TTTĐ - Ngày 1/7/2025, Hà Nội cùng cả nước chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đánh dấu một cột mốc quan trọng trong tiến trình cải cách tổ chức bộ máy Nhà nước. Đây không chỉ là sự thay đổi về mặt hành chính, mà còn là phép thử lớn cho năng lực vận hành của cả hệ thống chính trị, hướng tới một chính quyền gần dân, hiểu dân và vì dân.

Tuy nhiên, để những kỳ vọng lớn lao này thực sự đi vào đời sống, bên cạnh việc hoàn thiện cơ chế, chính sách, theo các chuyên gia thì yếu tố then chốt được đặc biệt chú trọng là xây dựng hình ảnh người cán bộ có có năng lực, đổi mới tư duy, khát vọng cống hiến vì dân phục vụ.

Phát biểu tại Phiên khai mạc Hội nghị Trung ương lần thứ mười hai, khóa XIII, Tổng Bí thư Tô Lâm nhấn mạnh, toàn đảng, toàn dân, toàn quân ta chuyển trạng thái từ “Vừa chạy vừa xếp hàng” sang “Hàng thẳng, lối thông, đồng lòng cùng tiến” vươn tới tương lai.

“Từ Trung ương đến 34 tỉnh, thành phố và 3.321 xã, phường, đặc khu, cả hệ thống chính trị và hệ thống hành chính đều đang vận hành theo hướng đổi mới tổ chức bộ máy, nâng cao chất lượng quản trị, điều hành khoa học, hạn chế trung gian, xóa bỏ trùng lắp chức năng, gần dân hơn, sát dân hơn, phục vụ Nhân dân tốt hơn.

Đây là bước đột phá về tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, thể hiện quyết tâm cao của Đảng trong việc thiết lập một thiết chế quản trị hiện đại, liêm chính, tinh gọn và hướng tới người dân”, Tổng Bí thư Tô Lâm khẳng định.

Các chủ trương lớn, những quyết sách chiến lược mang tính lịch sử Đảng và Nhà nước chủ trương thực hiện đều nhận được sự ủng hộ mạnh mẽ, sự hưởng ứng tích cực và niềm tin sâu sắc của các tầng lớp Nhân dân.

Đồng bào cả nước bày tỏ kỳ vọng lớn lao vào sự nghiệp đổi mới của Đảng, tin tưởng vào tầm nhìn chiến lược, bản lĩnh chính trị và đạo đức cách mạng của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Đây là nền tảng chính trị - xã hội vững chắc, quý báu để chúng ta tiếp tục tiến bước trong kỷ nguyên mới.

Theo Tổng Bí thư Tô Lâm, để đoàn kết, đồng lòng cùng Nhân dân cả nước hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, nhân sự phải bảo đảm tiêu chuẩn, điều kiện, có bản lĩnh chính trị vững vàng, có tư duy đổi mới, đạo đức trong sáng, hành động quyết liệt vì tập thể, vì Nhân dân, đặt lợi ích quốc gia, dân tộc lên trên hết, trước hết. Phải tuân thủ lời Bác dạy “Cán bộ là cái gốc của mọi công việc”.

Tổng Bí thư Tô Lâm cùng các đồng chí lãnh đạo Trung ương và Hà Nội thăm Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội

Tại Thủ đô Hà Nội, trong nhiều năm qua, hình ảnh người cán bộ ở các cấp chính quyền đã có những chuyển biến tích cực. Nhiều tấm gương tận tụy, liêm khiết, hết lòng vì công việc và vì dân đã góp phần củng cố, tăng cường niềm tin, sự gắn bó của Nhân dân đối với Đảng, Nhà nước.

Tuy nhiên, bên cạnh đó, vẫn còn tồn tại những hạn chế, đôi khi là những "vết gợn" khiến người dân chưa thực sự hài lòng như thái độ hách dịch, quan liêu, thờ ơ, giải quyết công việc chậm trễ, né tránh trách nhiệm, hoặc thậm chí là tiêu cực, nhũng nhiễu. Những tồn tại này, dù chỉ là thiểu số, nhưng lại gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến niềm tin của người dân vào bộ máy công quyền, đặc biệt là ở một đô thị lớn, năng động như Hà Nội.

Sau khi đi vào vận hành chính thức 1/7, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đang dần từng ngày được định hình với hình ảnh một nền hành chính gần dân hơn, sát dân, vì dân, hiệu quả hơn tại chính nơi chính quyền phục vụ người dân hàng ngày.

Hội nghị đánh giá tình hình triển khai vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp trên địa bàn thành phố Hà Nội ngày 16/7

Tại Hội nghị đánh giá tình hình triển khai vận hành mô hình chính quyền địa phương hai cấp trên địa bàn thành phố ngày 16/7, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong đã ghi nhận và biểu dương tinh thần chủ động, trách nhiệm, sáng tạo của cấp ủy, chính quyền 126 xã, phường và các sở, ngành thành phố trong việc tổ chức, vận hành chính quyền địa phương sau sắp xếp.

