Đẩy mạnh phát triển y học cổ truyền kết hợp y học hiện đại

Y học cổ truyền tích cực chuyển đổi số

Ngày 25/12/2019, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Quyết định số 1893/QĐ-TTg về phát triển y dược cổ truyền Việt Nam đến năm 2030. Đây là dấu mốc quan trọng khẳng định vai trò của Y học cổ truyền (YHCT) trong hệ thống y tế Việt Nam, đồng thời tạo động lực thúc đẩy ngành này phát triển mạnh mẽ.

Trong hơn 5 năm qua, Bệnh viện Đa khoa Y học cổ truyền Hà Nội với vai trò là chuyên khoa đầu ngành đã triển khai quyết liệt các nội dung của quyết định và đạt được nhiều thành tựu quan trọng, góp phần khẳng định vị thế của YHCT trong hệ thống y tế Thủ đô và cả nước.

TS Trần Văn Chung, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội

Với sự quan tâm chỉ đạo sát sao của thành phố và Sở Y tế Hà Nội, sự phối hợp đồng bộ giữa YHCT và y học hiện đại đã tạo điều kiện vững chắc để ngành YHCT ngày càng phát triển.

Trong giai đoạn 2020 - 2024, hệ thống YHCT đã đạt được nhiều kết quả nổi bật, góp phần nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và bảo vệ sức khỏe nhân dân. Toàn thành phố duy trì 2 bệnh viện chuyên khoa YHCT với quy mô 550 giường bệnh; 86% trạm y tế và phòng khám triển khai khám chữa bệnh bằng YHCT, trong đó có 368 vườn thuốc nam mẫu, giúp bảo tồn và phát triển nguồn dược liệu tại chỗ. Mạng lưới YHCT ngoài công lập cũng phát triển mạnh với 750 cơ sở, tạo điều kiện cho người dân tiếp cận điều trị YHCT dễ dàng hơn.

YHCT Hà Nội là điểm sáng trong việc duy trì và phát triển dược liệu tại chỗ với 368 vườn thuốc mẫu, hệ thống quản lý chất lượng dược liệu, sản xuất sản phẩm thuốc cổ truyền ngày càng hiện đại.

Ngành cũng ứng dụng chuyển đổi số, triển khai bệnh án điện tử, tiếp đón bệnh nhân bằng mã QR, CCCD gắn chip, góp phần rút ngắn thời gian và thủ tục cho người bệnh.

Đặc biệt, giai đoạn 2020 - 2024 ghi nhận những thay đổi đáng kể trong mô hình sử dụng YHCT tại các cơ sở y tế. Đại dịch COVID-19 gây gián đoạn hoạt động khám chữa bệnh, khiến nhiều cơ sở phải tạm ngừng hoặc hạn chế điều trị nội trú.

Bên cạnh đó, khó khăn trong đấu thầu thuốc YHCT sau đại dịch càng làm gia tăng thách thức trong duy trì các dịch vụ điều trị. Trước bối cảnh đó, mô hình điều trị YHCT đã có sự dịch chuyển rõ rệt từ nội trú sang ngoại trú, đặc biệt tại các bệnh viện. Các trung tâm y tế tuyến cơ sở, vốn quen thuộc với mô hình điều trị ngoại trú, vẫn duy trì sự ổn định trong cung cấp dịch vụ.

Tổng số lượt khám chữa bệnh bằng YHCT toàn hệ thống tăng cho thấy nhiều bệnh nhân được điều trị hiệu quả bằng phương pháp YHCT – vốn có chi phí thuốc, thủ thuật thấp hơn nhiều so với các can thiệp hiện đại.

Việc áp dụng các biện pháp không dùng thuốc như châm cứu, xoa bóp bấm huyệt, điện châm, sử dụng thuốc nam giúp giảm tỷ lệ sử dụng thuốc tân dược kéo dài, nhờ đó tiết kiệm trung bình từ 15 - 30% chi phí thuốc men cho bệnh nhân mạn tính so với điều trị đơn thuần bằng tân dược.

