Dạy nghề, chọn nghề phải đổi mới nhanh, đáp ứng nhu cầu thời đại

Cần chọn nghề phù hợp với xu thế mới

Trao đổi với phóng viên, ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TP Hồ Chí Minh cho biết, một trong những nguyên nhân gốc rễ dẫn đến sự mất cân đối trong thị trường lao động là từ tâm lý xã hội đã ăn sâu nhiều năm qua: Tôn vinh bằng cấp, coi đại học là con đường duy nhất dẫn đến thành công.

Ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TP Hồ Chí Minh

Theo ông Trần Anh Tuấn, thị trường hiện nay cần đủ mọi cấp độ, từ lao động phổ thông, trung cấp, cao đẳng đến đại học. Hiện nay, nhóm ngành Dịch vụ, Kỹ thuật, Công nghệ đang thiếu hụt nhân sự trầm trọng ở trình độ trung cấp - cao đẳng; ngược lại, nhóm ngành Tài chính - Ngân hàng, Quản trị kinh doanh lại có số lượng sinh viên tốt nghiệp cao hơn nhu cầu tuyển dụng.

Với xu thế hội nhập và cạnh tranh gay gắt giữa các doanh nghiệp, tiêu chí tuyển dụng giờ đây đặt nặng vào kỹ năng làm việc, khả năng thích ứng và sáng tạo trong thực tiễn - thay vì chỉ nhìn vào bằng cấp.

Theo chuyên gia này, hệ thống đào tạo nghề cần được đầu tư đúng mức, kết nối chặt với doanh nghiệp để tạo ra các chương trình sát thực tiễn, đồng thời xóa bỏ định kiến “học nghề là dành cho người kém”.

Về phía nhà trường cần đổi mới chương trình, tập trung vào năng lực hành nghề; doanh nghiệp cần chủ động tham gia vào quá trình đào tạo; phụ huynh cần thay đổi tư duy, hỗ trợ con phát triển theo đúng sở trường; còn học sinh - sinh viên cần mạnh dạn theo đuổi đam mê, có ý thức tự học và rèn luyện.

Việc chọn nghề nên phù hợp với xu thế, tránh trường hợp chạy theo đám đông

Chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp là cần thiết

Về vấn đề chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp, theo ông Trần Anh Tuấn, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TP Hồ Chí Minh, trước hết, hệ thống giáo dục nghề nghiệp và đại học cần phải hoàn thiện mô hình tổ chức số, quản trị số và hoạt động đào tạo số.

Trong đó, việc chuẩn hóa dữ liệu và đầu tư hạ tầng công nghệ đồng bộ đóng vai trò nền tảng; học liệu, phòng thực hành, thiết bị giảng dạy... cần được tích hợp công nghệ mới, tạo nên môi trường học tập mang tính thực tiễn cao, kết nối giữa lý thuyết và ứng dụng.

Chương trình học cũng cần được thiết kế sao cho phù hợp với đặc thù đào tạo nhân lực số; các nền tảng trực tuyến, chương trình chứng chỉ và hệ thống học tập mô phỏng cần được đầu tư bài bản để học sinh, sinh viên có thể học mọi lúc, mọi nơi và tiếp cận với các công nghệ mới ngay trong quá trình đào tạo.

Ông Tuấn nhấn mạnh: “Hệ thống mô phỏng tích hợp công nghệ, môi trường số, kết nối vạn vật và không gian mạng sẽ trở thành công cụ sản xuất chủ yếu. Trong đó, phương thức sản xuất thông minh sẽ là chủ đạo, dữ liệu và thông tin sẽ trở thành nguyên liệu có giá trị ngày càng lớn”.

Chuyển đổi số, ứng dụng công nghệ trong giáo dục nghề nghiệp là cần thiết

Từ góc nhìn chuyên gia, ông Trần Anh Tuấn nhìn nhận, để thích ứng với sự thay đổi của thị trường lao động, người học cần lựa chọn ngành nghề phù hợp với xu thế.

Hiện nay, còn nhiều nhóm ngành nghề có tiềm năng phát triển cao, thu hút nhu cầu nhân lực chuyên môn như: Công nghệ số và kỹ thuật máy tính; cơ điện tử - tự động hóa - năng lượng xanh; kinh doanh và quản trị số; xây dựng - thiết kế - mỹ thuật số... Điểm chung của những ngành nghề này đòi hỏi nguồn nhân lực có kỹ năng thực hành, khả năng sử dụng công nghệ số ở mức cao.

Do đó, Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TP Hồ Chí Minh nhấn mạnh, chuyển đổi số trong giáo dục nghề nghiệp là điều cần thiết. Hệ thống giáo dục đại học và giáo dục nghề nghiệp cần hướng đến chú trọng, tổ chức hiệu quả việc học kết hợp với trải nghiệm thực tế trong thời đại mới.

"Yếu tố trải nghiệm, sáng tạo thể hiện ở môi trường đại học và giáo dục nghề nghiệp, đưa những phương pháp dạy và học mới, ứng dụng công nghệ hoặc sử dụng trang thiết bị hiện đại...

Ngoài học tập kiến thức giáo khoa, người học được tham gia các hoạt động mang tính thực tế, thực hành để trau dồi kỹ năng mềm, ngoại ngữ…", Phó Chủ tịch Hội Giáo dục nghề nghiệp TP Hồ Chí Minh Trần Anh Tuấn cho hay.