Làn gió mới cho câu chuyện lịch sử trong nhịp sống đương đại

Từ Di tích quốc gia đặc biệt Gò Đống Đa, Chương trình do Tổng Đạo diễn Mai Thanh Tùng dàn dựng, được truyền hình trực tiếp trên kênh HÀ NỘI 1 và các nền tảng số của Phát thanh và Truyền hình Hà Nội, báo Kinh tế và Đô thị, báo Tuổi trẻ Thủ đô, các Đài Phát thanh và Truyền hình các tỉnh thành phố trên cả nước, được tiếp sóng trên một số Đài Phát thanh truyền hình cả nước.

Chương trình kể câu chuyện lịch sử với hình thức hiện đại, mới mẻ, giáo dục truyền thống và khơi dậy lòng tự hào dân tộc một cách sâu sắc

Tham dự chương trình có các vị đại biểu: Trần Sỹ Thanh - Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội; Phạm Quang Nghị - nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội; Nguyễn Ngọc Tuấn - Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch Hội đồng Nhân dân, Phó Trưởng đoàn Đại biểu Quốc hội thành phố Hà Nội; Thượng tướng Nguyễn Huy Hiệu - nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng.

Các vị đại biểu tham dự chương trình

Đến dự chương trình còn có đại diện Ban, Bộ, ngành, đoàn thể Trung ương, lãnh đạo Ban, Sở, ngành, đại diện 29 quận, huyện, thị xã tại Hà Nội cũng như các tỉnh Bình Định, Nam Định, Quảng Ninh, Thái Nguyên, Điện Biên, thành phố Hải Phòng; đại biểu các tổ chức quốc tế ; đại biểu các doanh nghiệp, đại biểu các công ty du lịch.

Về phía quận Đống Đa có các đồng chí: Đinh Trường Thọ - Thành ủy viên, Bí thư Quận ủy; Nguyễn Anh Cường - Phó Bí thư thường trực Quận ủy, Chủ tịch HĐND quận; Lê Tuấn Định - Phó Bí thư Quận ủy, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân quận; Nguyễn Thị Minh Hiền - Ủy viên ban thường vụ Quận ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam quận.

Sự kiện cũng thu hút sự quan tâm, tham gia của đông đảo Nhân dân, khán giả đến thưởng thức chương trình nghệ thuật khai mạc lễ hội độc đáo, lần đầu tiên được tổ chức tại quận Đống Đa.

Phát huy truyền thống Đống Đa anh hùng

Trong suốt lịch sử dựng nước và giữ nước, dân tộc Việt Nam ta đã trải qua biết bao thử thách, gian khổ, hy sinh xương máu để đánh đuổi giặc ngoại xâm bảo vệ non sông gấm vóc, giành độc lập tự do. Những chiến công oai hùng đó đã được lưu danh sử sách và in đậm trong ký ức của mỗi thế hệ người dân Việt Nam.

Người anh hùng áo vải Quang Trung - Nguyễn Huệ

Vào mùa xuân năm Kỷ Dậu 1789, dưới sự chỉ huy tài tình, sáng tạo của Hoàng đế Quang Trung - Nguyễn Huệ, nghĩa quân Tây Sơn đã tiến công thần tốc, đánh tan 29 vạn quân Mãn Thanh, làm nên chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa, giải phóng kinh thành Thăng Long.

Trong trang sử vẻ vang đó, chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa vào xuân Kỷ Dậu năm 1789 là niềm tự hào của mỗi người con đất Việt. Trên mảnh đất Đống Đa linh thiêng, cách đây tròn 236 năm, Đức Hoàng đế Quang Trung - Nguyễn Huệ cùng nghĩa quân Tây Sơn và Nhân dân ta đã đánh tan 29 vạn quân Mãn Thanh xâm lược. Một trang sử oanh liệt, khẳng định tinh thần quật cường, yêu nước và khát vọng hòa bình của dân tộc ta.

Ngày mùng 5 tháng giêng hàng năm đã trở thành ngày lễ hội truyền thống của Nhân dân quận Đống Đa và Thủ đô Hà Nội, là dịp để chúng ta ôn lại truyền thống bất khuất, tôn vinh chiến công lẫy lừng của người anh hùng áo vải Quang Trung - Nguyễn Huệ, người đã ghi dấu ấn sâu đậm trong trang sử vẻ vang của dân tộc.

