Gỡ vướng mắc trong triển khai xe đạp công cộng

Tăng cường kết nối đa phương tiện

UBND thành phố Hà Nội vừa chấp thuận cho Công ty Cổ phần Dịch vụ vận tải số Trí Nam bổ sung 49 trạm xe đạp công cộng trên địa bàn, nâng tổng số trạm khai thác lên 140.

Với 49 điểm trạm mới, công ty này sẽ bố trí khoảng 500 xe đạp để gia tăng lượng khách hàng sử dụng dịch vụ. Các trạm mới được bố trí dọc theo tuyến đường sắt đô thị Cát Linh - Hà Đông như: Ga Thái Hà, Cát Linh, Thượng Đình, Văn Quán, Hà Đông, La Thành, Phùng Khoang...

Việc tăng cường số trạm xe đạp gần khu vực đường sắt đô thị sẽ gia tăng sự liên kết trong mạng lưới giao thông

Tại quận Hoàn Kiếm, nhiều vị trí được bổ sung trạm như: Đường Lê Thánh Tông (đoạn sau lưng trạm xe buýt, bên trái cổng vào Trường Đại học Dược); Lý Thường Kiệt (trước tòa nhà bên trái lối vào Cục Thông tin và Khoa học công nghệ Quốc gia); Hàng Trống (bên phải lối vào cổng Báo Nhân Dân); vườn hoa Thợ Nhuộm (đối diện Ngân hàng BIDV Quán Sứ)...

Tại quận Ba Đình, có các trạm tại khu vực Giảng Võ (bên phải lối vào Bộ Y tế sau lưng trạm xe buýt); Bệnh viện Xanh Pôn (gần nút giao Trần Phú - Hùng Vương)...

Hơn 1 năm trước, Hà Nội đưa vào khai thác 91 trạm cung cấp xe đạp, xe đạp điện cho thuê với giá rẻ từ 5.000 - 10.000 đồng/30 phút. Đến nay đã có gần 1 triệu lượt xe được sử dụng, mỗi ngày có hơn 700 lượt người đăng ký sử dụng mới.

Những con số ấn tượng đó cho thấy loại hình phương tiện giao thông xanh đang dần được ưu chuộng và trở nên gần gũi với người dân cũng như du khách đến tham quan Thủ đô.

Số lượng người tham gia đạp xe đang tăng lên nhanh chóng, đã tạo ra cơ hội để thúc đẩy các giải pháp giao thông xanh, giúp giảm ùn tắc và khí thải. Có xe đạp công cộng, người dân cũng tăng thêm lựa chọn về phương tiện di chuyển của mình. Ví dụ như đi xe bus, tàu điện nhưng bến xe cách điểm mình cần đến khá xa thì có thể thuê xe đạp để đi tiếp.

Chia sẻ về việc phát triển xe đạp công cộng, bạn Trần Yến (quận Hoàng Mai, Hà Nội) cho biết: “Mình rất thích sử dụng xe đạp công cộng để đi học, đi làm và cả tập thể dục. Tuy nhiên mật độ của các bãi xe đạp còn khá thưa. Nhiều khi muốn dùng nhưng vì bãi ở xa nên không tiện. Nếu mạng lưới các trạm xe dày hơn thì chắc chắn sẽ càng có nhiều người sử dụng xe đạp công cộng”.

Bất cập trong trả xe và bảo quản phương tiện

Việc chuyển đổi sử dụng phương tiện năng lượng sạch trong lĩnh vực giao thông vận tải đã được nhiều địa phương quan tâm, triển khai nhằm hiện thực hóa cam kết giảm phát thải nhà kính của Việt Nam đạt mức phát thải ròng bằng “0” (Net Zero) vào năm 2050.

Giải pháp sử dụng xe đạp, xe đạp trợ lực điện, xe đạp điện sẽ góp phần hoàn thành mục tiêu này, nhất là ở các thành phố lớn như Hà Nội.

Nhiều người dân bắt đầu yêu thích sử dụng xe đạp công cộng để đi học, đi làm và cả tập thể dục

Theo đó, việc phát triển xe đạp công cộng để hỗ trợ các loại hình vận tải hành khách công cộng khác (đường sắt đô thị, xe buýt) sẽ góp phần nâng cao hiệu quả hoạt động và đa dạng hóa lĩnh vực vận tải hành khách công cộng, từng bước thay đổi thói quen đi lại của người dân, giảm ô nhiễm môi trường và bước đầu hình thành mạng lưới phụ trợ giúp kết nối người dân đến trạm xe buýt thuận tiện.

