Kỳ 2: Liệu có “hợp thức hóa” cho việc bán “chui” đất công?

Dự án khu đô thị Tân Phú được khởi công xây dựng trên nền đất khu đất 43 ha.

Trong đó, khu đất chạy dài khoảng gần hai km dọc theo đường Phạm Ngọc Thạch rộng 60m, nằm ngay góc ngã tư rẽ vào Trung tâm hành chính tỉnh Bình Dương. Tuy nhiên, với những hồ sơ điều tra có được thì Tổng công ty Bình Dương đã có dấu hiệu bán “chui” dự án và đã được “hợp thức hóa” trước khi cổ phần hóa.

Bài liên quan

Kỳ 1: Bán hơn 188 ha đất công, giá rẻ như “bèo” ?

Lập liên doanh để “thâu tóm” 43 ha đất “vàng” ?

Theo Hợp đồng thỏa thuận thành lập liên doanh – Công ty Tân Phú ngày 01-07-2010 giữa Công ty Sản xuất – Xuất nhập khẩu Bình Dương (nay là Tổng công ty Bình Dương) do ông Nguyễn Văn Minh (bên A) làm tổng giám đốc với Công ty CP bất động sản Âu Lạc do ông Nguyễn Quốc Hùng (bên B) làm tổng giám đốc để hợp tác đầu tư thực hiện đầu tư dự án Khu dân cư – Thương mại – Dịch vụ quy mô 43 ha tại khu B thuộc khu đất 567 ha của Tổng công ty Bình Dương tọa lạc tại phường Phú Mỹ, TP Thủ Dầu Một, tỉnh Bình Dương. Trong đó, bên A là doanh nghiệp Nhà nước, đã thực hiện trả tiền đền bù mặt bằng đất đai và đầu tư công trình tạo lực tại

khu đất có diện tích 43 ha đất nêu trên và được quyền sử dụng đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng Khu dân cư – Thương mại – Dịch vụ; Bên B là doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực đầu tư, kinh doanh bất động sản và được phép góp vốn để thành lập doanh nghiệp theo quy định của pháp luật. Chính vì vậy, sau khi bàn bạc, hai bên đã nhất trí ký Hợp đồng thỏa thuận làm cơ sở thành lập doanh nghiệp. Tổng vốn điều lệ 200 tỷ đồng, bên A chiếm 30% cổ phần (tương ứng 60 tỷ đồng) và bên B chiếm 70% cổ phần (tương đương 140 tỷ đồng). Việc góp vốn điều lệ được tiến hành theo tiến độ thực hiện dự án và nhu cầu vốn để đầu tư. Tùy theo tình hình kinh doanh, hai bên có thể xem xét tăng vốn điều lệ của doanh nghiệp.

Dự án khu đô thị Tân Phú được khởi công xây dựng trên nền đất khu đất 43 ha.

Dự án được thực hiện chia làm ba giai đoạn. Giai đoạn I dự kiến từ tháng 7-2010 đến hết tháng 2-2011, chuẩn bị các thủ tục pháp lý, góp vốn, thành lập doanh nghiệp. Việc tiến hành góp vốn được chia thành hai đợt và đợt I chậm nhất ngày 15-7-2010 bên B phải đặt cọc số tiền 60 tỷ đồng; đợt 2 chậm nhất đến tháng 2-2011 sau khi có chủ trương chấp thuận của UBND tỉnh Bình Dương và doanh nghiệp đã được thành lập, bên B sẽ góp số vốn điều lệ còn lại là 80 tỷ đồng. Giai đoạn II dự kiến từ tháng 3-2011 đến hết tháng 6-2011 doanh nghiệp hoàn tất các thủ tục pháp lý của dự án để trình các cơ quan có thẩm quyền quyết định phê duyệt quy hoạch chi tiết để cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Giai đoạn III từ tháng 7-2011 tiến hành xây dựng hạ tầng và thực hiện các bước tiếp theo.