“Trong thời gian ngắn, thực hiện khối lượng công việc rất lớn, nhưng các địa phương đã hoàn thành việc kiện toàn tổ chức bộ máy, bố trí cơ sở vật chất, bảo đảm hoạt động thông suốt, không phát sinh vấn đề phức tạp.

Đặc biệt, nhiều xã, phường đã thể hiện tinh thần gần dân, sát dân, tổ chức gặp mặt, lắng nghe tâm tư, nguyện vọng Nhân dân và phát huy tinh thần cầu thị, học hỏi trong đội ngũ cán bộ, công chức. Thành phố cũng đánh giá cao các sở, ngành đã ngày đêm đồng hành cùng cơ sở, kịp thời hướng dẫn, tháo gỡ khó khăn, giúp địa phương đi vào ổn định nhanh chóng”, đồng chí Nguyễn Văn Phong nhấn mạnh.

Trong guồng quay của cuộc cải cách ấy, chính sự chủ động, đoàn kết và trách nhiệm từ từ cấp thành phố đến từng địa phương đã làm nên bước khởi đầu thuận lợi cho mô hình mới. Với văn hóa “vì Nhân dân phục vụ, mỗi công chức, cán bộ đã trở thành “một mắt xích” chuẩn trong “hàng thẳng”, góp phần khai thông “lối đi”, tạo dựng niềm tin “đồng lòng cùng tiến”.

Theo TS Phạm Thị Hoa, giảng viên khoa Chính trị học, Học viện Báo chí và Tuyên truyền, để xây dựng được một nền hành chính nhà nước phục vụ Nhân dân, dân chủ, pháp quyền, chuyên nghiệp, hiện đại, trong sạch, vững mạnh, bảo đảm công khai, minh bạch, quản lý thống nhất, thông suốt, hiệu lực, hiệu quả, điều đầu tiên cần thay đổi không phải là quy trình, kỹ thuật, hay hạ tầng, mà chính là tư duy và đạo đức công vụ của đội ngũ cán bộ, công chức.

Khi chính quyền mới chính thức được vận hành, kỳ vọng của người dân ngày càng cao, đòi hỏi cán bộ không chỉ “làm đúng” mà còn phải “làm tốt”, mà phải có bản lĩnh chính trị vững vàng, có đạo đức trong sáng, năng lực nổi bật, dám nghĩ, dám nói, dám làm, dám chịu trách nhiệm, dám đổi mới sáng tạo, dám đương đầu với khó khăn, thử thách, dám hành động vì lợi ích chung. Do vậy, việc xây dựng văn hóa cán bộ vì dân phục vụ phải trở thành một định hướng xuyên suốt trong quá trình đổi mới tổ chức bộ máy hành chính ở Thủ đô.

Nhân dịp tiếp xúc cử tri thành phố Hà Nội sau Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khóa XV, chiều 2/7/2025, Tổng Bí thư Tô Lâm thăm Trung tâm Phục vụ hành chính công phường Đống Đa

“Hiện nay chúng ta đang chuyển đổi mạnh mẽ từ tư duy từ thụ động, tập trung vào quản lý “không quản lý được thì cấm” sang tư duy “chủ động, linh hoạt, để kiến tạo phát triển và phục vụ Nhân dân, doanh nghiệp”. Đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức cần thực hiện tốt những nội dung, yêu cầu đề ra trong Đề án văn hóa công vụ với những tiêu chí cụ thể quy định về tinh thần, thái độ, phong cách làm việc, chuẩn mực trong giao tiếp ứng xử. Đó là “phải tôn trọng, lắng nghe, tận tình hướng dẫn về quy trình xử lý công việc và giải thích cặn kẽ những thắc mắc của người dân. Thực hiện “4 xin, 4 luôn”: Xin chào, xin lỗi, xin cảm ơn, xin phép; luôn mỉm cười, luôn nhẹ nhàng, luôn lắng nghe, luôn giúp đỡ”, TS Phạm Thị Hoa cho biết.

Trong quá trình đổi mới đất nước, Đảng ta đã nhận thức sâu sắc và vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về nâng cao tinh thần phục vụ Nhân dân vào quá trình xây dựng, rèn luyện đội ngũ cán bộ, đảng viên. Do vậy, đội ngũ cán bộ, đảng viên đáp ứng ngày càng tốt hơn yêu cầu, nhiệm vụ trong tình hình mới; việc xây dựng đội ngũ cán bộ các cấp, nhất là cấp xã cần đảm bảo đủ phẩm chất, năng lực và uy tín, ngang tầm nhiệm vụ được quan tâm.

Một trong những yếu tố đầu tiên để xây dựng đội ngũ cán bộ theo hướng đó là tính chuyên nghiệp. Mỗi cán bộ cần am hiểu pháp luật, thành thạo nghiệp vụ và sử dụng hiệu quả công nghệ để rút ngắn thời gian xử lý công việc.

