Vụ UBND TP Vũng Tàu bị tố chậm thi hành án - Bài 4: Sự đối lập giữa dân và doanh nghiệp

Bà Trần Thị Hương trên phần đất bị thu hồi làm dự án TTTM Thái Dương tại TP Vũng Tàu

Bài liên quan

Bà Rịa - Vũng Tàu dừng thi công dự án 50 triệu USD lấn biển

Bài 3: Những dấu hỏi đằng sau dự án “đắp chiếu” nhiều năm

Lợi doanh nghiệp, thiệt dân

Như báo Tuổi trẻ Thủ đô đã có loạt bài phản ánh việc UBND TP Vũng Tàu bị tố “cố tình” trì hoãn thi hành án, “chống đối” phán quyết của tòa, phớt lờ chỉ đạo của tỉnh và ý kiến của Bộ Tài nguyên – Môi trường (TN-MT), khiến người dân phải “đội đơn” suốt thời gian dài.

Hơn 5 năm kể từ ngày bản án phúc thẩm có hiệu lực, UBND TP Vũng Tàu mới “chấp nhận” thi hành, ban hành Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ (bổ sung) cho bà Trần Thị Hương (ngụ Phường 3, TP Vũng Tàu).

Đến đây, tưởng chừng sự việc đã được giải quyết êm xuôi nhưng một lần nữa, nỗi bức xúc của người dân lại dấy lên khi bà Hương cho rằng, chính sách bồi thường được áp dụng không thỏa đáng, bất nhất, không đúng quy định của pháp luật nên tiếp tục khởi kiện và làm đơn tố cáo, đồng thời kiến nghị (lần 5) cơ quan chức năng xem xét lại dự án.

Hồ sơ vụ việc và đơn kiến nghị khẩn cấp (lần 5) của bà Hương gửi các cơ quan chức năng và Báo Tuổi trẻ Thủ đô

Cụ thể, theo Quyết định số 6938/QĐ-UBND ngày 17/9/2018, UBND TP Vũng Tàu bồi thường bổ sung 138,3 m2 đất của bà Hương thuộc vị trí 5, đường loại 1 (đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa – đối diện chợ Vũng Tàu) chỉ với giá 4.287.000 đồng/m2.

Tuy nhiên, như đã đề cập ở những bài trước, theo hàng loạt văn bản và hồ sơ, bà Hương hoàn toàn chứng minh được vị trí đất của mình thuộc vị trí 1, đường loại 1. Với cách tính giá như trên, bà Hương ước tính thiệt hại của mình phải chịu lên tới con số hàng tỉ đồng.

Đặc biệt, bà Hương dẫn chứng, ngày 30/12/2010, UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu (BR-VT) đã ban hành Quyết định số 3564/QĐ-UBND phê duyệt giá đất để tính tiền cho Công ty TNHH Vui chơi giải trí và Du lịch Thái Dương (Công ty Thái Dương) thuê như sau: Đường loại 1, vị trí 1: 30.012.600đ/m2; đường loại 1, vị trí 2: 18.076.600đ/m2.

Thêm vào đó, tại Báo cáo số 443/STNMT-CCQLĐĐ ngày 10/2/2017 của Sở TN-MT về việc rà soát và đề xuất theo chỉ đạo của UBND tỉnh đối với dự án TTTM Thái Dương cũng thể hiện: Khu đất dự kiến cho Công ty Thái Dương thuê có tổng diện tích khoảng 12.862,70m2 (trong đó: Vị trí 1 khoảng 6.306m2; vị trí 2 khoảng 6.556,70m2), nằm ở mặt tiền đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa (đường loại 1).

Như vậy có thể thấy, toàn bộ diện tích đất cho Công ty Thái Dương thuê làm dự án chỉ có vị trí 1 và 2 nhưng vì sao hay có động cơ gì mà đất bà Hương lại bị kéo “tuột” xuống vị trí 5?

Ngoài ra, bà Hương cho biết, theo quy định, UBND TP Vũng Tàu phải áp dụng giá đất sát giá thị trường tại thời điểm có Quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ khi thu hồi đất (cụ thể là Quyết định số 6938 ngày 17/9/2018 về việc bồi thường bổ sung cho bà Hương). Vậy nên, việc UBND TP Vũng Tàu giải quyết vấn đề tiền bồi thường thu hồi đất cho bà Hương như hiện nay là không đúng với quy định của pháp luật.