Quyền và nghĩa vụ của các bên được thống nhất, bên A góp vốn đầy đủ và đúng thời hạn theo quy định tại biên bản này; Đảm bảo rằng khu đất được giao cho doanh nghiệp có quyền sử dựng hợp pháp, được chuyển đổi đúng mục đích và quy hoạch sử dụng đất, bồi thường giải phóng mặt bằng và không bị người khác chiếm giữ, sử dụng trên đất…Chậm nhất hết tháng 8-2010 bên A phải hoàn tất việc xin chủ trương thành lập doanh nghiệp và thay đổi quy hoạch sử dụng khu đất phù hợp với dự án.

Đối với bên B, góp vốn đầy đủ và đúng thời hạn theo quy định tại biên bản này. Nếu bên nào không thực hiện đúng nghĩa vụ của mình theo hợp đồng này và không khắc phục vi phạm trong vòng 10 ngày, kể từ ngày nhận được thống báo của bên kia, thì bên đó được xem là đã vi phạm hợp đồng này.

Những quy định và cam kết đã rõ ràng nhưng trên thực tế cả Tổng công ty Bình Dương và Công ty CP bất động sản Âu Lạc đã không thực hiện theo. Trong đó, đến ngày 27-10-2010 Tổng công ty Bình Dương mới chỉ nộp 1,5 tỷ đồng (tương đường 1,006% vốn điều lệ), sau đó ngày 6-1-2017 đóng thêm một tỷ và đợt đóng cuối cùng là 9-3-2017 với số tiền 57,5 tỷ đồng; Đối với Công ty CP bất động sản Âu Lạc đã chia làm năm lần đóng tiền, năm 2010 đóng hai đợt là 62 tỷ đồng và năm 2016 đóng ba đợt với số tiền 80 tỷ đồng.

Như vậy, cả hai thành viên góp vốn thành lập liên doanh Công ty Tân Phú chưa thực hiện đủ tư cách pháp nhân trong việc góp vốn thành lập doanh nghiệp. Thế nhưng, ngày 08-12-2016 Tổng công ty Bình Dương đã ký hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất cho Công ty Tân Phú với diện tích 43 ha, giá chuyển nhượng chưa bao gồm thuế Giá trị gia tăng là hơn 250 tỷ đồng.

Theo một lý giải của Tổng công ty Bình Dương thì đơn giá bình quân là 581.653 đồng/m2 (tương ứng với hơn 250 tỷ đồng), bao gồm giá trị bồi hoàn chi phí bồi thường giải phóng mặt bằng, hạ tầng kết nối là 245,1 tỷ đồng – tương ứng 570 nghìn đồng/m2 – theo hợp đồng liên doanh; và khoản hoàn trả giao đất thương mại dịch vụ hơn 5 tỷ đồng – chưa bao gồm đơn giá của hợp đồng liên doanh. Thực hiện hoàn tất hợp đồng liên doanh và chuyển giao khu đất đã mang lại cho Tổng công ty một khoản lợi nhuận hơn 200 tỷ đồng (?)

Ai đã “hợp thức hóa” sai phạm chuyển nhượng đất công ?

Vấn đề đặt ra là: Liệu đã có tiếp tay của các cấp chính quyền tỉnh Bình Dương trong việc “thâu tóm” 43 ha đất “vàng”, do nhà nước quản lý với giá rẻ như bèo và đã rơi vào tay tư nhân ?.

