Bài 1: “Chống đối” phán quyết của tòa, phớt lờ chỉ đạo của tỉnh

Bà Trần Thị Hương và khu đất thực hiện dự án TTTM Thái Dương đang bị khiếu kiện

Bài liên quan

Bà Rịa – Vũng Tàu: Có hay không việc “chống lưng” cho DIC Corp ngang nhiên xây dựng hàng loạt công trình không phép?

Khởi tố vụ án “lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản” tại dự án KDC Số 1 Tây Nam

Bà Rịa – Vũng Tàu: Hàng trăm hộ dân kêu cứu vì bị lừa đảo tại dự án KDC Số 1 Tây Nam?

Bà Rịa – Vũng Tàu: Khởi tố vụ án tại dự án khu biệt thự Thanh Bình

“Điệp khúc” đá bóng trách nhiệm

Dự án Trung tâm thương mại (TTTM) Thái Dương đã “đắp chiếu” hơn chục năm qua, điều này đã dấy lên không ít những hoài nghi của dư luận về tính khả thi của dự án. Thế nhưng, đằng sau dự án tồn tại nhiều “vấn đề” này còn là nỗi bức xúc tột cùng của người dân, khi phải đội đơn đi khiếu nại, kiện tụng suốt hơn 5 năm qua nhưng hiện vẫn chưa được chính quyền TP Vũng Tàu giải quyết thỏa đáng.

Theo hồ sơ thể hiện, ngày 18/10/2006, UBND tỉnh Bà Rịa-Vũng Tàu (BR-VT) ban hành quyết định thu hồi 12.862,7m2 đất tại đường Nam Kỳ Khởi Nghĩa, Phường 3, TP Vũng Tàu để đầu tư xây dựng TTTM Thái Dương. Trong diện tích thu hồi trên có đất kiốt của bà Trần Thị Hương (ngụ Phường 3, TP Vũng Tàu).

Đến ngày 2/3/2009, UBND TP Vũng Tàu ra Quyết định số 958/QĐ-UBND và ngày 5/10/2010, ra Quyết định số 10/QĐ-UBND về việc phê duyệt kinh phí bồi thường, hỗ trợ và bồi thường, hỗ trợ bổ sung đối với hộ bà Hương, với tổng số tiền hơn 68 triệu đồng, không bồi thường giá trị quyền sử dụng đất.

Bà Hương không chấp nhận nên khởi kiện hai quyết định trên ra tòa hành chính. Tại hai cấp tòa sơ thẩm và phúc thẩm đều xử bà Hương thắng kiện. Theo đó, Bản án phúc thẩm số 16/2013/HCPT ngày 20/6/2013 của TAND tỉnh BR-VT đã tuyên: Giữ nguyên nội dung Quyết định của bản án Sơ thẩm; Chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Hương, hủy phần không bồi thường giá trị quyền sử dụng đất trong Quyết định số 958 và Quyết định số 10 của Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu về việc phê duyệt kinh phí bồi thường, hỗ trợ và phê duyệt kinh phí bồi thường, hỗ trợ bổ sung cho bà Hương và đề nghị Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu giải quyết đúng quy định pháp luật.

Bản án phúc thẩm của TAND tỉnh BR-VT

Bản án trên có hiệu lực pháp luật, đúng ra UBND TP Vũng Tàu phải thi hành án (THA) như mọi công dân và cơ quan Nhà nước đều bình đẳng trước pháp luật, thế nhưng theo bà Hương, thay vì nghiêm chỉnh chấp hành thì UBND TP Vũng Tàu lại chọn cách “chống đối” bản án, vòng vo, né tránh thi hành; liên tục ban hành nhiều văn bản chỉ đạo hoặc báo cáo khác nhau nói về bản án, dẫn đến hệ lụy kéo dài suốt hơn 5 năm bản án mới được thi hành.

Cụ thể, ngày 18/6/2015, UBND TP Vũng Tàu có Thông báo số 270/TB-UBND về việc kết luận tại cuộc họp bàn, thống nhất giải quyết đơn của bà Hương và bà Miều yêu cầu thực hiện bản án phúc thẩm. Qua đó, thống nhất giao Trung tâm Phát triển quỹ đất (TTPTQĐ) TP chủ trì phối hợp cùng các cơ quan liên quan, căn cứ bản án phúc thẩm của TAND tỉnh và các quy định của pháp luật về bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất để lập phương án bồi thường, hỗ trợ cho bà Hương, bà Miều theo quy định, thời gian hoàn thành trong tháng 6/2015.