Đồng chí Lê Tuấn Định - Phó Bí thư Quận ủy, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân quận Đống Đa phát biểu khai mạc chương trình

Phát biểu khai mạc chương trình, đồng chí Lê Tuấn Định - Phó Bí thư Quận ủy, Chủ tịch Ủy ban Nhân dân quận Đống Đa nhấn mạnh: “Lễ hội kỷ niệm 236 năm Chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa”, để tôn vinh, tưởng nhớ công lao to lớn của Hoàng đế Quang Trung - Nguyễn Huệ cùng các tướng sĩ quân Tây Sơn đã anh dũng chiến đấu, hy sinh, chống giặc ngoại xâm.

Trận Ngọc Hồi - Đống Đa đã chứng tỏ nghệ thuật quân sự của người "anh hùng áo vải, cờ đào" Quang Trung - Nguyễn Huệ, đó là: “Thần tốc - Táo bạo - Bất ngờ”. Thắng lợi vĩ đại này đã đập tan sự xâm lược của quân Mãn Thanh, giữ vững độc lập dân tộc.

Chiến Thắng Ngọc Hồi - Đống Đa và tên tuổi sự nghiệp Hoàng đế Quang Trung vĩ đại đã trở thành tấm gương ngời sáng cho trí tuệ, nghệ thuật quân sự tài tình, tiêu biểu cho truyền thống yêu nước, tinh thần quật cường chống giặc ngoại xâm, là minh chứng lịch sử cho truyền thống yêu nước, yêu độc lập - tự do ngàn đời của nhân dân ta; là sự khẳng định tinh thần đoàn kết, dũng cảm, ý chí quật cường; là bản anh hùng ca bất hủ trong lịch sử đấu tranh dựng nước và giữ nước vĩ đại của dân tộc.

Đồng chí Lê Tuấn Định cũng cho biết thêm: Tự hào tiếp nối truyền thống, khí thế hào hùng của Chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa năm xưa; phát huy truyền thống Thăng Long - Hà Nội ngàn năm văn hiến - Thành phố Anh hùng - Thành phố vì Hoà bình, với truyền thống quận Đống Đa anh hùng, là một trong bốn quận nội đô lịch sử, dân số gần 40 vạn, gần 30 nghìn Đảng viên, trong năm 2024 vừa qua, Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân quận Đống Đa đã đoàn kết - sáng tạo - đổi mới, hoàn thành toàn bộ các chỉ tiêu kinh tế - xã hội, trong đó có nhiều chỉ tiêu vượt kế hoạch đề ra.

Chương trình khắc họa chiến thắng lẫy lừng của dân tộc và niềm tự hào phát huy truyền thống của quận Đống Đa

Để có được những kết quả đó, trước hết, do có sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Trung ương, của Thành phố đối với quận Đống Đa, sự giúp đỡ, hỗ trợ của các Sở, ban, ngành thành phố, các đơn vị kết nghĩa, các quận huyện bạn và toàn thể nhân dân quận Đống Đa. Bên cạnh đó, quận được kế thừa những kết quả, thành tựu của nhiều năm trước; phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị.

Phong trào thi đua yêu nước trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội đã tạo khí thế mới, động lực mới đối với toàn Đảng, toàn quân, toàn dân và cộng đồng doanh nghiệp trên địa bàn Quận. Các cấp, các ngành, từ quận đến cơ sở, có nhiều đổi mới, sáng tạo, ngày càng chủ động và quyết liệt trong thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ được giao với tinh thần kiên định và quyết tâm cao nhất, đáp ứng các yêu cầu của công cuộc đổi mới hiện nay.

Năm 2025 là năm diễn ra nhiều sự kiện chính trị quan trọng của Thủ đô và đất nước, năm diễn ra Đại hội Đảng các cấp tiến tới Đại hội toàn quốc lần thứ 14 của Đảng. Đây cũng là năm thành phố Hà Nội tiếp tục thực hiện chủ đề: “Kỷ cương - Trách nhiệm - Hành động - Sáng tạo - Phát triển”, gắn với việc thực hiện Nghị quyết 15 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045.

Với niềm tự hào về lịch sử truyền thống Thăng Long - Hà Nội, với khí thế thần tốc của chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa năm xưa, đồng chí Lê Tuấn Định khẳng định Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân quận Đống Đa sẽ cùng chung tay, đoàn kết, đổi mới, sáng tạo, khai thác hiệu quả các tiềm năng, lợi thế, phát huy mọi nguồn lực để phát triển quận Đống Đa, bứt phá cùng Thủ đô bước vào kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc, góp phần xây dựng Thủ đô Hà Nội “Văn hiến - Văn minh - Hiện đại - Nhân dân hạnh phúc”.