Theo giải trình số 113/TCTY-TCKT ngày 19-10-2018 về nguồn gốc tiền đền bù khu đất thuộc Khu liên hợp Công nghiệp Dịch vụ Bình Dương và đầu tư tại khu đất 43 ha của Tổng giám đốc Tổng công ty Bình Dương Trần Nguyên Vũ: “Việc chuyển giao khu đất 43 ha này thông qua hợp đồng chuyển nhượng là phù hợp với chủ trương cho phép hợp tác liên doanh đầu tư, thuộc trách nhiệm của Tổng công ty Bình Dương khi thực hiện hợp đồng liên doanh đã ký ngày 01-07-2010, đây cũng là việc kinh doanh khi vay đền bù dự án Khu liên hợp thuộc quyền tự chủ kinh doanh của Công ty khi vay vốn đền bù khu liên hợp và đảm bảo việc kinh doanh có hiệu quả, thực hiện đầy đủ trách nhiệm trả nợ vay và lãi vay đối với phương án kinh doanh vốn vay, không liên quan đến nguồn vốn ngân sách cấp”. Tại văn bản này cũng cho rằng: “Công ty có khuyết điểm là làm các thủ tục giao đất và chuyển giao đất cho công ty liên doanh chậm do tình hình bất động sản chưa thuận lợi nên công ty chưa cho triển khai dự án”. Theo lý giải của Tổng công ty Bình Dương tổng số tiền đền bù cho 567,3 ha đất tại Khu liên hợp Bình Dương là hơn 414 tỷ đồng được Công ty thực hiện bằng nguồn vốn vay và vốn hợp tác kinh doanh không có vốn từ ngân sách Nhà nước. Trong đó, vốn vay và huy động là hơn 371,2 tỷ đồng, vốn tự có là hơn 42,7 tỷ đồng.

Phân tích về những lý giải của Tổng công ty Bình Dương, TS kinh tế Mai Đình Lâm, Trưởng bộ môn Tài chính công, Trường Học viện Hành chính Quốc gia cho rằng: “Trong trường hợp này bất kể tiền vay hay huy động đều xuất phát từ pháp nhân nhà nước và anh chỉ là vai trò là người đại diện cho một tổ chức của Nhà nước để thực hiện nó thì rõ ràng nó là tài sản công. Nếu anh đại diện cho một tổ chức đi vay, kinh doanh lỗ anh có chịu hay nhà nước phải gánh chịu hậu quả ?”.

Trước đó, ngày 10-10-2018 có văn bản số 101/TCTY-TCKT gửi Thường trực Tỉnh ủy và Văn phòng Tỉnh ủy Bình Dương với nội dung: Căn cứ thông báo số 130-TB/VPTU ngày 28-08-2018 của Văn phòng Tỉnh ủy về việc Kết luận và chỉ đạo của đồng chí Phó bí thư Thường trực Tỉnh ủy tại cuộc họp ngày 16-08-2018, sau khi bàn bạc trao đổi với Sở Tài nguyên & Môi trường và Sở Tài chính tỉnh Bình Dương, các bên thống nhất xin ý kiến Thường trực Tỉnh ủy như sau: Trước đây theo Công văn số 407-CV/TU ngày 29-07-2016 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy về việc phê duyệt chi tiết phương án sử dụng đất của Tổng công ty Bình Dương, Thường trực Tỉnh ủy đã đồng ý chủ trương cho chuyển giao khu đất 43 ha tại phường Phú Hòa, TP Thủ Dầu Một nằm trong danh mục 41 khu đất bàn giao về Công ty TNHH MTV Đầu tư và Quản lý dự án Bình Dương, nhưng thực chất đây là phần vốn góp 30% của Tổng công ty Bình Dương tại Công ty Tân Phú và việc chuyển nhượng phần vốn góp này đã được Thường trực Tỉnh ủy đồng ý theo thông báo số 287-TBTU ngày 20-04-2017, do đó Tổng công ty Bình Dương đề nghị Thường trực Tỉnh ủy xem xét điều chỉnh CV 407-CV/TU cho phép Tổng công ty Bình Dương chuyển nhượng vốn góp trên (trong đó có quyền sử dụng đất 43 ha), không chuyển giao về cho Công ty TNHH MTV Đầu tư và Quản lý dự án Bình Dương.

Như vậy, liệu đã có sự “hợp thức hóa” cho những sai phạm của Tổng công ty Bình Dương khi đã bán “chui” dự án với 43 ha đất công ?. Trong khi đó, ngày 08-12-2016 Tổng công ty Bình Dương đã ký hợp đồng chuyển nhượng toàn bộ số đất này cho Công ty Tân Phú.

(Còn nữa....)

Nhóm PVĐT