Bộ Tài chính khuyến cáo rủi ro khi đầu tư trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ

Vụ Tài chính ngân hàng (Bộ Tài chính) cho biết, hiện nay, khung pháp lý về phát hành trái phiếu doanh nghiệp đã có những thay đổi căn bản.

Cụ thể, đối với trái phiếu doanh nghiệp phát hành ra công chúng được cơ quan quản lý là Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp phép chào bán, yêu cầu doanh nghiệp bắt buộc phải có lãi, đối tượng mua là mọi nhà đầu tư.

Đồng thời, từ ngày 1/1/2023, khi chào bán trái phiếu phải bắt buộc xếp hạng tín nhiệm đối với những đợt phát hành có có giá trị lớn. Trái phiếu sau khi phát hành được niêm yết, giao dịch trên thị trường chứng khoán.

Đối với trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, cơ quan quản lý Nhà nước không cấp phép như đối với phát hành ra công chúng, ngoại trừ việc phát hành trái phiếu chuyển đổi, kèm chứng quyền của công ty đại chúng tại thị trường trong nước.

Ảnh minh họa

Bên cạnh đó, quy định mới chỉ cho phép nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp được mua và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ; các đợt chào bán phải được tư vấn bởi công ty chứng khoán; quy định cơ chế công bố thông tin đầy đủ của doanh nghiệp phát hành, đặc biệt là công bố thông tin về mục đích huy động vốn trái phiếu.

Sau 6 tháng triển khai, thị trường trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tiếp tục có sự tăng trưởng, đáp ứng nhu cầu huy động vốn của các doanh nghiệp bên cạnh nguồn vốn tín dụng ngân hàng.

Lũy kế 6 tháng đầu năm 2021, tổng khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp đạt 192.203 tỷ đồng. Trong đó, trái phiếu phát hành riêng lẻ đạt 176.828 tỷ đồng, tăng 8% so với cùng kỳ năm 2020; khối lượng phát hành trái phiếu ra công chúng là 15.375 tỷ đồng, tăng 53% so với cùng kỳ năm 2020.

Đáng chú ý, tổ chức tín dụng là đối tượng phát hành lớn nhất, chiếm 42,3% tổng khối lượng phát hành, tiếp theo là doanh nghiệp bất động sản, chiếm 24,8% tổng khối lượng trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ 6 tháng đầu năm.

Trong 6 tháng đầu năm 2021, nhà đầu tư tổ chức là nhà đầu tư chính trên thị trường sơ cấp trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ. Công ty chứng khoán hiện là nhà đầu tư lớn nhất trên thị trường sơ cấp, tiếp đến là các ngân hàng thương mại, doanh nghiệp bảo hiểm, các quỹ đầu tư.

Trong khi đó, nhà đầu tư cá nhân chuyên nghiệp mua 5,9% tổng khối lượng phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ trên thị trường sơ cấp.

Theo Vụ Tài chính ngân hàng, với quy định chỉ nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp được mua trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ, tỷ lệ nhà đầu tư cá nhân mua trái phiếu riêng lẻ đã giảm mạnh so với năm 2020.

Tuy nhiên, trên thị trường có hiện nhà đầu tư mua trái phiếu phát hành riêng lẻ thông qua phân phối của công ty chứng khoán, ngân hàng thương mại mà chưa nắm rõ tình hình tài chính của doanh nghiệp.

Vì vậy, Vụ Tài chính ngân hàng khuyến cáo nhà đầu tư cần cân nhắc kỹ rủi ro khi quyết định đầu tư trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, tìm hiểu kỹ các điều kiện, điều khoản của trái phiếu và tình hình tài chính của doanh nghiệp phát hành.

"Đặc biệt cần hết sức thận trọng khi quyết định mua trái phiếu của doanh nghiệp có tình hình tài chính kém, kinh doanh thua lỗ; doanh nghiệp phát hành không có tài sản đảm bảo", Vụ Tài chính ngân hàng nhấn mạnh.

Đồng thời, nhà đầu tư cá nhân nên thận trọng với việc chào mời và cam kết của các tổ chức phân phối trái phiếu trong đó có việc xác nhận nhà đầu tư chứng khoán chuyên nghiệp, không mua trái phiếu doanh nghiệp chỉ vì lãi suất cao.

Bên cạnh đó, nhà đầu tư cũng cần lưu ý việc các tổ chức tín dụng, công ty chứng khoán phân phối trái phiếu doanh nghiệp không có nghĩa là các tổ chức này đảm bảo an toàn cho việc mua trái phiếu.

"Các tổ chức này chỉ là doanh nghiệp cung cấp dịch vụ, hưởng phí dịch vụ từ doanh nghiệp phát hành mà không chịu trách nhiệm về việc doanh nghiệp có hoàn trả gốc và lãi trái phiếu khi đến hạn hay không. Rủi ro của trái phiếu vẫn là rủi ro của doanh nghiệp phát hành", Vụ Tài chính ngân hàng khuyến cáo.