Ươm hy vọng từ những hạt mầm xanh

Nằm sâu trong con ngõ 192, phố Kim Mã. Trung tâm Hy vọng trực thuộc Hội Cứu trợ trẻ em khuyết tật TP Hà Nội là nơi tập trung những tấm lòng nhân ái, cùng sẻ chia với các gia đình có con nhỏ kém may mắn, sinh ra phải chịu nhiều thiệt thòi. Bằng tình yêu thương, sự chăm sóc của thầy cô, các em nhỏ nơi đây đã được đi học, đi chơi như các bạn cùng trang lứa.

"Bà Nga" cùng các cháu ở Trung tâm Hy Vọng

Nơi thắp sáng niềm tin cho trẻ khuyết tật trí tuệ

Dành nửa đời người gắn bó với những em nhỏ cùng nhiều trăn trở về cuộc sống của trẻ chậm phát triển trí tuệ nên sau khi nghỉ hưu, bác sĩ Đỗ Thúy Nga quyết định thành lập Trung tâm Hy vọng (quận Ba Đình, TP Hà Nội).

Ban đầu thành lập, Trung tâm Hy vọng chỉ là nhóm nhỏ với 6 trẻ khuyết tật từ 3 đến 7 tuổi. Nhưng đến nay, trung tâm đã tiếp nhận và giúp đỡ cho hàng trăm trẻ em bị khiếm khuyết, có hoàn cảnh khó khăn.

Bác sĩ Đỗ Thuý Nga, Giám đốc Trung tâm Hy Vọng

Đối tượng trẻ ở trung tâm qua từng năm cũng đa dạng hơn, ngoài 8 nhóm bệnh như: Down, bại não, hẹp sọ não, não úng thủy, di chứng viêm màng não, di chứng đẻ khó do trẻ bị ngạt hay tăng động giảm trí nhớ, động kinh..., trung tâm còn nhận dạy và can thiệp cho trẻ tự kỷ, trẻ bị nhiễm chất độc dioxin.

Tuy có nhiều tên gọi khác nhau nhưng theo bác sĩ Nga, tất cả các nhóm bệnh trên đều có chung một bệnh chứng là chậm phát triển trí tuệ. Nhiều trẻ nhỏ được nhận vào trung tâm khi đang ở lứa tuổi từ 3 - 11, cá biệt hơn cũng có những em đã trên 15 - 16 tuổi cũng đang theo học tại nơi này.

Các em đến đây được cải thiện nhiều về cả thể chất lẫn tinh thần

Ở độ tuổi ngoài 80, mắt mờ, chân chậm nhưng bác sĩ Đỗ Thúy Nga vẫn đau đáu, thương yêu những đứa trẻ thiệt thòi ấy. Cuộc sống khi về già của bác sĩ là gắn bó với những mảnh đời, với tiếng cười, tiếng khóc, tiếng ngọng nghịu của những đứa trẻ ở đây.

“Muốn can thiệp được trẻ phải hiểu trẻ, phải yêu thương trẻ, nâng niu từng bước đi một, từng ý thức một. Nhiều trẻ có những tiến bộ bất ngờ, chứng kiến những điều tưởng như bình thường đó, tôi và nhiều phụ huynh đã rơi nước mắt... Việc giáo dục trẻ bình thường đã cần sự kiên trì của các bậc phụ huynh và thầy cô giáo, nhưng với trẻ chậm phát triển trí tuệ, việc đồng hành cùng các em đòi hỏi sự nỗ lực gấp bội”, bác sĩ Nga chia sẻ.

Bác sĩ Nga ân cần khám cho các em

Hiện tại công việc của bác sĩ Nga quản lý chung trung tâm, nghiên cứu soạn tài liệu giáo án bởi đây là giáo án dựa trên hiểu biết của trẻ. Mỗi trẻ có hồ sơ riêng, có phiếu đánh giá hàng tháng gồm 5 mặt: Vận động thô, vận động tinh, cảm xúc, cá nhân xã hội, ngôn ngữ.

Hạnh phúc với từng tiến bộ nhỏ nhất của các con

Không chỉ tiếp nhận trẻ em ở địa bàn Hà Nội, Trung tâm Hy Vọng của bác sĩ Đỗ Thuý Nga còn tiếp nhận trẻ em ở hơn 20 tỉnh, thành trên cả nước: Cao Bằng, Lạng Sơn, Quảng Ninh, Bắc Giang, Nghệ An, Quảng Trị, Thừa Thiên - Huế...