Thống nhất về mặt văn bản là vậy nhưng khi triển khai thực tế thì đơn vị này lại đi ngược lại hoàn toàn. Điều này được thể hiện trong Báo cáo số 302/BC-PTQĐ của TTPTQĐ TP gửi UBND TP Vũng Tàu vào ngày 28/12/2015, khi tại phần “Kiến nghị” có những nhận định, đánh giá thiếu tôn trọng bản án như: “Trung tâm Phát triển quỹ đất báo cáo nguồn gốc, quá trình sử dụng đất, việc bồi thường, hỗ trợ, việc giải quyết khiếu nại… và những vấn đề pháp lý chưa rõ ràng, thiếu căn cứ theo quy định của pháp luật của hai bản án để UBND TP Vũng Tàu biết và có văn bản xin ý kiến chỉ đạo giải quyết của UBND tỉnh đối với việc thực hiện hai bản án nêu trên”.

Sau khi có báo cáo trên, thay vì UBND TP Vũng Tàu phải “tuýt còi” TTPTQĐ TP, thế nhưng chính đơn vị này lại “nhanh chóng” tán đồng quan điểm với TTPTQĐ khi có văn bản số 420/UBND (do Phó Chủ tịch Hoàng Vũ Thảnh ký) gửi UBND tỉnh, báo cáo về việc thực hiện 2 bản án phúc thẩm của TAND tỉnh BR-VT. Văn bản nêu rõ: “UBND TP Vũng Tàu báo cáo nguồn gốc, quá trình sử dụng đất, việc bồi thường, hỗ trợ, giải quyết khiếu nại và bản án đã tuyên đối với hai hộ bà Trần Thị Hương và bà Nguyễn Thị Miều… và những vấn đề pháp lý chưa rõ ràng, thiếu căn cứ theo quy định pháp luật của hai bản án để UBND tỉnh xem xét, có ý kiến chỉ đạo giải quyết đối với việc thực hiện hai bản án nêu trên của TAND tỉnh”.

Văn bản số 420/UBND do Phó Chủ tịch TP Vũng Tàu Hoàng Vũ Thảnh ký gửi UBND tỉnh

Như một “lối mòn” quan điểm, những cụm từ như: “Pháp lí chưa rõ ràng”, “Thiếu căn cứ theo quy định của pháp luật” liên tục được các đơn vị trên dùng làm “căn cứ” để trì hoãn THA.

Phớt lờ ý kiến của Bộ TNMT và UBND tỉnh

Sau khi có báo cáo, đề xuất của UBND TP Vũng Tàu, UBND tỉnh BR-VT đã có văn bản xin ý kiến Bộ Tài nguyên và Môi trường (TNMT). Ngày 23/1/2018, Bộ TNMT có văn bản số 365/BTNMT-TCQLĐĐ gửi UBND tỉnh này cho biết, trường hợp bà Hương và bà Miều được bồi thường về đất, loại đất được bồi thường là loại đất ghi trong sổ đăng ký ruộng đất.

Căn cứ theo ý kiến chỉ đạo của Bộ, UBND tỉnh BR–VT có văn bản số 1082/UBND-VP: “Giao UBND TP Vũng Tàu căn cứ hồ sơ vụ việc và ý kiến chỉ đạo của Bộ Tài nguyên và Môi trường tại văn bản nêu trên để giải quyết việc bồi thường cho bà Trần Thị Hương theo đúng quy định của pháp luật. Báo cáo kết quả cho UBND tỉnh trong tháng 2/2018”.

Văn bản của Bộ TNMT gửi UBND tỉnh BR-VT và đề nghị tỉnh chỉ đạo thực hiện theo đúng quy định pháp luật

Văn bản của Bộ TNMT và UBND tỉnh chỉ đạo đã rõ, thế nhưng một lần nữa, “bổn cũ soạn lại”, UBND TP Vũng Tàu vẫn “nhất quyết” không thi hành bản án mà tiếp tục có văn bản “đùn đẩy” trách nhiệm. Cụ thể, ngày 1/3/2018, đơn vị này có văn bản số 948 giao cho Giám đốc TTPTQĐ phối hợp cùng Phòng TNMT, UBND Phường 3…thực hiện nội dung tại công văn trên của UBND tỉnh, đề xuất, tham mưu cho UBND TP thực hiện theo quy định. Tiếp đó, ngày 28/5/2018, UBND TP Vũng Tàu cũng có văn bản giao Giám đốc TTPTQĐ TP cập nhật hồ sơ, tham mưu UBND TP ra văn bản thông báo kết quả giải quyết việc bà Hương yêu cầu thi hành bản án về Ban tiếp Công dân tỉnh, Ban Nội chính Tỉnh ủy và trả lời công dân theo quy định…