Kết nối vận tải công cộng là bài toán đặt ra ban đầu để vận tải hành khách công cộng có khách. Giống như xe buýt, tàu điện, chúng ta phải kết nối các điểm đỗ xe với nhà chờ để người dân thuận tiện khi di chuyển.

Ông Nghiêm Quốc Thắng, Phó Chủ tịch Hiệp hội Vận tải hành khách công cộng Hà Nội cho rằng, với đặc trưng của Hà Nội, có nhiều ngõ nhỏ, hẹp nên điều kiện để người dân tiếp cận với các dịch vụ vận tải hành khách công cộng khối lớn còn nhiều bất cập, trở ngại. Chính vì vậy, xe đạp sẽ là phương tiện trung chuyển và kết nối phù hợp nhất.

“Mô hình kết nối xe đạp công cộng các nước trên thế giới đã triển khai rất nhiều và đã thành công. Tại Hà Nội mô hình này đang được thí điểm. Tuy nhiên, tôi thấy có một số khó khăn trong triển khai.

Ví dụ như, người nhiều dân ý thức chưa cao nên trả xe không đúng vị trí, tùy tiện, bừa bãi, gây khó khăn cho việc thu gom xe của nhà đầu tư, nhất là việc bảo quản phương tiện khi trời nắng, mưa…”, ông Thắng nhận định.

Theo ông Thắng, để phát triển loại hình này, cần đẩy mạnh tuyên truyền, thay đổi cách nghĩ cách làm, nâng cao ý thức người dân trong việc trả xe đúng trạm. Việc thu gom xe có thể giao cho các bạn thanh niên tình nguyện hỗ trợ hoặc có thể thêm các điểm tập kết xe đạp tại các nhà văn hóa phường, khu dân cư, một số địa điểm thuận lợi cho người dân trả xe, đồng thời dễ quản lý và bảo vệ phương tiện xe.

Các chuyên gia cho rằng, điều quan trọng là thành phố cần tiếp tục kêu gọi đầu tư mạnh mẽ hơn nữa cho xe đạp công cộng. Mặt khác, bản đồ xe đạp công cộng cần được mở rộng ra toàn thành phố, hướng tới mục tiêu mỗi tuyến đường trục chính, phố lớn, trung tâm thương mại, dịch vụ, cơ quan, công sở đều có một trạm xe đạp công cộng.

Hoạt động thuê, trả, thanh toán phí sử dụng xe đạp công cộng hiện nay đã được thực hiện theo hình thức trực tuyến, bảo đảm thuận tiện cho người dân. Tuy nhiên, về lâu dài cần tích hợp vào hệ thống thẻ vé điện tử liên thông, bảo đảm người dân chỉ cần một tấm thẻ để sử dụng tất cả các loại hình vận tải hành khách công cộng, trong đó có xe đạp công cộng.

Trước khi xe máy và ô tô “bùng nổ”, hầu hết người dân Việt Nam gắn bó với những chiếc xe đạp. Việc sống lại “văn hóa xe đạp” sẽ góp phần giảm ô nhiễm môi trường, tăng sức khỏe cho Nhân dân, phù hợp với xu thế của xã hội hiện đại.

Đặc biệt trong bối cảnh Hà Nội đang tập trung đẩy mạnh đầu tư cho tàu điện, xe buýt điện, lên kế hoạch hạn chế phương tiện cá nhân, xe đạp công cộng sẽ giữ vai trò quan trọng, đáp ứng nhu cầu đi lại, kết nối với hệ thống vận tải hành khách công cộng xanh. Nó vừa giúp một bộ phận người dân chủ động hình thức di chuyển trong quãng ngắn, vừa là yếu tố mới mẻ cho du lịch.

Trong tương lai khi mạng lưới xe đạp công cộng được mở rộng, kết nối với tàu điện, xe buýt điện, hệ sinh thái giao thông của Hà Nội sẽ ngày càng chặt chẽ và hiệu quả hơn. Đây cũng chính là một trong những tiền đề quan trọng để hạn chế phương tiện cá nhân.