Đến nay trung tâm đã có hàng chục cán bộ, giáo viên cùng hàng trăm tình nguyện viên trong và ngoài nước. Tất cả các giáo viên đứng lớp đều đã tốt nghiệp đại học hoặc cao đẳng sư phạm khoa Tiểu học, Mẫu giáo và Khoa Giáo dục đặc biệt.

Việc rèn kỹ năng sống cho trẻ được đặc biệt coi trọng, với sự kiên nhẫn của các giáo viên

18 năm gắn bó với trẻ ở Trung tâm Hy vọng, đều đặn hàng ngày chị Trần Thị Hoài tận tình chăm sóc và dạy dỗ cho các em nhỏ từ cách phát âm đến những kỹ năng tự phục vụ bản thân như vệ sinh, ăn uống… Để nâng cao thể chất, sau mỗi buổi học, chị còn dạy các em tập yoga.

“Mỗi chữ cái, mỗi phép tính đơn giản, có trẻ phải học cả tuần. Một bài thơ, các em phải học nhiều tuần mới thuộc. Đang ngoan ngoãn, có trẻ bất ngờ la hét, lên cơn giật, nôn trớ, phá phách... Vì thế, phương châm của các cô giáo ở đây là kiên trì, thấu hiểu và chia sẻ.

Được yêu thương, chăm sóc và nuôi dạy đúng cách, các em dần học được kỹ năng sống, kỹ năng tự chăm sóc cho bản thân

Có khi mất một ngày dạy được cho trẻ một chữ cái, nhưng cũng có khi mất cả tuần, cả tháng… Nhiều khi, các con không nhớ được, mà cứ nhắc lại y nguyên lời cô. Cô hỏi "Đây là cái gì?" thì trò cũng nhắc lại "Đây là cái gì?" chứ không trả lời được. Nên chúng tôi phải thật kiên nhẫn. Khoảnh khắc được nghe thấy tiếng nói, tiếng cười, sự tiến bộ từng ngày của các em chính là niềm hạnh phúc lớn nhất đối với chúng tôi”, chị Hoài tâm sự.

Với sự kiên trì của các cô giáo, trẻ được nuôi dạy ở Trung tâm đã có những chuyển biến đáng kể. Nhiều trẻ ban đầu không biết nói rõ lời, gọn ý, không cầm được thìa, bút hay mất hằng tuần vẫn không nhớ được mặt chữ…

Các cô ở Trung tâm rất gần gũi, hướng dẫn các em một cách tận tình

Mỗi trẻ ở Trung tâm đều có sổ theo dõi sức khoẻ và một kế hoạch giáo dục cá nhân. Mọi diễn biến về sức khoẻ thể chất và tâm lý của bé đều được giáo viên và bác sĩ của Trung tâm theo dõi, điều chỉnh kịp thời. Việc rèn kỹ năng sống cho trẻ được đặc biệt coi trọng, với sự kiên nhẫn của các giáo viên. Các cháu biết tự chăm sóc bản thân, cha mẹ và gia đình sẽ bớt phần gánh nặng và sự lo lắng.

“Có lẽ điều níu kéo tôi làm việc tại trung tâm lâu đến vậy chính là những khoảnh khắc được nhìn các em hòa nhập với cuộc sống, đi làm, lập gia đình bình thường. Mỗi biến chuyển tích cực dù nhỏ nhất so với chính các con cũng trở thành những hạt mầm hy vọng giúp mang lại niềm hạnh phúc lớn lao trên hành trình kiếm tìm một ngày mai tươi sáng”, chị Hoài nói.

Các giáo viên hướng dẫn, trị liệu cho các em nhỏ

Hy vọng là sự trông chờ, ấp ủ niềm tin vào những điều mình mong muốn. Có lẽ vì vậy mà Trung tâm Hy vọng trở thành nơi thắp sáng niềm tin cho các em nhỏ khuyết tật về trí tuệ. Được yêu thương, chăm sóc và nuôi dạy đúng cách, các em dần học được kỹ năng sống, kỹ năng tự chăm sóc cho bản thân, tạo cơ hội hòa nhập với cộng đồng.

Được biết, bên cạnh những nỗ lực của cô trò ở Trung tâm Hy Vọng thì sự ủng hộ vật chất, tinh thần của các tổ chức đoàn thể như Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam, Sở Lao động - Thương binh và Xã hội Hà Nội, Hội Cứu trợ trẻ em khuyết tật thành phố Hà Nội, Tổ chức Projects Abroad English, Tổ chức Unireach International (Mỹ), các tình nguyện viên trong và ngoài nước... cũng là nguồn động viên lớn giúp các em nhỏ tại đây vượt qua bệnh tật, sớm hòa nhập với cộng đồng.