Trong khi “điệp khúc đá trách nhiệm” trên cứ lặp đi lặp lại thì ở một khía cạnh khác, khi TAND TP Vũng Tàu đang thụ lý giải quyết sơ thẩm lần đầu vào ngày 21/5/2009 và đưa ra xét xử vào ngày 6/12/2011, thì 3 ngày trước đó (tức ngày 3/12/2011), Giám đốc Văn phòng Đăng ký Quyền sử dụng đất TP Vũng Tàu lại ban hành Quyết định chỉnh lý tên chủ sử dụng đất từ bà Hương thành UBND Phường 3 theo chỉ đạo của UBND TP Vũng Tàu. Động thái có dấu hiệu “ngụy tạo” chứng cứ này đã bị 2 cấp Tòa sau đó bác bỏ vì không phù hợp với thực tế và trái quy định của pháp luật.

Mặc dù bản án phúc thẩm sau đó có hiệu lực từ tháng 6/2013 nhưng ngày 4/5/2017, UBND TP Vũng Tàu lại ra văn bản số 2445 (do Phó Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu Hoàng Vũ Thảnh ký) gửi Sở TNMT và đề nghị Sở này xem xét, điều chỉnh tên chủ sử dụng đất trong bộ hồ sơ địa chính Phường 3 lập năm 1993, trong đó có bà Hương thành “UBND Phường 3” đăng ký sử dụng.

Ngày 4/5/2017, UBND TP Vũng Tàu lại ra văn bản số 2445 (do Phó Chủ tịch UBND TP Vũng Tàu Hoàng Vũ Thảnh ký) gửi Sở TNMT và đề nghị Sở này xem xét, điều chỉnh tên chủ sử dụng đất trong bộ hồ sơ địa chính Phường 3 lập năm 1993, trong đó có bà Hương thành “UBND Phường 3” đăng ký sử dụng

Gần 1 tháng sau, ngày 2/6/2017, Sở TNMT đã có Quyết định số 275/QĐ-STNMT điều chỉnh tên chủ sử dụng đất trong Bộ hồ sơ địa chính Phường 3 đối với 5 trường hợp, trong đó có bà Hương theo văn bản số 2445 của UBND TP Vũng Tàu đề nghị.

“Điệp khúc” ban hành hàng loạt văn bản nhằm “né” thi hành án (THA) trên đã khiến bà Hương vô cùng bức xúc và làm đơn tố cáo gửi các cơ quan cấp cao.

Tiếp tục bị dân kiện

Liên quan đến vụ việc, qua phản ánh của báo chí cũng như sự kiên trì khiếu nại của bà Hương sau hơn 5 năm ròng rã, UBND TP Vũng Tàu cũng đã có quyết định “thi hành án”, chấp nhận bồi thường về đất cho bà Hương.

Đến đây, tưởng chừng sự việc đã được giải quyết êm xuôi, thế nhưng cũng chính trong Quyết định số 6938/QĐ-UBND do UBND TP Vũng Tàu ban hành vào ngày 17/9/2018 về việc phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ (bổ sung) cho bà Hương, thì một lần nữa, bà Hương lại khởi kiện quyết định này ra tòa. Bởi, theo bà, trong quyết định bồi thường trên, chính sách áp dụng không thỏa đáng và không đúng quy định của pháp luật (cụ thể sẽ thông tin ở bài sau).

Bà Trần Thị Hương trao đổi với phóng viên

Thực tế, tình trạng khiếu nại kéo dài của người dân đang là vấn đề nổi cộm hiện nay và được Chính phủ đặc biệt quan tâm, ưu tiên xem xét, giải quyết. Cũng vì thế, trong “Hội nghị về giải quyết khiếu nại, tố cáo” diễn ra ngày 19/5/2018, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đã từng nhấn mạnh rằng, các địa phương phải cầu thị, nghiêm túc đánh giá sự việc theo đúng quy định của pháp luật. Việc đúng thì kiên trì thuyết phục, vận động người dân. Việc không đúng thì phải nghiêm túc sửa sai, khắc phục, không ngoan cố, không vì vấn đề nhiệm kỳ này, nhiệm kỳ kia mà không dám nhận lỗi...

Báo Tuổi trẻ Thủ đô sẽ tiếp tục thông tin.

Nguyễn Trang - Nguyễn Nguyên