Tránh lạm dụng yêu cầu nộp phiếu lý lịch tư pháp

Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày thẩm tra

Tại Điều 41 dự thảo luật, phiếu Luật Lý lịch tư pháp (LLTP) gồm phiếu LLTP số 1 và LLTP số 2 được cấp cho cá nhân. Trong đó, phiếu số 2 được cấp theo yêu cầu của cá nhân chỉ để người đó biết được nội dung về lý lịch tư pháp của mình. Việc sử dụng phiếu LLTP phải được sự đồng ý của người được cấp, theo quy định của pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân.

So với luật hiện hành, dự luật bổ sung hai nội dung là phiếu LLTP số 2 và nhấn mạnh việc sử dụng phiếu LLTP phải có sự đồng ý của chủ thể và tuân theo quy định về bảo vệ dữ liệu cá nhân. Trong đó, các thông tin cá nhân quan trọng trong phiếu LLTP cũng không được chia sẻ, phân tích; và cơ quan, tổ chức không có thẩm quyền cũng không được yêu cầu cung cấp nếu không cần thiết.

Báo cáo thẩm tra sơ bộ dự án Luật do Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp Hoàng Thanh Tùng trình bày nhấn mạnh: Về Phiếu LLTP (Điều 41), để khắc phục tình trạng lạm dụng đối với yêu cầu cấp Phiếu LLTP số 1 và Phiếu LLTP số 2, Thường trực Ủy ban đề nghị nghiên cứu, bổ sung vào dự thảo luật quy định mang tính nguyên tắc về các trường hợp được yêu cầu cấp Phiếu lý lịch tư pháp. Đồng thời, tiếp tục cân nhắc, chỉnh lý quy định về mục đích quản lý LLTP tại khoản 4, Điều 3 của dự thảo luật cho phù hợp với tình hình thực tiễn và chủ trương cắt giảm, đơn giản hóa thủ tục hành chính.

Thường trực Ủy ban cho rằng việc tiếp tục duy trì quy định về cấp Phiếu LLTP số 2 cho cá nhân để họ biết được nội dung về lý lịch tư pháp của mình là cần thiết. Tuy nhiên, để hạn chế việc lạm dụng yêu cầu cấp Phiếu LLTP số 2, đề nghị nghiên cứu, bổ sung vào dự thảo luật quy định nghiêm cấm các cơ quan, tổ chức, đơn vị yêu cầu cá nhân phải cung cấp Phiếu LLTP số 2 khi thực hiện các thủ tục hành chính thông thường hoặc trong các quan hệ dân sự, lao động.

Đa số ý kiến UBTVQH tán thành việc ban hành dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Lý lịch tư pháp; cho rằng, các nội dung cơ bản phù hợp với yêu cầu thực tiễn, đáp ứng yêu cầu đặt ra về đổi mới tổ chức bộ máy, đổi mới phương pháp quản lý, xây dựng cơ sở dữ liệu từ 2 cấp thành 1 cấp, quy định rõ quyền và nghĩa vụ của các chủ thể. Một số ý kiến đề nghị, cần quy định rõ hơn để khắc phục tình trạng lạm dụng đối với yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp.

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh phát biểu

Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Thanh cho rằng dù dự thảo luật đã sửa đổi theo hướng quy định các cơ quan, tổ chức chỉ có quyền yêu cầu cấp thông tin lý lịch tư pháp, không được yêu cầu cấp phiếu lý lịch tư pháp. Tuy nhiên, nếu các cơ quan, tổ chức không thực hiện quyền yêu cầu cấp thông tin mà lại chuyển hóa thành yêu cầu cá nhân đương sự phải nộp phiếu lý lịch tư pháp để bổ sung hồ sơ giải quyết thủ tục hành chính, thì tình trạng lạm dụng phiếu này vẫn có thể xảy.

Do đó, đề nghị nghiên cứu bổ sung vào Khoản 3, Điều 7 nội dung quy định rõ ràng hơn về việc các cơ quan, tổ chức không yêu cầu cá nhân phải nộp phiếu lý lịch tư pháp, trừ trường hợp pháp luật có quy định khác. Đồng thời, cân nhắc kỹ quy định việc sử dụng phiếu lịch tư pháp phải được sự đồng ý của người được cấp phiếu lý lịch tư pháp theo quy định của pháp luật về bảo vệ dữ liệu cá nhân tại đoạn 2, khoản 1, Điều 41 để ngăn ngừa, hạn chế khả năng lạm dụng yêu cầu người dân phải nộp phiếu lý tư pháp.

Lam Dương