Trả lại nét văn minh đô thị cho những "gương mặt phố"

Biến điều bình thường trở lại thành... bình thường

Vỉa hè là dành cho người đi bộ. Ấy vậy mà lâu nay, ở tại nhiều nơi quanh Hà Nội, vỉa hè trở thành "tài sản riêng" của một số người có mặt tiền sử dụng với mục đích kinh doanh. "Lấy cớ" mưu sinh, nhiều người bày hàng hóa tràn lan ra lấn chiếm tối đa diện tích trước cửa nhà mình.

Không những thế, cây cối trước cửa nhà cũng bị tận dụng không thương tiếc khi bị biến thành giá treo đồ, bị quàng lên đủ thứ mặt hàng, bị đóng đinh làm giá treo hàng. Bên cạnh đó, các mái hiên mái vẩy cũng đua ra để che chắn hàng hóa, làm giá treo hàng.

Khi vỉa hè bị lấn chiếm khiến người đi bộ phải đi xuống lòng đường rất nguy hiểm

Những người không may mắn có nhà hay thuê được cửa hàng có mặt tiền quay ra đường thì cũng tận dụng những góc thông thoáng "chiếm cứ" làm nơi bán hàng. Nào thì cháo trai, trứng vịt lộn. Nào thì bún đậu, bún riêu. Nào thì bánh mì, bánh trôi tàu, chè sắn nóng...

Đó là còn chưa kể những quán trà đá "co duỗi" theo thời gian. Đầu giờ sáng và giờ nghỉ trưa, những chiếc ghế nhựa do khách thấy tiện đâu thì ngồi ra đấy, dăm ba chén trà đá trà nóng, mấy đĩa hạt hướng dương, phì phèo thả khói thuốc lá, đến giờ làm việc lại dọn gọn lại... như chưa hề có sự "bành trướng" ấy.

Hậu quả là "gương mặt phố" trở nên nhếch nhác, bừa bộn bởi mái che mái vẩy, bởi hàng quán bày bừa tràn lan, bởi những thứ cứ tạm bợ, thiếu gọn gàng, ngăn nắp, ít nhiều ảnh hưởng đến trật tự văn minh đô thị.

Vỉa hè trở thành "tài sản riêng" của những nhà có mặt phố

Còn người đi bộ vốn được "đặc quyền" là đi trên vỉa hè thì vì vỉa hè đâu còn chỗ nào mà chen chân nên đành phải vòng qua vòng lại, đi xuống lòng đường. Thậm chí, nếu cố tình chen chân lên còn bị người bán hàng lườm nguýt, nặng lời bởi cản trở công việc kinh doanh. Thế là họ biến điều bất bình thường ấy thành bình thường, cứ vỉa hè là bị lấn chiếm, cứ vỉa hè là để dựng xe, cứ vỉa hè là nơi kinh doanh.

Trong đó, người đi bộ bị thiệt thòi nhưng cũng không thể không kể đến thói quen của nhiều người cứ thích ngồi vỉa hè, thích hóng gió vỉa hè. Đó cũng là một hành vi tiếp tay để điều bất bình thường kia mặc nhiên được chấp nhận. Thậm chí, nhiều người còn nói quá lên rằng đó mới là một phần của văn hóa Hà Nội.

Làm sao gọi là văn hóa được khi điều đáng lẽ ra mình được hưởng lại bị tước đoạt. Hãy thử nhớ lại xem bạn đã từng phải vòng qua hết chỗ dựng xe máy, xe đạp này đến hàng bánh chưng rán, hàng bún đậu xèo xèo bếp than bắn mỡ tung tóe trên vỉa hè kia để lao xuống lòng đường lúc xe cộ chạy vun vút?

Hãy thử nhớ lại bạn có khó chịu không khi chỉ đứng bên ngoài chụp ảnh mà người bán hàng trên phố Hàng Mã đuổi xơi xơi? Hãy thử chen chúc dưới lòng phố bé tí vì vỉa hè đã dùng để bày hết các mặt hàng?

Có bao giờ bạn tự đặt câu hỏi: Tại sao mình lại ngồi ăn ngay trên vỉa hè khi bao người qua lại cứ quệt vào người và ngay bên cạnh cống rãnh nước thải đen ngòm bốc mùi cùng ruồi nhặng bay loạn xạ? Tại sao mình lại ngồi hít khói, phả khói và lấn chiếm chỗ đi của chính mình cũng như người khác?

