Phát triển thanh niên Thủ đô trở thành công dân số

Từ nguồn tri thức trẻ đến tầm nhìn Thủ đô xanh, thông minh

Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Vũ Đại Thắng chủ trì hội nghị đối thoại

Từ thực tiễn đó, TS. Nguyễn Chính Nghĩa bày tỏ mong muốn lãnh đạo thành phố chia sẻ rõ hơn tầm nhìn 5–10 năm tới của Hà Nội trong việc biến nguồn tri thức trẻ này thành nguồn nhân lực chất lượng cao, trực tiếp tham gia vào tiến trình xây dựng Thủ đô trở thành đô thị xanh, thông minh, vận hành dựa trên dữ liệu và công nghệ số.

Cùng quan tâm đến chủ đề này, TS. Phạm Huy Hiệu, giảng viên, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Đổi mới sáng tạo Trường Đại học VinUni nhấn mạnh, Hà Nội đang triển khai mạnh mẽ chiến lược Chính quyền số, kinh tế số, xã hội số, hướng tới một Thủ đô văn minh, hiện đại, vận hành trên nền tảng dữ liệu và công nghệ.

TS. Phạm Huy Hiệu, giảng viên, Phó Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu và Đổi mới sáng tạo Trường Đại học VinUni đặt câu hỏi tại chương trình đối thoại

Theo TS. Phạm Huy Hiệu, giới trẻ Thủ đô, đặc biệt là sinh viên tốt nghiệp xuất sắc, nhà khoa học trẻ, kỹ sư công nghệ, mong muốn được trực tiếp tham gia vào các bài toán lớn của thành phố. Thực tế thời gian qua, nhiều startup trẻ đã phát triển các giải pháp sáng tạo góp phần giải quyết những vấn đề đô thị cấp bách như ùn tắc giao thông (ứng dụng AI điều phối đèn tín hiệu theo lưu lượng thực tế), ngập úng (bản đồ số phục vụ cứu nạn, cứu hộ và xã hội hóa nguồn lực cứu trợ), hay quản trị đô thị thông minh thông qua các bản sao số (digital twin) được cập nhật thường xuyên.

Từ đó, TS. Phạm Huy Hiệu đặt câu hỏi: Thành phố có kế hoạch hay cơ chế cụ thể nào để các nhà khoa học, trí thức trẻ được tham gia vào quá trình thiết kế, vận hành và đánh giá các dự án chuyển đổi số công? Đây không chỉ là mong muốn đóng góp, mà còn là nhu cầu chính đáng để thanh niên được khẳng định vai trò công dân số trong thực tiễn.

Tiến sĩ Nguyễn Viết Hải – Chánh Văn phòng Khoa Y tế công cộng, Trường Đại học Y Dược

Ở góc độ đào tạo và y tế công cộng, Tiến sĩ Nguyễn Viết Hải, Chánh Văn phòng Khoa Y tế công cộng, Trường Đại học Y Dược (ĐHQG Hà Nội) cho rằng, trong bối cảnh Hà Nội được định hướng trở thành trung tâm đổi mới sáng tạo, việc phát huy nguồn lực sinh viên trong các lĩnh vực công nghệ thông tin, dữ liệu, trí tuệ nhân tạo có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.

Tiến sĩ Nguyễn Viết Hải dẫn chứng mô hình “Public Service Internship – Thực tập sinh công vụ” đã được triển khai hiệu quả tại Singapore, Hàn Quốc, Estonia. Theo đó, sinh viên công nghệ được tham gia trực tiếp vào các dự án chuyển đổi số của cơ quan hành chính nhà nước, vừa hỗ trợ công việc thực tiễn, vừa hình thành đội ngũ cán bộ trẻ có tư duy số và tinh thần phụng sự.

