Bài 1: Tạo sự đồng thuận của người dân và doanh nghiệp

Theo kế hoạch đến năm 2030, tỉnh Bình Dương sẽ thực hiện di dời các doanh nghiệp (DN) đang sản xuất kinh doanh tại những khu công nghiệp (KCN) nằm rải rác trong các khu dân cư thuộc địa bàn các TP Thuận An, Dĩ An, Thủ Dầu Một, Tân Uyên và Bến Cát lên các khu, cụm công nghiệp phía Bắc của tỉnh. Ước tính số lao động đang làm việc tại các DN thuộc diện phải di dời khoảng 289.000 người.

Người dân đồng thuận

Bí thư Tỉnh ủy Bình Dương Nguyễn Văn Lợi khẳng định, việc di dời là cần thiết song phải thực hiện thận trọng và khoa học, đảm bảo lợi ích chung của người lao động, DN và của tỉnh.

Theo bà Nguyễn Thanh Hà, Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh Bình Dương, đề án di dời DN, KCN ở phía Nam lên phía Bắc của tỉnh (hay còn gọi là Đề án 3210) ra đời từ năm 2019 và hiện nay bắt đầu triển khai kế hoạch. Vì vậy, cả DN và người lao động đều đã nắm được chủ trương này của tỉnh.

Sở Công thương đã tham mưu với UBND tỉnh ban hành kế hoạch, trong đó có lộ trình di dời. Cụ thể, các DN ở TP Thuận An sẽ di dời trong năm 2028; DN ở các TP Tân Uyên, Thủ Dầu Một, Bến Cát và Dĩ An sẽ di dời đến năm 2029.

Bà Nguyễn Thanh Hà, Phó Giám đốc Sở Công thương tỉnh Bình Dương thông tin đến các doanh nghiệp về kế hoạch di dời

“Sở Công thương cũng đã dự thảo 5 tiêu chí, gồm: Môi trường, phòng cháy chữa cháy, phù hợp với quy hoạch của tỉnh, công nghệ tiên tiến, chấp hành quy định của pháp luật. Hiện sở đang lấy ý kiến của các Sở, ngành, hiệp hội ngành hàng, liên đoàn, doanh nghiệp”, bà Hà cho hay.

Khi nghe chủ trương này, rất nhiều hộ dân tại khu phố 9 (phường Phú Hòa, TP Thủ Dầu Một, Bình Dương) phấn khởi bởi từ lâu họ khó chịu và bức xúc bởi khói, bụi kèm theo mùi xả thải của các doanh nghiệp nằm trong khu dân cư.

Chị L.T.T.T (40 tuổi, ở TP Thủ Dầu Một) cho biết, việc Công ty TNHH Shijar Việt Nam (nằm trên đường Nguyễn Thái Bình, khu phố 9, phường Phú Hòa, TP Thủ Dầu Một chuyên sản xuất gạch men) thường xuyên xả khói, bụi khiến trẻ em dễ mắc các bệnh về hô hấp.

Theo chị T, doanh nghiệp này đã hoạt động trên địa bàn từ lâu, mặc dù các ngành chức năng nhiều lần tới làm việc và đề nghị DN này khắc phục hậu quả nhưng lâu lâu sự việc vẫn tái diễn. Ngoài vấn đề về môi trường thì những nhà máy sản xuất giữa khu dân cư còn tiềm ẩn nhiều nỗi lo, trong đó phải kể đến là vấn đề an toàn phòng chống cháy nổ, an toàn giao thông (xe tải ra vào thường xuyên) và an ninh trật tự.

“Do đó, khi nghe thông tin đẩy nhanh việc di dời các DN trong khu dân cư, chúng tôi hoàn toàn đồng tình ủng hộ", chị T nói.