Liên quan vụ việc trên, Thạc sĩ – Luật sư Phan Mạnh Thăng, Giám đốc Công ty Luật Long Phan PMT (Đoàn Luật sư TP HCM) cho rằng, việc UBND TP Vũng Tàu cố tình ban hành quyết định về giá bồi thường 4.278.000đ/m2 khi thu hồi đất của bà Hương, trong khi giá thị trường thửa đất cao hơn gấp vài chục lần là hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành nhiệm vụ, công vụ vì vụ lợi được quy định cụ thể tại điểm d khoản 1 Điều 2 Luật phòng, chống tham nhũng 2018.

Bên cạnh đó, theo Luật sư Thăng, căn cứ vào Điều 16 Luật Đất đai năm 2013, hoàn toàn có cơ sở thấy rằng, dự án TTTM Thái Dương không phải vì mục đích phát triển kinh tế - xã hội, hay vì lợi ích quốc gia, công cộng mà chỉ đơn giản là doanh nghiệp đầu tư dự án tìm kiếm lợi nhuận.

Ngay cả thời điểm thay đổi công năng dự án thành Khu phức hợp thương mại, dịch vụ, văn phòng và căn hộ (774 căn) để bán cũng không thuộc trường hợp vì lợi ích quốc gia, công cộng mà hoàn toàn có lợi cho doanh nghiệp.

Thạc sĩ – Luật sư Phan Mạnh Thăng, Giám đốc Công ty Luật Long Phan PMT (Đoàn Luật sư TP HCM)

Đặc biệt, có sự “ưu ái” hoặc vi phạm pháp luật được bộc lộ rõ khi ngày 3/7/2019, UBND tỉnh BR-VT có văn bản số 6491/UBND-VP gửi Bộ TM-NT để báo cáo và xin ý kiến giải quyết liên quan dự án TTTM Thái Dương, trong đó cho biết việc lập thủ tục cho thuê đất làm dự án TTTM Thái Dương trước đây chưa xem xét đến hình thức đấu giá quyền sử dụng đất theo quy định tại Quyết định số 216/2005/QĐ-TTg ngày 31/8/2005 của Thủ tướng Chính phủ và Quy định tại Điều 58 Luật Đất đai 2003 và Điều 61, 62 Nghị định 181/2004/NĐ-CP ngày 29/10/2004 của Chính phủ. Điều này một lần nữa khẳng định dự án trên thuần túy là dự án thương mại.

Cần xử lý trách nhiệm

Ngoài đơn kiến nghị, bà Hương cũng có đơn tố cáo (lần 2) đối với những cá nhân lãnh đạo Thành ủy, UBND TP Vũng Tàu về hành vi vi phạm pháp luật trong việc thực hiện nhiệm vụ, công vụ; Kiến nghị xử lý những cá nhân, đơn vị có liên quan trong vụ việc.

Bà Hương chia sẻ với phóng viên

Theo đó, bà Hương cho rằng bản án phúc thẩm của TAND tỉnh BR-VT tuyên năm 2013, đã có hiệu lực pháp luật để thực thi nhưng chính quyền TP Vũng Tàu cố tình lách luật, ban hành nhiều văn bản trái pháp luật, chỉ đạo và chỉnh sửa hồ sơ gốc nhằm trốn tránh việc thi hành án.

Cụ thể, theo bà Hương và hồ sơ thể hiện, các cơ quan chức năng của tỉnh BR-VT đã có rất nhiều công văn (tổng cộng 8 văn bản) của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, Ban Pháp chế - HĐND tỉnh chỉ đạo UBND TP Vũng Tàu phải nghiêm túc thực hiện bản án có hiệu lực pháp luật. Bộ TN-MT cũng có văn bản nêu rõ trường hợp bà Hương được đền bù về đất. Tuy nhiên, thay vì nghiêm túc thực hiện theo chỉ đạo thì UBND TP Vũng Tàu liên tiếp ra các văn bản chỉ đạo, “đá bóng trách nhiệm” và có những nhân định, “phán quyết” thiếu tôn trọng, cho rằng bản án khiên cưỡng (như Báo Tuổi trẻ Thủ đô đã phản ánh).

