Bài 3: “Chiến binh số” khởi nghiệp từ máy tính và nghị lực thép

Đoàn Ngọc Chiến (sinh năm 1989) là thanh niên khuyết tật đến từ vùng núi rừng Hương Sơn, Hà Tĩnh. Hiện tại, anh Đoàn Ngọc Chiến đang là chủ hệ thống cửa hàng trực tuyến VC Pet Shop và phụ trách truyền thông cho Trung tâm Giáo dục nghề nghiệp và Phát triển năng lực Người khuyết tật Việt Nam, thành viên Hội người khuyết tật Việt Nam. Anh Chiến cũng là tấm gương thanh niên khuyết tật tiêu biểu tham gia chương trình “Tỏa sáng nghị lực Việt” năm 2023.

“Ánh bình minh” từ màn hình máy tính

Đoàn Ngọc Chiến chia sẻ: “Tôi luôn cảm thấy biết ơn khi cánh cửa này khép lại may mắn mới mở ra. Công nghệ thông tin trở thành “cánh tay” của người khuyết tật vận động, giúp dự án khởi nghiệp đầu tiên của tôi có thể vượt qua đại dịch, phát triển đến ngày hôm nay”.

Anh Đoàn Ngọc Chiến vinh dự được Thủ tướng Phạm Minh Chính tặng hoa trong Chương trình Thủ tướng đối thoại với thanh niên 2025.

Ngọc Chiến kể, ban đầu anh thi và theo học Trường Đại học Vinh, chuyên ngành Quản lý đất đai để nối nghiệp gia đình. Nhưng khi đang học năm 2, trong một lần đi rừng, bị cây rừng đổ vào người, cướp đi đôi chân lành lặn, đẩy chàng sinh viên nhiệt huyết vào “bóng tối” của sự tuyệt vọng.

Anh Đoàn Ngọc Chiến là một trong 5 thanh niên khuyết tật có cơ hội tham dự chương trình Thủ tướng Chính phủ đối thoại với thanh niên Việt Nam năm 2025 với chủ đề “Thanh niên Việt Nam tiên phong phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”.

“Tôi ám ảnh cảnh bạn bè đến thăm, mẹ ngậm ngùi khóc. Suốt 3 năm sau biến cố, cả gia đình luôn lặng lẽ và ảm đạm. Nỗi khổ tâm của mẹ chính là động lực để tôi phải thay đổi”, anh Chiến nghẹn ngào tâm sự. Quyết tâm vực dậy, anh Đoàn Ngọc Chiến rời quê hương, mang theo khát khao tìm lại ánh sáng cho cuộc đời mình trên Thủ đô.

Thời gian đầu ở nơi đất mới với anh Chiến là chuỗi ngày đấu tranh giữa ước mơ và những hạn chế về sức khỏe. “Mới học được 3 tháng tôi đã phải về quê điều trị trong 2 năm do vết loét nghiêm trọng ở thân dưới vì tì đè. Lên lại Hà Nội được 1 tuần bản thân lại tiếp tục nhập viện 2 tháng do sốt nhiễm trùng. Nhưng khát khao tìm được ánh sáng cuộc đời, được sống trong môi trường thương mại giúp mình ở đây cho đến ngày hôm nay”, anh Chiến tâm sự.

Được tuyên dương tại chương trình “Tỏa sáng nghị lực Việt” năm 2023 là minh chứng cho hành trình nỗ lực, sự kiên trì và lòng nhiệt huyết của anh Đoàn Ngọc Chiến vì chính bản thân và cộng đồng thanh niên khuyết tật.

Kể về bước ngoặt đầu tiên trong đời, anh Chiến chia sẻ: “Trong một lần nộp hồ sơ vào vị trí marketing online, may mắn tôi được đích thân chủ tịch Hội đồng quản trị xem hồ sơ và gọi điện phỏng vấn. Nhờ đó tôi có cơ hội làm việc trong lĩnh vực thương mại, công ty cũng tạo nhiều điều kiện hỗ trợ cho tôi đi học những khoá học về công nghệ bên ngoài”. Cơ hội làm việc trong lĩnh vực marketing không chỉ mang đến cho anh nguồn thu nhập, mà còn mở ra một chân trời kiến thức mới về thương mại điện tử, sức mạnh của những con số và thuật toán trên mạng internet.

Vượt “bão” để khởi nghiệp cùng “cần câu” công nghệ

Sau 7 năm tích lũy kiến thức và kinh nghiệm, ngọn lửa đam mê kinh doanh trong trái tim Đoàn Ngọc Chiến bùng cháy. “Tôi luôn mong muốn có một sự nghiệp riêng, nơi bản thân có thể tự chủ và phát triển theo hướng mình đam mê" anh Đoàn Ngọc Chiến chia sẻ.