Nhiều năm qua, lực lượng chức năng đã hết sức cố gắng nhưng nhiều khi cái lý với cái tình cứ đan xen, quyết liệt đấy mà cũng nhiều khi không thể giải quyết triệt để được. Bởi khi thói quen "ngấm vào máu" và cái lý "mưu sinh" khiến cho mỗi người đều như cảm thấy phố là của riêng mình.

Thay đổi thói quen, "thay áo mới" cho phố

Vì thế, Ban Chỉ đạo 197 các phường Cửa Nam, Hoàn Kiếm, Ba Đình, liên tục ra quân, quyết dẹp bỏ tình trạng lấn chiếm vỉa hè chính là mang điều bình thường trở lại làm điều bình thường. Vỉa hè phải được trả lại cho người đi bộ, trở thành tài sản chung của cả thành phố.

Điều này cũng mang đến một gương mặt mới cho phố phường, một điều cần thiết để phố phường văn minh hơn, sạch đẹp hơn, xứng tầm với Thành phố Sáng tạo, Thành phố Vì hòa bình.

Vỉa hè được trả lại cho người đi bộ

Bởi đã là thói quen thì sẽ có thể thay đổi được, khắc phục được để phù hợp với quy định của pháp luật và quan trọng hơn cả, mỗi người đều thấy có quyền lợi và trách nhiệm của mình ở trong đó.

Người bán hàng nên thay đổi thói quen, chỉ bày bán hàng trong phạm vi được phép của mình. Người mua hàng cũng chấp nhận lựa chọn những hàng hóa có chất lượng, người bán hàng uy tín, đừng đòi hỏi phải bày tràn lan ra mới là phong phú, nhiều lựa chọn. Bên cạnh đó, người tiêu dùng cũng có quyền đòi hỏi được thưởng thức ẩm thực trong không gian gọn gàng, sạch đẹp, hợp vệ sinh hơn.

"Vẫn biết nhiều người có thói quen ngồi ngoài vỉa hè để ngắm phố, ngắm phường nhưng suy cho cùng ngắm cũng là để tận hưởng vẻ đẹp của thành phố, để thu vào tầm mắt sự đẹp đẽ của nơi này. Vì thế, chúng ta có quyền đòi hỏi phố đẹp và văn minh hơn. Vả lại, chọn quán cà phê nào có thể ngắm phố qua cửa sổ cũng là một cách để ta tận hưởng cuộc sống", chị Thảo Vy (phường Khương Đình, Hà Nội) cho biết.

Phố rộng và đẹp hơn khi người kinh doanh làm đúng quy định

Còn anh Mạnh Lộc (phường Bạch Mai, Hà Nội) thì cho rằng: "Tôi không thấy thích cái sự lộn xộn, chộn rộn, bát nháo mà mọi người vẫn nhầm là một phần văn hóa Hà Nội. Văn hóa chỉ thực sự là văn hóa khi nó đẹp, nó mang đến lợi ích chính đáng cho người thụ hưởng nó.

Văn minh của Hà Nội được bồi đắp qua hàng ngàn năm, mang đặc trưng của đô thị lâu đời, kinh đô, Thủ đô nhiều đời của đất nước ta. Đừng đánh đồng sự dễ dãi, mặc nhiên chấp nhận sự lộn xộn ấy là văn hóa. Chúng ta có quyền đòi hỏi thành phố mình sạch đẹp, văn minh hơn thế nữa".

Cùng quan điểm với anh Mạnh Lộc, chị Hoàng Yên (phường Phúc Xá, Hà Nội) cũng cho rằng người đi bộ có quyền đòi hỏi được đi trên đúng phần đường của mình để an toàn hơn, trả lại sự thông thoáng, sạch sẽ cho mặt phố.

Phố phường được làm sạch, được thay áo mới khiến nhiều người ngỡ ngàng, đồng tình, ủng hộ, tán thành. Cứ như thế, thói quen tốt sẽ dần lan tỏa và tin rằng phố sẽ được đồng loạt thay áo mới trong những ngày cuối năm đậm màu lễ hội này.

Hương Thu