Tính riêng việc tăng 5,6% tỷ lệ điều trị ngoại trú bằng YHCT (tương đương hơn 21.000 lượt điều trị mỗi năm ở Hà Nội), nếu mỗi lượt tiết kiệm trung bình 500.000 - 1.000.000 đồng chi phí nằm viện, thì mỗi năm hệ thống đã tiết kiệm được từ 10 - 20 tỷ đồng cho xã hội và người bệnh.

Ngoài ra, nhờ hệ thống YHCT cơ sở rộng khắp, người dân được khám bệnh gần nhà, không phải di chuyển và chi trả chi phí lớn cho tuyến cuối. Qua đó, giảm tải cho y tế tuyến trên và tiết kiệm chi phí gián tiếp như ăn ở, đi lại, thời gian chờ đợi.

Tiếp tục những giải pháp phát triển YHCT khi chuyển đổi mô hình chính quyền hai cấp

Phát biểu tại hội nghị, TS Trần Văn Chung, Phó Giám đốc Sở Y tế Hà Nội cho biết: Trong bối cảnh ngành Y tế Thủ đô đang đẩy mạnh chuyển đổi toàn diện nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ y tế, Sở Y tế Hà Nội xác định YHCT tiếp tục đóng vai trò quan trọng trong công tác bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe Nhân dân.

Trên cơ sở những kết quả đạt được trong giai đoạn vừa qua, ngành Y tế tiếp tục xây dựng kế hoạch phát triển YHCT cho 5 năm tiếp theo với mục tiêu triển khai đồng bộ, hiệu quả, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người dân.

Trao Bằng khen, Giấy khen cho các cá nhân, tập thể đóng góp tích cực trong phát triển lĩnh vực y học cổ truyền

Từ ngày 1/7/2025, khi chính quyền hai cấp đi vào hoạt động, Sở Y tế Hà Nội yêu cầu các đơn vị chủ động tham mưu, đề xuất với chính quyền địa phương những giải pháp thiết thực để phát triển YHCT tại tuyến cơ sở.

Trong đó, chú trọng đào tạo đội ngũ cán bộ chuyên môn, đầu tư cơ sở vật chất, trang thiết bị và tăng cường kết nối giữa các cơ sở y tế nhằm nâng cao chất lượng dịch vụ khám chữa bệnh bằng YHCT cho người dân.

Song song với đó, ngành Y tế tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền về lợi ích, hiệu quả của YHCT, đặc biệt là các phương pháp kết hợp giữa YHCT với y học hiện đại trong chẩn đoán và điều trị.

Việc ứng dụng các bài thuốc cổ phương, đồng thời nghiên cứu phát triển những bài thuốc mới phù hợp với thể trạng người bệnh hiện nay sẽ là hướng đi cần thiết nhằm nâng cao hiệu quả điều trị.

Thời gian tới, Sở Y tế sẽ tiếp tục tăng cường công tác kiểm tra, giám sát hoạt động khám chữa bệnh bằng YHCT tại các cơ sở y tế trên địa bàn, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm theo đúng quy định pháp luật. Đây là giải pháp cần thiết nhằm đảm bảo chất lượng dịch vụ, an toàn cho người bệnh và duy trì niềm tin của người dân đối với phương pháp điều trị bằng YHCT.

Tại hội nghị, UBND thành phố Hà Nội đã trao tặng Bằng khen cho 6 tập thể và 7 cá nhân thuộc ngành Y tế Thủ đô vì đã có thành tích xuất sắc trong triển khai thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ.

Cùng với đó, Sở Y tế Hà Nội cũng tặng Giấy khen cho 10 tập thể tiêu biểu, ghi nhận những nỗ lực, đóng góp tích cực trong phát triển lĩnh vực y học cổ truyền, chăm sóc sức khỏe nhân dân.