển khai thực chất chứ không phải thử nghiệm hay đánh cược.

Vì thế, nên bắt đầu từ một địa điểm có điều kiện thuận lợi nhất, làm thật tốt, có kết quả rõ ràng, rồi mới mở rộng. Làm từng bước như vậy sẽ thận trọng, hiệu quả và an toàn hơn. Đây là vấn đề chuyên môn cao, không thể chỉ dựa vào nguồn lực hiện có.

Ngay cả ở các quốc gia phát triển, việc mời tư vấn, chuyên gia quốc tế vào khảo sát, xây dựng mô hình điều hành là điều rất phổ biến và cần thiết. Việt Nam cũng nên tiếp cận theo hướng đó nếu muốn thành công.

"Nếu không chợ mở ra rồi không có người họp rất nguy hiểm. Đây là cuộc chơi kỹ thuật chuyên môn rất cao, Chính phủ nên thuê các tổ chức chuyên nghiệp xịn nhất của thế giới để thiết lập trung tâm. Chính phủ chỉ quản lý vĩ mô, ban điều hành cũng thuê", ông Thân khuyến nghị.

ĐBQH Tạ Văn Hạ

Đại biểu Tạ Văn Hạ, Phó chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục của Quốc hội cho rằng, cần thành lập đơn vị hành chính trung tâm tài chính, "chứ không đơn thuần chỉ vài tòa nhà mà các cơ quan, công ty đầu tư vào". Ông cho rằng, để có được một trung tâm tài chính thực sự ta vẫn còn nhiều hạn chế, phải nhìn thẳng.

Cụ thể, đại biểu chỉ rõ thị trường tài chính thì non trẻ, cơ sở pháp lý chưa hoàn thiện, hệ thống tài chính quốc tế còn khiêm tốn, chưa nhiều ngân hàng quốc tế lớn đặt trụ sở…Nguồn nhân lực, các chuyên gia giỏi chưa có nhiều. Đặc biệt, hạ tầng cơ sở công nghệ nói đi tắt đón đầu nhưng còn rất nhiều hạn chế.

Đại biểu cũng chỉ rõ, trung tâm tài chính cần quan tâm xây dựng cả môi trường sống, gồm y tế, an ninh, giáo dục, không gian văn hóa…để thu hút các nhà đầu tư về sống và làm việc lâu dài. Ông đề nghị thí điểm xây dựng mô hình ở TP.HCM, tập trung nguồn lực để làm, vừa có nền tảng, vừa có nguồn lực và xây dựng được trung tâm thực sự có tầm.