Từ kinh nghiệm này, Tiến sĩ Hải đề xuất Hà Nội nghiên cứu, thí điểm chương trình “Thực tập sinh công vụ” cho sinh viên năm cuối các ngành công nghệ, dữ liệu, AI. Đây sẽ là cơ chế “2 trong 1” vừa đào tạo thực tiễn, vừa là kênh phát hiện, thu hút và bồi dưỡng nhân lực trẻ cho chính quyền số Thủ đô.

Thanh niên là lực lượng xung kích trên cả không gian số

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội Trần Anh Tuấn

Chia sẻ tại chương trình, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Hà Nội Trần Anh Tuấn, người từng là thủ lĩnh thanh niên nhiều năm, mở đầu bằng hai câu hỏi gợi suy ngẫm dành cho đoàn viên, thanh niên: Có bao nhiêu bạn thường xuyên nghiên cứu Nghị quyết 06, Nghị quyết 57 và khai thác Cổng dịch vụ công quốc gia? Theo ông, việc chủ động tìm hiểu các nghị quyết, chính sách lớn chính là bước khởi đầu quan trọng để thanh niên tham gia sâu hơn vào tiến trình phát triển khoa học, công nghệ và chuyển đổi số của Thủ đô.

Nhấn mạnh vai trò xung kích của thanh niên trong kỷ nguyên số, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ cho rằng, không chỉ trong đời sống thực mà trên không gian mạng, thanh niên cũng phải là lực lượng tiên phong, chủ động đấu tranh, phản bác các thông tin xấu độc. “Chúng ta có hàng triệu thanh niên, mỗi người đều sở hữu ít nhất một tài khoản mạng xã hội. Mỗi tài khoản ấy cần trở thành một ‘chiến sĩ’ trên mặt trận bảo vệ nền tảng tư tưởng, lan tỏa thông tin tích cực”, ông Trần Anh Tuấn nhấn mạnh.

Theo Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ, Hà Nội đã và đang cụ thể hóa mạnh mẽ Nghị quyết 57, chuẩn bị sơ kết một năm triển khai với nhiều kết quả nổi bật, trong đó thành phố hiện nằm trong nhóm dẫn đầu cả nước về phát triển kinh tế số, xã hội số. Cùng với đó, Hà Nội đặc biệt quan tâm đến hệ sinh thái đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp, thông qua việc hình thành các quỹ đầu tư mạo hiểm, lắng nghe và đồng hành cùng các nhóm khởi nghiệp trẻ.

Toàn cảnh chương trình đối thoại

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ cũng đề nghị đoàn viên, thanh niên cần nghiên cứu kỹ 6 nghị quyết quan trọng của thành phố, coi đây là “kim chỉ nam” để định hướng học tập, nghiên cứu và khởi nghiệp. Về xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, ông cho biết, trong thời gian rất gần, Thành phố sẽ ra mắt thêm các không gian hỗ trợ sáng tạo; trong đó, điểm tại 37 Trần Bình Trọng sẽ trở thành nơi gặp gỡ, kết nối, hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo.

Song song với đó, Hà Nội đang triển khai chiến lược phát triển nguồn nhân lực số theo 3 cấp độ. Cấp độ thứ nhất là đào tạo khoảng 50.000 nhân lực số chất lượng cao, thông qua cơ chế đặt hàng các trường đại học, có tuyển chọn rõ ràng. Cấp độ thứ hai là chương trình Quỹ xuất sắc Next 1.000, lựa chọn 1.000 cử nhân ở các ngành chiến lược, được thành phố đầu tư học bổng, dự kiến bắt đầu tuyển chọn từ năm 2026. Cấp độ cao nhất là đào tạo tinh hoa từ sớm, phát hiện và bồi dưỡng học sinh ngay từ bậc THCS (lớp 6), nhằm chuẩn bị nguồn nhân lực chất lượng cao cho Thủ đô trong 3–10 năm tới.