Mãi tận tháng 9/2018 (tức hơn 5 năm sau), UBND TP Vũng Tàu mới chấp hành bản án cũng như các chỉ đạo của cấp trên, chấp nhận đền bù về đất cho bà Hương.

Theo Luật sư Phan Mạnh Thăng, hành vi không thực hiện chỉ đạo từ cấp trên của Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu đã có dấu hiệu vi phạm quy định tại khoản 2 Điều 9 Nghị định số 34/2011/NĐ-CP quy định xử lý kỷ luật viên chức; Khoản 7 Điều 6 và điểm c khoản 1 Điều 16 Quy định 102-QĐ/TW của BCH Trung ương quy định xử lý kỷ luật Đảng viên vi phạm.

Không những không thực hiện các văn bản chỉ đạo của cấp trên, UBND TP Vũng Tàu còn ban hành công văn đề nghị Sở TNMT xem xét điều chỉnh tên chủ sử dụng đất do bà Trần Thị Hương đăng ký sử dụng thành “UBND Phường 3”.

Theo bà Hương, việc chỉnh lý sổ mục kê, sổ địa chính này nhằm tránh trách nhiệm bồi thường đất cho dân.

Luật sư Thăng cho rằng, toàn bộ hành vi nêu trên của lãnh đạo UBND TP Vũng Tàu và Sở TNMT đã có cơ sở để xem xét cấu thành hành vi vi phạm Điều 230 Bộ luật Hình sự 2015 về tội vi phạm quy định về bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất và Điều 134 Nghị định 34/2016/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều và biện pháp thi hành Luật ban hành văn bản quy phạm pháp luật.

Ngoài ra, trong đơn bà Hương cũng đề cập tới trách nhiệm liên quan của Thành ủy TP Vũng Tàu. Theo đó, Thành ủy TP Vũng Tàu đã can thiệp sâu vào công việc của chính quyền, mà cụ thể là việc thi hành án của UBND TP Vũng Tàu. Khi cơ quan này liên tục ra các văn bản có nội dung như: “Bản án đã tuyên không có cơ sở pháp lý vững chắc”; “Hệ lụy khi thực hiện hai bản án trên là vô cùng lớn”…

Đặc biệt, ngày 9/11/2015, Thành ủy TP Vũng Tàu có Thông báo số 57-TB/TU Kết luận buổi tiếp xúc bà Hương, có sự tham dự của ông Mai Ngọc Thuận – Bí thư Thành ủy và ông Nguyễn Lập - Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu cùng đại diện lãnh đạo các cơ quan: Ủy ban Kiểm tra Thành ủy, Phòng TN-MT, Thanh tra Thành phố, Trung tâm Phát triển quỹ đất, UBND Phường 3, Ban Tiếp công dân TP.

Sau khi nghe ý kiến của công dân và trên cơ sở ý kiến của các thành viên dự họp, Thường trực Thành ủy và UBND TP đã thống nhất ý kiến kết luận: “Giao UBND thành phố: Chỉ đạo Phòng Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Trung tâm Phát triển quỹ đất thành phố, Phòng Tư pháp, UBND Phường 3 và các cơ quan liên quan, rà soát toàn bộ các vấn đề pháp lý chưa rõ ràng, còn thiếu căn cứ đối với hai bản án nêu trên,…”.

Theo Luật sư Phan Mạnh Thăng, toàn bộ những hành vi trên đã vi phạm điểm m khoản 3 Điều 16 và điểm b khoản 3 Điều 21 Quy định số 102-QĐ/TW của BCH Trung ương về xử lý kỷ luật Đảng viên vi phạm.

Liên quan vụ việc bà Hương tố cáo và những khuất tất của dự án TTTM Thái Dương, UBND tỉnh BR-VT đã có văn bản chỉ đạo, giao cho Sở TNMT chủ trì, phối hợp với Sở Xây dựng, UBND TP Vũng Tàu và các cơ quan, đơn vị liên quan tổ chức rà soát thông tin phản ánh, làm việc và cung cấp thông tin cho báo chí theo quy định, báo cáo UBND tỉnh trong tháng 10/2019.

Văn bản chỉ đạo rõ vậy, thế nhưng đến nay phóng viên vẫn chưa nhận được bất kỳ thông tin phản hồi nào từ các đơn vị trên.

Nguyễn Trang - Nguyễn Nguyên