Làn gió mới cho các câu chuyện lịch sử trong nhịp sống đương đại

Chương trình nghệ thuật gồm 3 chương: Chương 1: Anh hùng áo vải, Chương 2: Dựng nghiệp bá vương - xây nền độc lập và chương 3: Đống Đa - Sử vàng lưu danh - Tương lai vững bước.

Điểm nhấn là Chương trình nghệ thuật đặc biệt với Chủ đề “Đống Đa - Sử vàng lưu danh - Tương lai vững bước”. Đây là chương trình nghệ thuật đặc sắc, được làm theo hình thức bán thực cảnh kết hợp công nghệ 3D mapping hiện đại.

Chương trình kể câu chuyện lịch sử theo một cách thức hiện đại và mới mẻ với các chương hồi, cảnh diễn, nối tiếp, được biến chuyển tinh tế bằng kĩ xảo, âm nhạc hấp dẫn và đa dạng hình thức thể hiện như: Ca hát, xiếc, múa, đồng diễn trống…

Sân khấu liên tục thay đổi bối cảnh, giúp tái hiện sống động những khung cảnh trong đời sống của Nhân dân trong bối cảnh cuối thế kỷ XVIII, sự nhiễu nhương, rối loạn của triều đình, của giai đoạn Trịnh - Nguyễn phân tranh, đất nước chia cắt Đàng Trong - Đàng Ngoài, khí thế hừng hực trong các cuộc chiến đấu của nghĩa quân Tây Sơn.

Chương trình nghệ thuật đặc biệt chú trọng vào yếu tố văn hóa, lịch sử, tôn vinh công đức vua Quang Trung kết hợp các màn biểu diễn với những công nghệ hiện đại nhất. Công nghệ 3D mapping sẽ vẽ lại bức tranh oanh liệt mà bi tráng bằng ánh sáng đã mang đến cho người xem những trải nghiệm hình ảnh chân thực sống động, ấn tượng và đưa câu chuyện lịch sử chạm đến mọi giác quan.

Kĩ xảo ánh sáng, âm nhạc và các vũ công nhảy, múa, trình diễn xiếc nghệ thuật, sắp xếp tạo hình uyển chuyển, uốn lượn, nối tiếp nhau được lập trình theo kịch bản, với ý đồ nghệ thuật giống như một ma trận huyền bí, thu hút người xem.

Chương trình là đêm hội của âm thanh và ánh sáng, thể hiện sức hấp dẫn của công nghệ hiện đại trên nền tảng cốt lõi là các câu chuyện lịch sử giá trị, tạo nên một làn gió mới, cách tiếp cận và biểu đạt mới cho các câu chuyện lịch sử trong nhịp sống đương đại, thu hút sự theo dõi của đông đảo Nhân dân và du khách.

Ý tưởng độc đáo đó được Tổng đạo diễn Mai Thanh Tùng táo bạo đưa lên sân khấu lần đầu tiên thực hiện tại lễ hội truyền thống lâu đời đầy tự hào này của Hà Nội. Đây là một trải nghiệm vô cùng lý thú và độc đáo chưa từng có. Thay vì chỉ là người xem đơn thuần như trước đây, khán giả sẽ là người cùng được tham gia vào lễ hội, trở thành một phần của lễ hội.

“Đống Đa xưa bãi chiến trường

Ngổn ngang xác giặc vùi xương thành gò

Mùng 5 Tết trận thắng to

Gió reo còn vẳng tiếng hò ba quân…”(thơ của tác giả Hằng Phương)

Thông qua đó, khán giả đã cảm nhận được sâu sắc hơn tinh thần và ý nghĩa của lễ hội. Điều đặc biệt nhất, người xem như được quay ngược trở lại thời gian về những ngày vó ngựa Tây Sơn rầm rập đuổi đánh quân thù, khiến cho quân xâm lược tan tác ngay trên đất Thăng Long.

Khán giả vỡ òa cảm xúc khi như được tận mắt nhìn thấy người anh hùng áo vải Quang Trung đứng trên lưng voi, áo bào lồng lộng, mặt sạm đen vì khói súng cũng như niềm vui của người dân Thăng Long và binh lính trong trận đại thắng mùa xuân năm Kỷ Dậu ấy.

Bằng việc “tham gia” vào việc tái hiện lịch sử như vậy, những người dân Hà Nội và du khách hôm nay đã cảm nhận trọn vẹn không khí hành quân thần tốc, những vất vả và công lao vĩ đại của chiến thắng năm ấy. Thông qua đó, lòng tự hào dân tộc được nhân lên gấp bội với những trải nghiệm và hiểu biết về lịch sử. Đây cũng là cách giáo dục truyền thống hết sức sinh động, trực quan và hiệu quả với thế hệ trẻ.