Nhận thấy tiềm năng của ngành thú cưng và xuất phát từ tình yêu với động vật, năm 2022, với gần như toàn bộ tài sản 40 triệu đồng trong tay, anh thành lập VC Pet Shop, đánh dấu một bước chân không dừng lại trên hành trình khởi nghiệp. Với anh Đoàn Ngọc Chiến, đây không chỉ là một cửa hàng, mà còn là hành trình mới, khẳng định bản thân và truyền cảm hứng cho những người có hoàn cảnh giống như anh.

Nhiều khách hàng lựa chọn cửa hàng của anh Chiến là “địa chỉ vàng” để mua sắm bởi dịch vụ chăm sóc thú cưng tận tình.

Mở cửa hàng trong hoàn cảnh hậu đại dịch Covid - 19, anh Chiến ngay lập tức bắt nhịp cùng thời thế khi xây dựng hệ thống cửa hàng trải dài trên các sàn thương mại điện tử: Shopee, Lazada hay trên ứng dụng mạng xã hội Facebook.

Đến thời điểm hiện tại, việc ứng dụng trí tuệ nhân tạo AI, công cụ tiếp thị kỹ thuật số của Facebook trở thành “đũa thần” giúp cửa hàng của anh Chiến đến gần hơn với người tiêu dùng. Theo anh Ngọc Chiến, sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ đã mang đến hàng ngàn cơ hội cho thanh niên, trở thành “cánh tay phải” cho những thanh niên khuyết tật như anh.

Ngoài bán đồ ăn uống, chăm sóc thú cưng, anh Chiến còn kết hợp thêm mô hình thăm khám và “khách sạn chó mèo” nhằm tăng dịch vụ trải nghiệm cho khách hàng.

Bởi chỉ với công cụ Chat GPT có thể giúp Đoàn Ngọc Chiến tối ưu hoá đặc điểm khách hàng, phát triển nội dung kênh bán hàng, lên ý tưởng thiết kế hình ảnh. Bên cạnh đó, chàng trai 8x cũng đang tiếp tục theo học ngành Thương mại điện tử tại trường Đại học Thương mại, không ngừng trau dồi kiến thức để tối ưu hoá hoạt động kinh doanh của mình. Nhờ nỗ lực bền bỉ, một mình anh Chiến có thể vận hàng cửa trực tuyến lẫn trực tiếp với hàng chục, hàng trăm đơn mỗi ngày.

Anh Chiến tự tin khẳng định: “Công nghệ và nền tảng số chính là chìa khóa giúp tôi khởi nghiệp và phát triển công việc kinh doanh của mình.” Đối với một người khuyết tật, thương mại điện tử đã xóa bỏ mọi rào cản về địa lý và khả năng di chuyển, mở ra một thế giới kinh doanh đầy tiềm năng.

Gắn kết, hỗ trợ và phát triển cộng đồng thanh niên khuyết tật

Song hành cùng hành trình khởi nghiệp, với mong muốn cống hiến cho cộng đồng người khuyết tật, anh Đoàn Ngọc Chiến dành thời gian và tâm huyết cho vị trí phụ trách truyền thông tại Trung tâm Giáo nghề nghiệp và Phát triển năng lực Người khuyết tật Việt Nam.

“Từng có quãng thời gian khó khăn trong việc tìm kiếm cơ hội học tập, việc làm và phát triển bản thân, tôi thấu hiểu những chướng ngại, mặc cảm mà cộng đồng người khuyết tật, đặc biệt là thanh niên khuyết tật gặp phải”, anh Chiến bày tỏ.

Anh Đoàn Ngọc Chiến còn tham gia các hoạt động cộng đồng của Hội người khuyết tật thành phố Hà Nội.

Với vai trò phụ trách truyền thông, “sứ mệnh” của anh Chiến là làm sao có thể gắn kết, kết nối cộng đồng người khuyết tật tại trung tâm với những khóa học thực hành nghề, tin học văn phòng, chương trình thể thao để nâng cao sức khoẻ.

Bên cạnh đó, anh và trung tâm cũng đang xây dựng chương trình đổi mới theo Nghị quyết 57 để giúp người khuyết tật tiếp cận với khoa học, công nghệ, trong đó nổi bật là “Bình dân học vụ số” với thanh niên khuyết tật. Các chương trình đào tạo nghề đang được mở rộng, bổ sung thêm các khóa học về thương mại điện tử, thiết kế đồ họa, lập trình… giúp người khuyết tật có thể làm việc từ xa, tận dụng công nghệ để phát triển sự nghiệp.

