Bộ Y tế

Hướng dẫn mới nhất trong chẩn đoán, điều trị bệnh sởi

Tin Y tế 27/03/2025 10:11

Phương Thu

Theo dõi tuoitrethudo.vn trên

TTTĐ - Bộ Y tế đã có quyết định về việc ban hành tài liệu chuyên môn hướng dẫn chẩn đoán và điều trị bệnh sởi.

Không để bệnh sởi lây lan trong trường học 5 khuyến cáo của Bộ Y tế trong phòng, chống bệnh sởi 10 thông điệp phòng bệnh sởi của Bộ Y tế Infographic: Khuyến cáo về phòng chống bệnh sởi

Quyết định do Giáo sư, Tiến sỹ Trần Văn Thuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế, Chủ tịch Hội đồng Y khoa Quốc gia ký, nêu rõ: Bệnh sởi là bệnh truyền nhiễm cấp tính, lây lan mạnh do virus sởi gây ra, bệnh có thể gây các biến chứng nặng dẫn đến tử vong, bệnh thường gặp ở trẻ dưới 3 tuổi, người lớn chưa tiêm hoặc tiêm phòng không đầy đủ cũng có nguy cơ mắc.

Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), virus sởi được phân thành 8 nhóm (A-H) và 23 kiểu gen, hỗ trợ theo dõi sự lây lan dịch bệnh. Sởi lây qua đường không khí, giọt bắn hoặc tiếp xúc trực tiếp với dịch tiết hô hấp.

Các triệu chứng điển hình bao gồm sốt, viêm long đường hô hấp, viêm kết mạc và phát ban. Bệnh có thể gây biến chứng nguy hiểm như viêm phổi, viêm não, viêm tai giữa, viêm loét giác mạc hoặc tiêu chảy, thậm chí tử vong.

Tiêm vắc xin sởi cho trẻ em là cách phòng bệnh hữu hiệu nhất

Việc chẩn đoán bệnh sởi thường dựa vào xét nghiệm kháng thể IgM, trong đó 50-70% trường hợp dương tính ngay từ ngày đầu phát ban và đạt 100% sau 3 ngày phát ban.

Trong hướng dẫn, Bộ Y tế nêu rõ: Vắc xin sởi có hiệu quả phòng bệnh cao, phần lớn trẻ bệnh sởi là chưa tiêm phòng vắc xin sởi. Mặc dù đã có vắc xin phòng bệnh nhưng tỷ lệ mắc sởi hiện nay tại Việt Nam cũng như trên thế giới vẫn được Tổ chức y tế thế giới (WHO) quan tâm, tiếp tục coi là vấn đề y tế toàn cầu.

Diễn biến lâm sàng thể điển hình của sởi thể hiện qua 4 giai đoạn: Giai đoạn ủ bệnh: Từ 7 đến 21 ngày (trung bình 10 ngày), triệu chứng xuất hiện sau khi phơi nhiễm 10-14 ngày.

Giai đoạn khởi phát (giai đoạn viêm long): Trong 2 - 4 ngày. Trong giai đoạn này, người bệnh sốt cao, viêm long đường hô hấp trên (ho, chảy mũi) và viêm kết mạc. Có thể thấy hạt Koplik là các hạt nhỏ có kích thước 0,5 - 1 mm màu trắng/xám có quầng ban đỏ nổi gồ lên trên bề mặt niêm mạc má (phía trong miệng, ngang răng hàm trên). Hạt Koplik thường xuất hiện một ngày trước phát ban và tồn tại 2 - 3 ngày sau khi ban xuất hiện.

Giai đoạn toàn phát: Kéo dài 2 - 5 ngày. Thường sau khi sốt cao 3 - 4 ngày người bệnh bắt đầu phát ban dạng dát sẩn, khi căng da thì ban biến mất, xuất hiện từ sau tai, sau gáy, trán, mặt, cổ dần lan đến thân mình và tứ chi, cả ở lòng bàn tay và gan bàn chân. Ban có thể hợp lại đặc biệt là ở vùng mặt và thân mình. Khi ban mọc hết toàn thân thì thân nhiệt giảm dần.

