Đề xuất cơ chế giám sát với quyết định trả lại đơn khởi kiện

Góp ý về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Tố tụng dân sự, Luật Tố tụng hành chính, Luật Tư pháp người chưa thành niên, Luật Phá sản và Luật Hòa giải, đối thoại tại tòa án, các ý kiến đại biểu Quốc hội bày tỏ thống nhất đề xuất của TAND tối cao về việc xây dựng và ban hành dự án luật này theo thủ tục rút gọn để giải quyết vấn đề cấp bách phát sinh trong thực tiễn và đáp ứng yêu cầu, tiến độ đề ra theo chủ trương của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư.

Dự thảo luật phù hợp với chủ trương, đường lối của Đảng; bảo đảm tính hợp hiến, thống nhất với hệ thống pháp luật; tính tương thích với điều ước quốc tế có liên quan mà Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam là thành viên.

Góp ý nội dung cụ thể, đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp) bày tỏ quan điểm đồng tình với việc điều chỉnh tăng thẩm quyền của TAND khu vực sơ thẩm tất cả các vụ việc dân sự, vụ án hành chính, giải quyết vụ việc phá sản là phù hợp với chủ trương tăng cường phân cấp, phân quyền.

Đại biểu cho biết toàn bộ thẩm quyền sơ thẩm các vụ án dân sự, hành chính từ cấp xã, huyện đến cấp tỉnh - thậm chí cả những vụ việc liên quan đến các bộ, ngành Trung ương sẽ được chuyển giao cho TAND khu vực.

Đại biểu Phạm Văn Hòa (đoàn Đồng Tháp).

Trong khi đó, so với pháp luật hiện hành, TAND cấp tỉnh không còn thẩm quyền sơ thẩm một số vụ việc dân sự, vụ án hành chính, giải quyết yêu cầu phá sản. TAND cấp tỉnh có thẩm quyền phúc thẩm đối với tất cả các bản án, quyết định giải quyết vụ án hành chính, vụ việc dân sự, phá sản của TAND khu vực chưa có hiệu lực pháp luật bị kháng cáo, kháng nghị, chỉ giữ thẩm quyền sơ thẩm đối với một số trường hợp đặc biệt.

Nhấn mạnh khối lượng công việc và trách nhiệm của tòa án khu vực là rất lớn, đại biểu kiến nghị TAND tối cao cần đặc biệt quan tâm lựa chọn, phân công và tăng cường lực lượng thẩm phán cho tòa án khu vực.

Cùng với đó, đội ngũ thư ký tòa án, lực lượng hỗ trợ trực tiếp cho thẩm phán trong quá trình xét xử, theo đại biểu cũng cần được bổ sung tương xứng để bảo đảm chất lượng và tiến độ giải quyết các vụ việc.

Đại biểu Phạm Thị Nguyệt Thu (đoàn Hà Tĩnh).

Đồng tình với nội dung này, đại biểu Phạm Thị Nguyệt Thu (đoàn Hà Tĩnh) cũng cho rằng TAND tối cao cần có các giải pháp để tăng cường nguồn lực về thẩm phán, về cơ sở vật chất để đảm bảo TAND khu vực giải quyết được tất cả những vụ việc này mà không có những vướng mắc gì.

Về quy định giải quyết khiếu nại, kiến nghị về việc trả lại đơn khởi kiện. Dự thảo sửa đổi, bổ sung khoản 6 Điều 194, trong đó quy định: "Quyết định giải quyết khiếu nại, kiến nghị của Chánh án TAND trên một cấp trực tiếp có hiệu lực thi hành và được gửi ngay cho người khởi kiện, viện kiểm sát cùng cấp, viện kiểm sát đã kiến nghị và tòa án đã ra quyết định trả lại đơn khởi kiện. quyết định của Chánh án là quyết định cuối cùng".

Quy định quyết định của chánh án là quyết định cuối cùng đảm bảo giải quyết dứt điểm trong việc giải quyết khiếu nại, kiến nghị về việc trả lại đơn khởi kiện, tuy nhiên đại biểu Phạm Thị Nguyệt Thu cho rằng cần cân nhắc bổ sung thêm cơ chế kiểm tra, giám sát đặc biệt để tăng tính trách nhiệm, sự đánh giá minh bạch, khách quan đối với Chánh án trong việc xem xét, giải quyết khiếu nại để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người khởi kiện.

Giải trình làm rõ nội dung mà các đại biểu quan tâm, Chánh án TAND tối cao Lê Minh Trí nhấn mạnh tầm quan trọng của việc tăng cường cả nguồn lực và nhân lực cho hệ thống TAND khu vực trong giai đoạn tới.

Chánh án TAND tối cao cho biết so với trước đây, TAND khu vực được giao quy mô nhiệm vụ lớn hơn nhiều - bao gồm cả về quy mô dân số, số lượng và tính chất vụ án, cũng như thẩm quyền và chức năng xét xử. Toàn bộ các vụ án sơ thẩm đều do tòa án khu vực đảm nhận.

“Đó là mục tiêu lớn mà TAND tối cao sắp tới phải tập trung chỉ đạo, cả về nguồn lực, cả về con người, cả về mặt đào tạo để cập nhật những vấn đề pháp luật mới ban hành, kể cả vấn đề mới đặt ra yêu cầu hiện nay”, Chánh án TAND tối cao Lê Minh Trí nhấn mạnh.