Thị trường ô tô Việt bị ảnh hưởng gì sau khi Mỹ tăng thuế?

Tuy nhiên, mặt hàng ô tô và phụ tùng ô tô lại không nằm trong diện áp thuế lần này, bởi chúng vốn đã chịu mức thuế bổ sung theo Mục 232 của Đạo luật Mở rộng Thương mại năm 1962. Quy định này đã được công bố trước đó trong Tuyên bố số 10908 vào ngày 26/3.

Dẫu vậy, theo thông báo từ Công báo liên bang Mỹ, mức thuế nhập khẩu ô tô và xe tải nhẹ vào thị trường Mỹ vẫn sẽ tăng mạnh lên 25% từ ngày 2/4. Riêng linh kiện ô tô sẽ áp dụng mức thuế này từ ngày 3/5. Đây là mức tăng đáng kể, gấp từ 10 đến 25 lần so với các mức thuế ưu đãi hiện hành mà Mỹ dành cho Liên minh châu Âu (2,5%), Nhật Bản (2,5%) và Hàn Quốc (0%).

Theo các chuyên gia, chính sách thuế mới của Mỹ hiện chưa tạo ra ảnh hưởng trực tiếp. Phần lớn các hãng xe thuộc VAMA chủ yếu phục vụ thị trường nội địa hoặc xuất khẩu trong khu vực Đông Nam Á. Các tập đoàn lớn như Ford và Honda không có hoạt động xuất khẩu xe hoặc phụ tùng sang Mỹ, trong khi Thaco dù có xuất khẩu nhưng sản lượng còn hạn chế.

Tuy nhiên, trong tương lai, chính sách thuế mới này có thể tạo hiệu ứng domino lên chuỗi cung ứng toàn cầu, mà Việt Nam là một mắt xích. Việc xe nhập khẩu vào Mỹ giảm mạnh có thể khiến các hãng xe quốc tế buộc phải tìm hướng đi mới, đổ dồn sản phẩm về những thị trường có điều kiện mở hơn, trong đó có thể có Việt Nam.

Sức ép cạnh tranh từ xe nhập khẩu vì thế hoàn toàn có thể gia tăng, nhất là trong bối cảnh thuế nhập khẩu của Việt Nam đang từng bước hạ thấp theo các hiệp định thương mại tự do. Theo EVFTA, từ 1/1/2025, thuế ô tô nguyên chiếc nhập từ EU sẽ giảm từ mức 39%–42,5% xuống còn 31,2%. Cùng thời điểm, mức thuế tương tự đối với các nước trong CPTPP như Mỹ, Nhật Bản và Anh cũng giảm còn 35%.

Chưa dừng ở đó, các quốc gia có nền công nghiệp ô tô phát triển như Thái Lan, Indonesia cũng đang đối mặt với rào cản thuế mới tại Mỹ có thể chuyển hướng xuất khẩu sang Việt Nam, càng làm gia tăng áp lực cho các doanh nghiệp nội địa.

Không chỉ ngành ô tô, các lĩnh vực xuất khẩu chủ lực khác như dệt may, da giày, đồ gỗ, thủy sản hay điện tử của Việt Nam cũng có thể bị ảnh hưởng khi Mỹ đồng loạt tăng thuế lên tới 46% với hàng hóa từ Việt Nam.

Chính sách thuế mới từ phía Mỹ có thể gây tác động tiêu cực lên nền kinh tế nói chung. Chi phí đầu vào tăng, người tiêu dùng có xu hướng “thắt lưng buộc bụng”. Họ sẽ ngần ngại hơn trong các quyết định chi tiêu lớn như mua ô tô, điều này chắc chắn sẽ ảnh hưởng tới doanh số và sự tăng trưởng của toàn ngành.

Trước làn sóng biến động này, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã nhanh chóng chỉ đạo các bộ, ngành liên quan họp khẩn để đánh giá tác động, đồng thời xây dựng các phương án ứng phó phù hợp nhằm giữ vững ổn định kinh tế.