Giai đoạn hồi phục: Ban nhạt màu dần rồi sang màu xám, bong vảy phấn sẫm màu, để lại vết thâm vằn da hổ và biến mất theo thứ tự như khi xuất hiện. Nếu không xuất hiện biến chứng thì bệnh tự khỏi. Có thể có ho kéo dài 1 - 2 tuần sau khi hết ban.

Các yếu tố nguy cơ bệnh diễn tiến nặng của bệnh sởi gồm: Trẻ dưới 12 tháng, người chưa tiêm phòng vắc xin hoặc tiêm không đầy đủ, người suy giảm miễn dịch bẩm sinh hoặc mắc phải, người có bệnh nền nặng, người suy dinh dưỡng nặng, người thiếu vitamin A, phụ nữ mang thai.

Tài liệu cũng hướng dẫn việc làm xét nghiệm lại luôn sau 72 giờ nếu nghi ngờ mắc bệnh sởi, gồm: Xét nghiệm huyết thanh học (Xét nghiệm IgM từ ngày thứ 3 sau khi phát ban. Nếu xét nghiệm IgM sởi âm tính mà triệu chứng lâm sàng vẫn nghi ngờ sởi thì có thể làm lại lần 2 sau 72 giờ, hoặc chỉ định PCR sởi qua bệnh phẩm dịch tỵ hầu).

Xét nghiệm PCR phát hiện virus sởi: Chỉ định sớm trong giai đoạn viêm long hoặc trong 72 giờ đầu từ khi phát ban; Phân lập virus từ máu và dịch mũi họng trong giai đoạn sớm của bệnh.

Về điều trị sởi, hướng dẫn của Bộ Y tế nêu rõ, nếu là sởi không biến chứng, có thể điều trị ngoại trú; cách ly ca bệnh tại nhà: nằm phòng riêng, hạn chế tiếp xúc, đeo khẩu trang thường xuyên; uống vitamin A liều cao, tất cả trẻ bị sởi với hai liều cách nhau 24 giờ; nếu có dấu hiệu thiếu vitamin A hoặc suy dinh dưỡng nặng, bổ sung liều thứ ba sau 4-6 tuần.

Việc bổ sung vitamin A cho người lớn: Dựa trên bằng chứng từ nghiên cứu ở trẻ em và lý thuyết về lợi ích của bổ sung vitamin A, có khả năng vitamin A cũng có giá trị trong điều trị bệnh sởi ở người lớn, đặc biệt là ở những nhóm quần thể có nguy cơ thiếu hụt vitamin A.

Phụ nữ trong độ tuổi sinh sản nghi ngờ thiếu vitamin A chỉ nên được điều trị với liều thấp nhưng thường xuyên hơn để tránh nguy cơ gây quái thai, liều khuyến nghị: Vitamin A đường uống: 5.000 UI/ngày, trong ít nhất 4 tuần; cân nhắc dùng vitamin A ở phụ nữ có thai khi có biểu hiện thiếu vitamin A (biểu hiện quáng gà hay định lượng nồng độ Retinol thấp).

Trong hướng dẫn chẩn đoán và điều trị cập nhật bệnh sởi lần này có điểm mới nữa đó là phân cấp chi tiết cho các đơn vị, tất cả các cơ sở y tế theo các cấp chuyên môn đều có thể tham gia việc thu dung, điều trị và chuyển tuyến.

Theo đó, hướng dẫn phân cấp điều trị như sau: Trạm y tế xã và phòng khám tư nhân: Khám và điều trị ngoại trú người bệnh sởi không biến chứng; chuyển tuyến đối với bệnh sởi có biến chứng hoặc có suy giảm miễn dịch hoặc có bệnh nền nặng.