Giải quyết nỗi lo của người lao động, doanh nghiệp

Là DN hoạt động tại TP Tân Uyên gần 20 năm, đại diện Công ty TNHH Han Young băn khoăn khi DN và người lao động di dời lên phía Bắc thì sẽ được hỗ trợ ra sao; đặc biệt là những lao động trên 35 tuổi, đã làm việc lâu dài tại nhà máy, có cuộc sống ổn định, nhiều người đã có nhà ở cố định. Tuy nhiên, khi DN di dời lên phía Bắc khả năng họ đi theo là rất ít, nếu ở lại thì sẽ khó tìm được việc làm mới vì tuổi đã cao.

Trong khi đó, chị Nguyễn Thị Hương (53 tuổi, công nhân Công ty TNHH Fotai Việt Nam, TP Thủ Dầu Một), cho biết, chị đã làm việc tại DN hơn 10 năm nay. Gia đình hiện sống ổn định tại địa phương. Do đó, vấn đề chị Hương trăn trở khi DN di dời lên phía Bắc là chỗ học tập của các con, nơi ở của gia đình. Ngoài ra, chị Hương cũng muốn biết trong thời gian ngừng việc thì có được hỗ trợ gì không?

KCN Bình Đường tại phường An Bình, thành phố Dĩ An - KCN đầu tiên của Bình Dương được xây dựng từ năm 1993

Theo UBND tỉnh Bình Dương, các chính sách hỗ trợ người lao động sẽ bao gồm: Hỗ trợ trong thời gian DN ngừng sản xuất; chi trả trợ cấp mất việc làm cho người lao động phải nghỉ việc do di dời; hỗ trợ đào tạo nghề đối với công nhân tại địa điểm mới; chính sách về bảo hiểm xã hội; chính sách đặc thù hỗ trợ về nhà ở xã hội đối với người lao động bị ảnh hưởng.

Chính quyền địa phương đang triển khai kế hoạch di dời nhằm tạo sự đồng thuận giữa doanh nghiệp và người lao động

Đối với DN thuộc diện phải di dời, ngân sách tỉnh sẽ hỗ trợ từ nguồn khuyến công; hỗ trợ xúc tiến thương mại; ưu đãi đầu tư đối với dự án trong KCN; phát triển khoa học - công nghệ và đổi mới sáng tạo; hỗ trợ vay vốn; hỗ trợ tiền thuê đất, nhà xưởng tại địa điểm mới.

Hiện toàn tỉnh có khoảng 2.900 DN nằm ngoài KCN phải di dời hoặc chuyển đổi công năng với diện tích đất đang sử dụng gần 1.800ha. Trước thực trạng trên, lãnh đạo tỉnh Bình Dương ghi nhận và mong muốn các DN đồng tình với chủ trương di dời.

Tỉnh Bình Dương cũng đã có lộ trình di dời cụ thể, đặc biệt cam kết sẽ ban hành các chính sách hỗ trợ tốt nhất cho DN. Nếu DN nằm trong danh sách di dời sẽ được thông báo trước để có thời gian chuẩn bị.

Sở Công thương cũng sẽ rà soát lại các khu, cụm công nghiệp sẵn có, làm việc với chủ đầu tư để bố trí quỹ đất thích hợp cho DN di dời, cũng như ban hành tiêu chí xét cơ sở sản xuất phải di dời hay chuyển đổi công năng. UBND tỉnh ưu tiên xây dựng một cụm công nghiệp mẫu điển hình để thử nghiệm, kiểm chứng kết quả và hiệu quả di dời DN, trước khi triển khai đại trà.

Các KCN phía Bắc tỉnh Bình Dương sẽ được quy hoạch bài bản để đón doanh nghiệp di dời từ khu dân cư

Ông Võ Văn Minh, Chủ tịch UBND tỉnh, nhấn mạnh qua 30 năm đẩy mạnh phát triển công nghiệp, Bình Dương đã thu hút được hàng chục ngàn DN trong và ngoài nước. Tuy nhiên, bước vào giai đoạn mới, để phát triển đô thị, việc thực hiện chuyển đổi công năng và di dời các DN nằm ngoài khu, cụm công nghiệp ở các địa phương phía Nam về phía Bắc là rất cần thiết nhằm giải quyết bài toán về hạ tầng, môi trường và đời sống của người dân.

(Còn nữa)