Các bạn trẻ tham dự chương trình

Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ khẳng định, chuyển đổi số của Hà Nội đang được triển khai đồng bộ, liên tục cải tiến, cơ cấu lại để phù hợp thực tiễn, và thanh niên chính là lực lượng trung tâm của tiến trình này. Ông đề nghị tinh thần đổi mới sáng tạo, học tập nghị quyết, làm chủ công nghệ cần được lan tỏa mạnh mẽ trong các tổ chức Đoàn – Hội, để mỗi đoàn viên, thanh niên thực sự trở thành chủ thể kiến tạo tương lai số của Thủ đô.

Không gian để thanh niên hành động

Bổ sung thêm góc nhìn quản lý đô thị, Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Phi Thường cho biết thành phố đang triển khai mạnh mẽ các nội dung về chính quyền số, kinh tế số, xã hội số, gắn với giải quyết các bài toán đô thị cấp bách. Công tác này nhận được sự chỉ đạo quyết liệt của Thành ủy thông qua Nghị quyết số 03, đồng thời đẩy mạnh mô hình đô thị thông minh theo Nghị quyết số 07 với các lĩnh vực trọng yếu như giao thông, y tế và hạ tầng kỹ thuật thông minh.

Giám đốc Sở Xây dựng Hà Nội Nguyễn Phi Thường giải đáp các kiến nghị của thanh niên

Trong lĩnh vực giao thông, Hà Nội đã phê duyệt đề án giao thông thông minh với 2 dự án và 12 chức năng trên cùng một nền tảng, hướng tới dữ liệu hóa toàn bộ hệ thống hạ tầng, kết hợp AI, cảm biến, camera để giảm ùn tắc. Nhiều giải pháp có sự tham gia trực tiếp của sinh viên, nhà khoa học trẻ đã phát huy hiệu quả.

Bên cạnh đó, thành phố đánh giá cao sự tham gia đầy nhiệt huyết và trách nhiệm của lực lượng sinh viên và các nhà khoa học trẻ. Những đóng góp ban đầu của họ đã bước đầu giúp giải quyết các vấn đề thực tế như: các ứng dụng cảnh báo chống ngập úng cục bộ dựa trên dữ liệu lượng mưa, hay các giải pháp xử lý bài toán ùn tắc. Lãnh đạo thành phố mong muốn lực lượng trẻ tiếp tục đóng góp trí tuệ vào tiến trình xây dựng chính quyền số và phát triển đô thị bền vững.

Phó Giám đốc Sở Nội vụ Nguyễn Thị Liễu

Từ góc độ nhân sự, Phó Giám đốc Sở Nội vụ Nguyễn Thị Liễu cho biết, sau 45 ngày triển khai mô hình hỗ trợ chuyển đổi số tại xã, phường, thành phố ghi nhận kết quả tích cực với sự tham gia của nhiều trường đại học, cao đẳng. Hiện thành phố đã triển khai tại 126 xã, phường, song nhu cầu nhân lực công nghệ thông tin vẫn rất lớn, đặc biệt khi 17 sở, ban, ngành và nhiều địa phương còn thiếu hụt nhân sự chuyên môn.

Thành phố cũng đã giao Sở Nội vụ ban hành hướng dẫn về Khung năng lực vị trí việc làm đối với cán bộ CNTT. Khung năng lực này được xây dựng dựa trên sự hướng dẫn của Bộ Khoa học và Công nghệ cùng ý kiến của các Sở, ngành liên quan. Mục đích của khung năng lực: Làm căn cứ để các đơn vị đào tạo, bồi dưỡng và chuẩn hóa đội ngũ cán bộ hiện có; làm cơ sở để tiếp nhận, điều động và bố trí nhân sự mới đáp ứng đúng yêu cầu công việc.

Thành phố đánh giá cao đề xuất “thực tập sinh công vụ” và sẽ phối hợp với Thành đoàn để triển khai rộng rãi. Đại diện Sở Nội vụ khẳng định, sinh viên có năng lực công nghệ thông tin nếu xung phong tham gia sẽ được tiếp nhận, hỗ trợ thủ tục tuyển dụng vào các đơn vị đang thiếu hụt nhân lực.

Nguyễn Dũng