Hà Nội có thể giảm còn 263 đơn vị hành chính cấp xã

Chiều 3/4, tại hội nghị giao ban quý I/2025 giữa Thường trực Thành ủy, HĐND, UBND TP Hà Nội với các quận, huyện, thị xã, đồng chí Trần Đình Cảnh, Giám đốc Sở Nội vụ đã báo cáo Dự thảo Phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn TP.

Giám đốc Sở Nội vụ Trần Đình Cảnh trình bày dự thảo Phương án sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã trên địa bàn TP

Có lộ trình giảm dần biên chế trong 5 năm

Dự thảo Phương án nêu rõ các nguyên tắc chung và một số nguyên tắc riêng sắp xếp đơn vị hành chính cấp xã tại Hà Nội nhằm bảo đảm việc thực hiện chỉ đạo của Trung ương phù hợp với thực tiễn Thủ đô và đem lại hiệu quả cao nhất.

Trong đó, nguyên tắc chung có 7 nội dung như bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng và bám sát chỉ đạo của Bộ Chính trị, Ban Bí thư; tuân thủ Hiến pháp, trình tự, thủ tục theo quy định pháp luật.

Bảo đảm chính quyền cấp cơ sở mới phải gần dân, bám sát dân và phục vụ người dân được tốt nhất; phát huy tiềm năng, lợi thế và đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền địa phương.

Trước mắt, tổ chức bộ máy biên chế phải được bố trí phù hợp, không vượt quá tổng biên chế cũ và có lộ trình giảm dần đảm bảo trong thời hạn 5 năm.

Các đơn vị hành chính cấp xã thực hiện sắp xếp có vị trí liền kề gắn với yêu cầu định hướng phát triển để hỗ trợ lẫn nhau, cùng thúc đẩy phát triển kinh tế. Quá trình thực hiện sắp xếp, tinh gọn phải đảm bảo hoạt động thường xuyên, liên tục của các cơ quan, tổ chức, không bị gián đoạn, không ảnh hưởng đến hoạt động của Đảng, Nhà nước, người dân và doanh nghiệp.

Các trường hợp không bắt buộc sắp xếp đơn vị hành chính: (1) Đơn vị hành chính có vị trí biệt lập và khó tổ chức giao thông kết nối thuận lợi với các đơn vị hành chính liền kề; (2) Đơn vị hành chính có vị trí đặc biệt quan trọng nếu thực hiện sắp xếp sẽ ảnh hưởng đến quốc phòng - an ninh.

Chọn 5 vùng động lực, 5 trục phát triển

Về một số nguyên tắc riêng của Thủ đô, dự thảo Phương án nêu rõ, TP sẽ chọn 5 vùng động lực, 5 trục phát triển để đảm bảo lâu dài.

Theo đó, Hà Nội sẽ tổ chức lại các đơn vị hành chính cơ sở trên cơ sở các nguyên tắc chung, nhưng đồng thời có tính đến yếu tố quy hoạch trong tương lai khi thực hiện quy hoạch, cần cụ thể hoá quy hoạch ngay giai đoạn hiện nay (vừa tính hiện tại, tương lai), tính đến xu thế theo quy hoạch định hướng phát triển: Hai đô thị trực thuộc Thủ đô (đô thị phía Bắc và đô thị phía Tây), định hướng phát triển vùng du lịch, vùng công nghiệp, dư địa để phát triển của từng vùng, từng địa phương...

Đồng thời, TP xác định phải đảm bảo giữ được tính đặc trưng, đặc thù, bản sắc của các địa phương, đặc biệt là những vùng văn hóa tiêu biểu; đảm bảo được chức năng của từng địa phương; đảm bảo về địa giới đơn vị hành chính cơ sở, xác định đi theo các trục đường giao thông chính, ranh giới tự nhiên; đơn vị hành chính có vị trí biệt lập với các đơn vị hành chính khác; đơn vị hành chính được sắp xếp, thành lập theo định hướng phát triển đô thị của Thủ đô: "Phát triển đô thị sông Hồng"…

Quang cảnh hội nghị

Dự thảo Phương án cũng nêu các nguyên tắc xác định trung tâm hành chính. Theo đó, TP sẽ lựa chọn trung tâm hành chính của một trong số các đơn vị hành chính cấp xã hiện nay là trung tâm hành chính của đơn vị hành chính cơ sở mới.

Trung tâm hành chính của đơn vị hành chính cơ sở mới có vị trí địa lý thuận lợi, hạ tầng kinh tế - xã hội đồng bộ, nhất là hệ thống giao thông phát triển, dễ dàng kết nối với các đơn vị hành chính khác trong TP, kết nối giữa trụ sở của đơn vị hành chính và cộng đồng dân cư trong đơn vị hành chính đó.

Trung tâm hành chính của đơn vị hành chính cơ sở mới cần có không gian phát triển trong tương lai; phù hợp với định hướng phát triển kinh tế - xã hội của đơn vị hành chính mới, bảo đảm quốc phòng, an ninh.

Có thể giảm 50% đơn vị hành chính cấp xã

Về tiêu chí xác định đơn vị hành chính cấp xã thực hiện sắp xếp, Dự thảo Phương án nêu 2 nội dung.

Thứ nhất là thực hiện theo tiêu chí tại Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về tiêu chuẩn của đơn vị hành chính và phân loại đơn vị hành chính.

Thứ hai là cân nhắc kỹ các yếu tố đặc thù lịch sử, truyền thống, văn hóa, dân tộc, tôn giáo, tín ngưỡng, phong tục, tập quán, vị trí địa lý, điều kiện tự nhiên, liên kết tiểu vùng, vùng tỉnh, quy mô, trình độ phát triển kinh tế, bảo đảm quốc phòng, an ninh chính trị, trật tự xã hội, hạ tầng giao thông và công nghệ thông tin phục vụ yêu cầu quản lý nhà nước và phát triển kinh tế - xã hội.

Về dự kiến số lượng đơn vị hành chính cấp xã, Dự thảo Phương án nêu: “Theo dự kiến của Trung ương, tổng số lượng đơn vị hành chính xã, phường sau sắp xếp giảm khoảng 50% so với tổng số lượng đơn vị hành chính cấp xã trước sắp xếp”.

Hiện nay, Hà Nội có 526 đơn vị hành chính cấp xã, gồm 160 phường, 345 xã và 21 thị trấn. Nếu thực hiện theo tỷ lệ trên, Hà Nội sẽ giảm từ 526 phường, xã, thị trấn xuống còn 263 đơn vị hành chính cấp xã.