Cứu sống bệnh nhân viêm màng não do nấm nguy kịch

Người bệnh có tiền sử nghiện rượu nhiều năm. Khoảng hai tuần trước nhập viện, anh đau đầu kéo dài, sốt tăng dần và nôn ói dữ dội. Dù được chẩn đoán viêm màng não do vi khuẩn và điều trị kháng sinh tại bệnh viện tỉnh, tình trạng bệnh nhân không cải thiện mà nặng hơn: sốt liên tục 39-40°C, đau đầu dữ dội và dần lơ mơ.

Tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương, kết quả xét nghiệm dịch não tủy phát hiện bệnh nhân nhiễm nấm Cryptococcus gây viêm màng não. Các bác sĩ cũng ghi nhận bệnh nhân có dấu hiệu xơ gan tiến triển, suy giảm miễn dịch nghiêm trọng.

Bệnh nhân đang được điều trị tích cực tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương. Ảnh: BVCC

ThS.BS Nguyễn Kim Anh, Khoa Cấp cứu, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới Trung ương cho biết: Viêm màng não do nấm hiếm gặp nhưng rất nguy hiểm, diễn tiến âm thầm và có thể đột ngột đe dọa tính mạng, đặc biệt ở người có hệ miễn dịch suy yếu như xơ gan (do rượu ở trường hợp này), HIV, đái tháo đường hoặc suy thận. Bệnh nhân được điều trị ngay bằng thuốc kháng nấm đặc hiệu.

Theo BS Kim Anh, điều trị viêm màng não do nấm rất khó khăn vì thuốc kháng nấm thấm qua hàng rào máu-não với tỷ lệ thấp (1-2%). May mắn, sau 10 ngày điều trị tích cực, bệnh nhân đã tỉnh táo hoàn toàn, hết sốt và giảm đau đầu – một sự hồi phục hiếm gặp.

Bác sĩ cho biết, nấm Cryptococcus thường có trong đất, nước nhiễm phân chim bồ câu hoặc môi trường ẩm mốc. Người khỏe mạnh ít bị ảnh hưởng. Bệnh nhân này có yếu tố nguy cơ do thường xuyên tiếp xúc môi trường chăn nuôi có nhiều chim bồ câu.

Tuy nhiên, không phải ai tiếp xúc với chim bồ câu cũng mắc bệnh. Nấm Cryptococcus chủ yếu gây bệnh khi hệ miễn dịch suy yếu. Các chỉ số viêm trong máu thường không tăng rõ rệt, khiến bệnh dễ bị nhầm lẫn nếu không xét nghiệm dịch não tủy. Viêm màng não do nấm có tỷ lệ tử vong cao nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời.

BS Kim Anh cảnh báo: Người có biểu hiện đau đầu kéo dài, sốt dai dẳng, nôn vọt hoặc rối loạn ý thức – đặc biệt nếu có bệnh nền – cần đến cơ sở y tế chuyên khoa để được chẩn đoán chính xác.

Việc phát hiện và điều trị sớm viêm màng não do nấm giúp tiên lượng tốt hơn, chậm trễ có thể dẫn đến tử vong. Triệu chứng ban đầu dễ nhầm với cảm cúm hoặc lao. Hiện chưa có vắc xin hay thuốc dự phòng đặc hiệu cho viêm màng não do nấm.

Các bác sĩ khuyến cáo người có hệ miễn dịch suy yếu (xơ gan, HIV/AIDS, bệnh mạn tính) cần khám sức khỏe định kỳ và cảnh giác với các triệu chứng như đau đầu kéo dài, sốt, nôn hoặc rối loạn ý thức. Đồng thời, mọi người nên hạn chế tiếp xúc môi trường nguy cơ cao như phân chim, đất bẩn hoặc khu vực ẩm mốc.