Trong đó, Chương 1: Anh hùng áo vải với các cảnh diễn Nhiễu nhương thời loạn, Tây Sơn tam kiệt, Tụ nghĩa dấy binh, Tây Sơn - Bước chân hào kiệt tái hiện nhà Tây Sơn dựng cơ đồ, đặc biệt giai đoạn từ năm 1771 đến năm 1783, Nguyễn Huệ đã cùng anh em xây dựng lực lượng khởi nghĩa và trở thành một tướng lĩnh cao cấp, tài ba của quân Tây Sơn. Tái hiện cảnh quân Tây Sơn khởi đầu cuộc khởi nghĩa vũ trang, hạ thành Quy Nhơn và sau đó nhanh chóng giải phóng cả một vùng rộng lớn từ Quảng Ngãi đến Bình Thuận.

Đến cuối năm 1775, quân Tây Sơn đã làm chủ cả vùng đất từ Quảng Nam đến Bình Thuận. Từ đó, Nguyễn Nhạc dồn sức mở những cuộc tấn công vào quân Nguyễn ở Gia Định và giải phóng toàn bộ Gia Định vào năm 1783.

Khán giả tiếp tục được hòa vào màn tái hiện Trận Rạch Gầm - Xoài Mút - một trận chiến lớn trên sông diễn ra vào đêm 19 rạng sáng ngày 20 tháng 1 năm 1785 giữa liên quân Xiêm -Nguyễn và quân Tây Sơn tại khúc sông Rạch Gầm - Xoài Mút. Chỉ trong nửa ngày, quân Tây Sơn do Nguyễn Huệ chỉ huy đã dùng chiến thuật phục kích để đánh tan lực lượng quân Xiêm đông gấp đôi, bảo vệ được chủ quyền của Đại Việt tại vùng Nam Bộ trước đội quân viễn chinh Xiêm La do Nguyễn Ánh cầu viện.

Lời sử xanh vang mãi

Nếu như chương đầu là những gian khó và cả sự hào hùng của những chiến công thì chương tiếp theo khán giả được đến với câu chuyện tình đặc biệt trong lịch sử Việt Nam, đó là Quang Trung và công chúa Lê Ngọc Hân.

Hoàng đế Quang Trung và công chúa Lê Ngọc Hân

Vui với duyên kỳ ngộ chẳng bao lâu, khán giả tiếp tục được trải nghiệm những cung bậc cảm xúc với rất nhiều cao trào. Cùng các màn múa, âm nhạc nguy hiểm, kịch tính tái hiện cảnh vua Lê Chiêu Thống cầu cứu ngoại bang, để giữ vương quyền. Nhà Thanh điều động đại quân sang xâm chiếm nước ta dưới danh nghĩa giúp vua Lê.

Trước tình thế ấy, Nguyễn Huệ tế cáo trời đất bách thần lên ngôi hoàng đế tại núi Bân lịch sử, lấy niên hiệu là Quang Trung năm thứ nhất, rồi hạ lệnh xuất quân ra Bắc dẹp quân xâm lược.

Cuộc hành quân sục sôi ra đất Bắc

Dọc đường đi bao trai tráng tuyển quân

Hàng trăm voi, ngựa chiến theo cùng

Chia quân tả hữu, bước theo hoàng bào

Đoàn quân Tây Sơn tiến công vào các vị trí cố thủ của địch, voi chiến, ngựa chiến, cung kiếm, khói lửa …

Đến mờ sáng mùng 5 tết Kỷ Dậu (30/01/1789), đại quân Tây Sơn đã mở cuộc tổng công kích vào đồn Ngọc Hồi - Đống Đa và giải phóng kinh thành Thăng Long; đánh tan cuộc chiến tranh xâm lược của nhà Thanh, giữ vững nền độc lập và chủ quyền quốc gia; tạo nên chiến thắng hiển hách, vang dội trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta.

Hoàng đế Quang Trung áo bào xạm đen vì khói súng, uy dũng trong chiến thắng Ngọc Hồi - Đống Đa ngày mùng 5 Tết Kỷ Dậu

Chủ động, thần tốc, bất ngờ táo bạo

Quân Tây Sơn ào ạt tấn công

Đêm 30 giặc không kịp trở tay

Những thành lũy lụi tàn trong khói lửa

Sáng mùng 5 Kỷ Dậu giặc tan tành giấc mộng

Nước Nam ta lại của người Nam

Đánh cho để dài tóc

Đánh cho để đen răng

Đánh cho nó chích luân bất phản

Đánh cho nó phiến giáp bất hoàn

Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ

Làm nên trận Ngọc Hồi - Đống Đa bất tử, người anh hùng áo vải Quang Trung dựng nền độc lập, mang mùa xuân rực rỡ về với đất Thăng Long.