Bệnh viện huyện, bệnh viện tư nhân: Khám và điều trị người bệnh sởi không có biến chứng và bệnh sởi có biến chứng; chuyển cấp điều trị đối với người bệnh sởi có biến chứng viêm phổi cần thở oxy, viêm não, nhiễm khuẩn huyết hoặc có suy giảm miễn dịch hoặc có bệnh nền nặng.

Bệnh viện đa khoa tỉnh, đa khoa khu vực, bệnh viện chuyên khoa Nhiễm hoặc Nhi: Khám và điều trị người bệnh sởi không có biến chứng và bệnh sởi có biến chứng; hội chẩn, hướng dẫn tuyến trước điều trị các trường hợp nặng hoặc khó điều trị.

Trong cập nhật hướng dẫn chẩn đoán, điều trị bệnh sởi còn bổ sung vấn đề chăm sóc điều dưỡng quản lý người bệnh chú ý cách ly dài đối với người suy giảm miễn dịch, phòng bệnh bằng vắc xin, Immunoglobulin dự phòng sau phơi nhiễm…

Phương Thu

Tags:

Tin liên quan

Xử lý triệt để ổ dịch sốt xuất huyết, không để dịch bùng phát

Việt Nam chủ động ứng phó với nguy cơ dịch bệnh Chikungunya

Tăng cường phòng, chống bệnh Chikungunya

Cùng chuyên mục

Giám sát các chỉ số bọ gậy, muỗi truyền bệnh sốt xuất huyết

Đình chỉ hoạt động Phòng khám đa khoa quốc tế Đà Nẵng

Tích cực hỗ trợ hoạt động chuyển đổi số ngành Y tế

TP Hồ Chí Minh chưa ghi nhận bệnh Chikungunya, phòng nguy cơ tái phát

TP Hồ Chí Minh hoàn tất việc đổi tên 26 bệnh viện công lập

Đọc thêm

Tin Y tế

Hà Nội: Ngành Y tế sẵn sàng cho đêm hội Tổ quốc trong tim

TTTĐ - Chỉ còn ít giờ nữa, chương trình nghệ thuật chính luận “Tổ quốc trong tim” – sự kiện đặc biệt kết hợp bắn pháo hoa tại Sân vận động Quốc gia Mỹ Đình và Trường đua F1sẽ diễn ra. Song song với công tác dàn dựng sân khấu, ánh sáng, âm thanh, ngành y tế Thủ đô đã vào cuộc với tinh thần sẵn sàng cao nhất để bảo đảm sức khỏe, an toàn cho hàng vạn khán giả.

Tin Y tế

Đáp ứng y tế phục vụ Chương trình nghệ thuật “Tổ quốc trong tim”

TTTĐ - Sở Y tế vừa có Công văn gửi các Bệnh viện: Hà Đông, Đống Đa, Y học cổ truyền Hà Nội, Nam Thăng Long; Trung tâm Cấp cứu 115; trạm Y tế các phường: Từ Liêm, Đại Mỗ, Xuân Phương, Xuân Đỉnh, Phú Diễn, Cầu Giấy, Nghĩa Đô về đáp ứng y tế phục vụ Chương trình nghệ thuật chính luận “Tổ quốc trong tim” do Báo Nhân Dân tổ chức tại Sân vận động Quốc gia Mỹ Đình và hoạt động bắn pháo hoa tại Trường đua F1 ngày 10/8/2025.

Tin Y tế

Tăng cường công tác truyền thông trong lĩnh vực y tế

TTTĐ - Phó Chủ tịch UBND Thành phố Vũ Thu Hà vừa ký ban hành Kế hoạch số 227/KH-UBND về thông tin, truyền thông lĩnh vực y tế trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2026 - 2030.

Tin Y tế

Nhận biết và đề phòng bệnh liên cầu lợn ở người

TTTĐ - Bệnh liên cầu lợn ở người là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính do vi khuẩn liên cầu lợn (Streptococcus suis) lây từ động vật, chủ yếu là lợn mắc bệnh, sang người. Bệnh có thể diễn biến nặng, nguy hiểm đến tính mạng nếu không được phát hiện và điều trị kịp thời.