Đề Toán lớp 10 phát huy năng lực giải quyết vấn đề thực tiễn

Năm học 2025-2026 là năm đầu tiên kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 THPT được tổ chức theo định hướng chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Đây không chỉ là kỳ thi mang tính bước ngoặt đối với hàng nghìn thí sinh mà còn có ý nghĩa quan trọng trong việc đánh giá hiệu quả đổi mới trong phương pháp giảng dạy, học tập và công tác chỉ đạo triển khai chương trình Giáo dục phổ thông 2018 tại các nhà trường.

Thí sinh Hà Nội hoàn thành kỳ thi tuyển sinh vào lớp 10 công lập. Ảnh: Phạm Mạnh

Đề thi được xây dựng bám sát đề minh họa do Sở GD&ĐT Hà Nội công bố từ đầu năm học 2024 - 2025 và có độ khó tương đồng với đề minh họa. So với các năm trước, cấu trúc đề thi không có nhiều thay đổi đáng kể, đảm bảo tính ổn định.

Nội dung đề thi bám sát chương trình Giáo dục phổ thông 2018, thể hiện rõ định hướng đánh giá năng lực, có tính thực tiễn cao và được thiết kế với mức độ phân hóa hợp lý, phù hợp với mục tiêu tuyển sinh vào lớp 10 THPT.

Về cấu trúc đề thi, đề thi vẫn gồm 5 bài toán lớn, mỗi bài gồm nhiều ý nhỏ được sắp xếp theo thứ tự từ dễ đến khó, thời gian làm bài thi là 120 phút. Nội dung đề thi có sự tăng cường hợp lý một số yếu tố liên quan đến các ứng dụng thực tiễn phù hợp với mục tiêu đánh giá năng lực của chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Về nội dung kiến thức và độ khó, theo giáo viên tổ Toán của Hệ thống Giáo dục HOCMAI, nội dung kiến thức trong đề thi gồm ba mạch kiến thức là Số và Đại số, Hình học và Đo lường, Thống kê và Xác suất, bám sát chương trình.

Các dạng bài và độ khó của câu hỏi trong đề thi bám sát đề thi minh họa Sở GD&ĐT Hà Nội đã công bố. Điều này giúp thí sinh không bị bỡ ngỡ, làm bài với một tâm thế chủ động, tự tin.

Việc tăng cường các câu hỏi liên quan đến ứng dụng thực tiễn nhằm kiểm tra khả năng đọc hiểu và năng lực mô hình hóa toán học của học sinh; từ đó phân loại được thí sinh.

Nhận định cụ thể về từng câu như sau: Bài I. Là dạng bài thực tế mới, thuộc mạch kiến thức về Thống kê và xác suất - phần kiến thức mới trong chương trình Giáo dục phổ thông 2018. Tuy nhiên, bài toán chỉ ở mức vận dụng thuần túy, nằm trong chương trình THCS mà học sinh được học, không mang tính chất đánh đố học sinh.

Bài II. Thuộc mạch kiến thức Số và Đại số. Đây là câu hỏi tương đối dễ “ăn điểm”, thuộc dạng bài thường xuyên xuất hiện trong đề thi của Sở GD&ĐT Hà Nội từ trước đến nay.

Bài III. Thuộc mạch kiến thức Số và Đại số, gồm 3 ý hỏi trong đó có 2 ý hỏi liên quan đến thực tiễn, đòi hỏi thí sinh cần có khả năng phân tích đề, chọn từ khóa và dữ kiện mấu chốt để giải quyết bài toán. Ý hỏi thứ ba nhằm kiểm tra kiến thức về phương trình bậc hai, đồng thời đánh giá khả năng tư duy logic và kỹ năng biến đổi linh hoạt các điều kiện trong đề bài.

Bài IV. Thuộc mạch kiến thức Hình học và Đo lường, kiểm tra kiến thức về hình học phẳng và hình khối trong thực tiễn. Ý c câu 2 (bài IV) vẫn là một câu hỏi khó nhằm phân loại thí sinh. Các ý hỏi liên quan đến hình khối gắn với thực tiễn được mở rộng và khai thác sâu hơn. Điều này thể hiện rõ định hướng phát triển năng lực tư duy hình học và khả năng vận dụng kiến thức vào các tình huống thực tế của Chương trình Giáo dục phổ thông 2018.

Bài V. Thuộc mạch kiến thức Số và Đại số. Đây là bài toán nhằm đánh giá khả năng đọc hiểu và tư duy logic của thí sinh. Để giải quyết tốt, học sinh cần nắm vững kiến thức về bất phương trình - bất đẳng thức và các mối liên hệ thực tiễn trong bài toán kinh tế đồng thời thí sinh phải có tư duy rõ ràng, mạch lạc và khả năng phân tích, lập luận tốt.

"Đề thi môn Toán vào lớp 10 THPT năm học 2025 - 2026 của Sở GD&ĐT Hà Nội đã thể hiện rõ định hướng đổi mới trong kiểm tra, đánh giá theo chương trình mới, chú trọng phát triển năng lực, kết nối với thực tiễn, đảm bảo tính phân hóa và công bằng trong tuyển sinh.

Đây là một đề thi vừa có chiều sâu, vừa mang tính giáo dục định hướng rõ ràng, góp phần nâng cao chất lượng dạy học Toán bậc THCS, đồng thời là cơ sở tin cậy để các trường THPT lựa chọn học sinh phù hợp", giáo viên tổ Toán nhận xét.