Anh Chiến cùng nhiều thanh niên khuyết tật cùng tham gia giải đấu toàn quốc thể thao điện tử và thể chất số năm 2024. Đây là giải đấu lần đầu tiên được tổ chức tại Việt Nam

Anh Chiến tin rằng, với chương trình đào tạo về trí tuệ nhân tạo, khoa học, công nghệ có thể giúp thanh niên khuyết tật nâng cao kỹ năng và bắt kịp xu hướng. Điều này không giúp họ có thêm công việc mà còn mở ra cánh cửa để họ trở thành những “doanh nhân số” trong thời đại công nghệ.

Chiến binh trong thời đại công nghệ số

Anh Phạm Văn Thành, Chủ tịch Hội Thanh niên khuyết tật Việt Nam khóa I nhấn mạnh: Ngay từ khi Hội Thanh niên khuyết tật Việt Nam chính thức ra đời vào ngày 7/10/2024, Hội đã định hướng sự phát triển của cộng đồng thanh niên khuyết tật gắn với chuyển đổi số. Bởi chỉ có công nghệ số mới có thể xóa bỏ rào cản địa lý, sự tự ti, giúp thanh niên khuyết tật nâng cao kiến thức, tìm kiếm việc làm, giải trí. Hội Thanh niên khuyết tật Việt Nam đã tổ chức những buổi lễ mít tinh về AI, ký kết hợp tác với anh Hiếu PC về chương trình phòng chống lừa đảo và an toàn trên không gian số cho các bạn khuyết tật. Bên cạnh đó, thực hiện Nghị quyết 57-NQ/TW và phong trào “Bình dân học vụ số”, Hội Thanh niên khuyết tật Việt Nam đã phối hợp cùng Microsoft Việt Nam tổ chức chương trình “Phát động phong trào “Bình dân học vụ số” cho thanh niên khuyết tật Việt Nam”.

Anh Đoàn Ngọc Chiến (bên phải) tích cực tham gia phong trào “Bình dân học vụ số” do Trung ương Hội Thanh niên Khuyết tật Việt Nam phối hợp cùng Microsoft Việt Nam tổ chức.

Đây là những bước đầu nhằm tạo ra lực lượng “tuyên truyền viên” tích cực lan toả kiến thức về chuyển đổi số đến toàn thể thanh niên khuyết tật trên cả nước. Nhóm “tuyên truyền viên” có nhiệm vụ truyền đạt kiến thức về AI, công nghệ số đến các bạn thanh niên khuyết tật khác, tạo nên sự đồng cảm và gần nhau về tri thức. Từ một tỉnh thành nhân rộng qua nhiều tỉnh thành khác, từ đó nhân rộng mô hình chuyển đổi số, kỹ năng thông tin, phát triển phong trào bình dân học vụ số đi sâu vào thực tiễn.

Trong thời gian sắp tới Hội Thanh niên khuyết tật Việt Nam sẽ hợp tác với hai nền tảng “Luyện AI” và “Chống lừa đảo” để tạo ra những bài thi trắc nghiệm, nội dung ôn tập dành cho cộng đồng người khuyết tật. Bên cạnh đó, Hội tiếp tục triển khai các hoạt động đào tạo bằng hai hình thức trực tuyến và trực tiếp với nội dung: sử dụng công cụ AI; đào tạo bán hàng trực tuyến; nhà sáng tạo nội dung số; lập trình web, ứng dụng, mini game dành cho người khuyết tật; truyền tải kiến thức về nông nghiệp công nghệ cao vào chăn nuôi. Từ đây tạo tiền đề để người khuyết tật dễ dàng tiếp cận với khoa học công nghệ và cơ hội việc làm.

Việc triển khai hiệu quả chủ trương của Nghị quyết 57 đã và đang mang lại những chuyển biến tích cực cho cộng đồng thanh niên khuyết tật. Thông qua các chương trình, hoạt động và sự hợp tác chặt chẽ, Hội Thanh niên khuyết tật Việt Nam tiếp tục là cầu nối quan trọng, giúp thanh niên khuyết tật tự tin khẳng định bản thân và phát triển. Trong bối cảnh Việt Nam đang chuyển dịch cơ cấu dân số, với lực lượng lao động thanh niên khuyết tật, đặc biệt là những người có kiến thức và kỹ năng số, ngày càng thể hiện vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy sự phát triển chung của đất nước.

(Còn nữa)