Từ đó, uy danh và công đức của vua Quang Trung và các vị tướng lĩnh năm xưa sẽ mãi mãi vang vọng, lưu truyền trong cuộc sống hôm nay cũng như các thế hệ mai sau, và trở thành niềm tự hào bất diệt của lớp lớp người dân đất Việt. Nhìn lại lịch sử dựng nước và giữ nước của thế hệ cha ông chính là nguồn cảm hứng bất tận cho thế hệ hôm nay tiếp tục giữ lửa và khơi dậy khát vọng xây dựng quê hương, đất nước.

Đống Đa hôm nay tích cực phát huy truyền thống vẻ vang

Chương 3: Đống Đa - Sử vàng lưu danh - Tương lai vững bước đã khắc họa những thành tựu của Quận Đống Đa trong các lĩnh vực với mục tiêu xây dựng Đống Đa tới năm 2030 trở thành quận đô thị xanh, thông minh, hiện đại.

Chương trình có sự tham gia của các nghệ sĩ và MC nổi tiếng: NSND Thanh Lam, ca sĩ Trọng Tấn, ca sĩ Minh Quân, ca sĩ Vũ Thắng Lợi, ca sĩ Hoàng Hồng Ngọc, ca sĩ Ngọc Ký, ca sĩ Viết Danh, ca sĩ Đông Hùng, ca sĩ Minh Đức, ca sĩ Quỳnh Lady, ca sĩ Minh Phương cùng vũ đoàn Lavender, Câu lạc bộ Sao Tuổi Thơ, tập thể diễn viên quần chúng Quận Đống Đa. Dẫn chương trình: MC Hồng Nhung và Sơn Lâm.

Đặc biệt, trong chương trình còn có ca khúc "Đống Đa ngày mới" với phần lời của đồng chí Nguyễn Thanh Tùng - PCT UBND quận Đống Đa. Không có gì tâm huyết và gửi gắm trọn vẹn tâm tư, khát vọng hơn chính người Đống Đa viết về quê hương của mình và tác phẩm khi được chắp cánh bởi âm nhạc của nhạc sĩ Nguyễn Xuân Trí với phần biểu diễn của: Ngọc Ký, Minh Đức, Quỳnh Lady, Minh Phương, Vũ đoàn TRE đã chiếm được cảm tình của người xem, thể hiện tinh thần và ý chí của người dân nơi đây.

Tất cả khắc họa nên một chương trình nghệ thuật đặc biệt sâu đậm trong lòng công chúng với thông điệp: 236 mùa xuân đã trôi qua, nhưng trên mảnh đất Thăng Long - Đông Đô nghìn năm văn hiến vẫn âm vang chiến công hiển hách của người anh hùng áo vải Quang Trung - Nguyễn Huệ cùng đoàn hùng binh Tây Sơn dũng mãnh yêu nước.

Những lời hịch của ông còn văng vẳng núi sông muôn đời như khẳng định chủ quyền dân tộc bền vững: "Đánh cho sử tri Nam quốc anh hùng chi hữu chủ". Năm Kỷ Dậu 1789 đi vào lịch sử dân tộc, là một trong những mùa xuân kỳ diệu nhất, tiêu biểu cho ý chí quật cường, cho sức mạnh tinh thần đại đoàn kết của dân tộc, tiêu biểu cho sức mạnh phi thường, ý chí kiên cường, lòng quả cảm và nghệ thuật quân sự của dân tộc ta.

Khí thiêng sông núi cùng truyền thống rạng ngời của cha anh đã trở thành niềm tự hào, nền tảng động lực quan trọng để mỗi người dân Đống Đa hôm nay tạo nên những thành tựu rực rỡ trong sự nghiệp xây dựng và phát triển quận. Tiếp nối những trang sử vẻ vang, các cấp, các ngành, toàn thể cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân quận Đống Đa tiếp tục đoàn kết, đồng lòng, phấn đấu xây dựng quận Đống Đa ngày càng phát triển, xứng đáng là quận anh hùng của Thủ đô anh hùng, ngàn năm văn hiến.

Những ý tưởng sáng tạo độc đáo của đạo diễn Mai Thanh Tùng đã thể hiện trọn vẹn thông điệp ấy và mang đến cho người dân, du khách một trải nghiệm vô cùng thú vị cho mùa lễ hội bắt đầu.