Đề phòng say nắng khi lao động, làm việc ngoài trời mùa hè

Người bệnh mạn tính xơ gan, suy thận, nghiện rượu có nguy cơ sốc nhiệt cao hơn

Trước đó, vào khoảng 15 - 16h ngày 2/6, bệnh nhân nhận nhân cảm thấy mệt lả, thẫn thờ, sau đó co giật, rối loạn ý thức và mất kiểm soát hành vi. Khi nhập viện, bệnh nhân sốt cao 42 độ C, co cứng toàn thân, cắn lưỡi gây chảy máu miệng.

Bệnh nhân được chuyển đến Khoa Cấp cứu - Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương (Hà Nội) trong tình trạng nguy kịch sau khi làm việc liên tục dưới trời nắng nóng.

Bệnh nhân nguy kịch do say nắng được cấp cứu tạo Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Ảnh: BVCC

Thạc sĩ, bác sĩ Trương Tư Thế Bảo, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết: Bệnh nhân sốc nhiệt nghiêm trọng với các triệu chứng như thân nhiệt tăng cao, rối loạn thần kinh (co giật, lơ mơ, hôn mê), kèm tổn thương gan, thận cấp tính và mất cân bằng điện giải. Tiền sử xơ gan do lạm dụng rượu khiến bệnh nhân dễ bị sốc nhiệt và hồi phục chậm hơn.

Các bác sĩ tiến hành xét nghiệm cho thấy men gan tăng cao, chứng minh tổn thương gan do cả rượu và sốc nhiệt. Hiện, bệnh nhân đã qua cơn nguy kịch, đang được truyền dịch, điều chỉnh điện giải, hỗ trợ chức năng gan, thận và theo dõi sát tại bệnh viện.

Theo bác sĩ Bảo, sốc nhiệt xảy ra khi cơ thể không điều hòa được nhiệt độ do làm việc lâu dưới nắng nóng.

Nắng chiếu trực tiếp vào đầu, cổ gây rối loạn thần kinh hoặc tích tụ nhiệt từ môi trường khiến cơ thể không thải nhiệt kịp, dẫn đến suy tuần hoàn, tổn thương đa cơ quan như gan, thận, não.

Triệu chứng ban đầu gồm mệt mỏi, chóng mặt, buồn nôn, đau đầu, thở nhanh, sau đó có thể hôn mê, suy gan, thậm chí tử vong nếu không xử lý kịp thời.

Do đó, các bác sĩ khuyến cáo, người lao động ngoài trời nên tránh làm việc từ 10h - 16h, đội mũ rộng vành, mặc quần áo dài tay, bảo vệ cổ gáy, uống đủ nước và bổ sung điện giải. Nếu cảm thấy mệt, chóng mặt, cần dừng công việc, nghỉ nơi có bóng mát và theo dõi sức khỏe.

Người có bệnh mạn tính như xơ gan, suy thận hoặc nghiện rượu cần đặc biệt cẩn thận vì nguy cơ sốc nhiệt cao hơn.

Sốc nhiệt, say nắng ảnh hưởng ra sao đến sức khỏe?

Những ngày thời tiết nắng nóng cao điểm của mùa hè nhiều người có thể bị say nắng, đặc biệt là người già và trẻ nhỏ. Nguyên nhân thường do cơ thể bị phơi dưới ánh nắng nóng quá lâu, vượt quá mức chịu đựng của cơ thể, dẫn đến nhiều rối loạn ở các cơ quan, nhất là hệ thần kinh.

Người bị say nắng thường có các biểu hiện như sốt cao, da nóng và khô, mệt mỏi, đau đầu, nôn mửa... Một số triệu chứng khác có thể xảy ra như giảm khả năng nhận thức, bị ảo giác, mất định hướng và hôn mê, co giật.

Khi làm việc ngoài trời nắng nóng cần chú ý che chắn kín đáo phòng sốc nhiệt

Nếu không được cấp cứu kịp thời, người bị say nắng dễ mắc các biến chứng nghiêm trọng như phù phổi, suy thận cấp, hạ đường huyết, rối loạn đông máu, mất trí nhớ…

Việc đổ quá nhiều mồ hôi sẽ làm mất đi các chất điện giải như natri, kali, và còn làm trầm trọng thêm, thậm chí tăng nguy cơ bị say nắng. Do đó, việc giữ cơ thể đủ nước rất quan trọng trong mùa hè.

Đặc biệt là đối với trẻ nhỏ, khi cơ thể bị nóng quá mức, trung tâm điều hòa nhiệt độ ở thân não ứng biến bằng cách tiết mồ hôi để hạ bớt sức nóng của cơ thể. Tuy nhiên đối với trẻ em, trung tâm này chưa phát triển hoàn chỉnh nên sự giải nhiệt không tốt, khiến trẻ rất dễ bị say nắng khi cơ thể phải phơi nắng quá lâu. Nếu không cấp cứu kịp thời, trẻ có thể tử vong.

Do đó, để phòng tránh say nắng, đối với trẻ em, người già, người đang ốm thì nên uống nhiều nước khi đi ra ngoài trời nắng nóng vì mọi người sẽ bị đổ mồ hôi nhiều và cơ thể rất dễ bị mất nước, đặc biệt là những người phải luyện tập thể lực hoặc tham gia các trò chơi vận động ngoài trời thì lượng nước mất sẽ nhiều hơn như vậy cần uống nước ngay cả khi chưa cảm thấy khát.

Mọi người cũng cần hạn chế tối đa việc đi ra ngoài đường trong giờ nắng nóng cao điểm từ 11h trưa đến 4h chiều, khi đi ra nắng, cần che nắng kín đáo như mặc áo dài tay, quần dài, đeo khẩu trang và đội mũ rộng vành để hạn chế tác hại sức nóng của ánh nắng mặt trời.

Khi gặp trường hợp say nắng, say nóng, mọi người cần nhanh chóng tiến hành những biện pháp sơ cứu ngay lập tức khi chưa có sự hỗ trợ của nhân viên y tế hay phương tiện y tế: Nhanh chóng tiến hành giảm thân nhiệt cho bệnh nhân; chuyển ngay bệnh nhân vào chỗ mát, thoáng gió, cởi bỏ bớt quần áo, cho uống nước mát có pha muối, chườm lạnh bằng khăn mát hoặc nước đá ở những vị trí có động mạch lớn đi gần ngoài da như nách, bẹn, cổ.

Nếu bệnh nhân hôn mê không uống được nước hoặc nôn liên tục, sốt tăng liên tục, kèm các triệu chứng đau bụng, đau ngực, khó thở thì phải nhanh chóng chuyển bệnh nhân đến cơ sở y tế gần nhất, trong quá trình vận chuyển vẫn thường xuyên chườm mát.