Bí thư Thành ủy Hà Nội Bùi Thị Minh Hoài với cử tri Đơn vị bầu cử số 1

“Thành phố đang đẩy mạnh chuyển đổi số trong cải cách hành chính, nhưng nếu người thực hiện không được đào tạo bài bản, không theo kịp công nghệ, thì mọi nền tảng sẽ khó phát huy tác dụng. Cán bộ xã, phường không chỉ đơn thuần là người “truyền đạt chủ trương” mà phải là những người có tư duy đổi mới, thành thạo nghiệp vụ, gần dân, hiểu dân và hành động vì dân”, TS Phạm Thị Hoa nhấn mạnh.

Bên cạnh chuyên môn, tận tâm là một giá trị cốt lõi của văn hóa cán bộ. Một cán bộ tận tâm sẽ luôn đặt lợi ích của người dân lên hàng đầu, sẵn sàng lắng nghe và chia sẻ, đặc biệt trong những trường hợp khó khăn, cấp thiết. Song song với đó sự “tuân thủ”, “tôn trọng”, “trách nhiệm” và “tin tưởng” cũng là một trong những phẩm chất cần thiết. Việc xây dựng hình ảnh cán bộ hòa nhã, cởi mở, biết lắng nghe và chủ động tương tác với người dân không phải là bề nổi, mà phải là kết quả của một quá trình thay đổi từ gốc rễ. Một nụ cười nơi công sở, một lời giải thích tận tình, đôi khi giá trị hơn hàng trăm văn bản chỉ đạo.

TS Phạm Thị Hoa, giảng viên khoa Chính trị học, Học viện Báo chí và Tuyên truyền

“Xây dựng hình ảnh cán bộ vì dân không thể trong thời gian nhất thời. Đó là một quá trình chuyển hóa tư duy, từ bên trong ra bên ngoài, từ lời nói đến hành vi, từ cá nhân đến tổ chức. Mỗi cán bộ phải tự rèn mình như một “viên gạch” bền vững để cùng xây dựng nên nền hành chính phục vụ Nhân dân một cách hiệu quả, minh bạch và nhân văn”, TS Phạm Thị Hoa chia sẻ.

Xây dựng đạo đức công vụ và văn hóa cán bộ để đáp ứng yêu cầu của chính quyền hai cấp mới ở Thủ đô Hà Nội là nhiệm vụ quan trọng đòi hỏi sự phối hợp từ thành phố đến cơ sở. Đặc biệt là trách nhiệm nêu gương của người đứng đầu.

Trao đổi với phóng viên báo Tuổi trẻ Thủ đô, đồng chí Nguyễn Ngọc Việt, Thành ủy viên, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND phường Đống Đa cho biết, thành công của một chính quyền không nằm ở những khẩu hiệu mà nằm ở việc chúng ta có thực sự lắng nghe dân, thấu hiểu dân và làm được điều dân cần. Những gì chính quyền làm dù là quy hoạch một con ngõ, giải quyết một thủ tục hành chính hay tổ chức một buổi đối thoại đều phải dựa trên thực tiễn đời sống và mong muốn chính đáng của người dân.

Cán bộ, công chức phường Đống Đa, Hà Nội hướng dẫn người dân khi đến làm thủ tục hành chính

“Trong giai đoạn mới, đội ngũ cán bộ, đảng viên cần giữ vững phẩm chất chính trị, nêu cao tinh thần trách nhiệm, tận tụy trong công việc và thực sự coi việc giúp dân là một vinh dự. Mỗi người phải chủ động học hỏi, thích nghi với cách làm việc hiện đại, ứng dụng công nghệ thông tin, xử lý công việc minh bạch, nhanh chóng, chính xác, lấy sự hài lòng của người dân là thước đo quan trọng nhất. Những ý kiến, phản ánh của người dân, dù nhỏ nhất cũng là căn cứ để mỗi cán bộ nhìn lại mình, điều chỉnh kịp thời và làm tốt hơn”, đồng chí Nguyễn Ngọc Việt chia sẻ.

Ông Cù Ngọc Trang, Giám đốc Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội cho biết, sau 7 tháng đi vào hoạt động, Trung tâm đạt được nhiều kết quả. Đặc biệt ngay sau khi chính quyền địa phương 2 cấp đi vào hoạt động, Trung tâm cũng đã thành lập 15 tổ công tác sẽ trực tiếp xuống các xã, phường hỗ trợ tháo gỡ mọi vướng mắc, đồng thời duy trì 4 nhân viên luân phiên trực tổng đài 1012 để ghi nhận và giải đáp thắc mắc của người dân, song song duy trì hệ thống trả lời tự động.

Theo ông Trang, Trung tâm không chỉ rút ngắn thời gian xử lý thủ tục mà còn tái cấu trúc lại chất lượng phục vụ người dân, doanh nghiệp tốt hơn, chuyên nghiệp hơn.

"Trung tâm phục vụ hành chính công không chỉ là nơi tiếp nhận và trả kết quả, mà là bộ mặt của chính quyền, là điểm đến đầu tiên khi người dân cần sự hướng dẫn, hỗ trợ", ông Trang nêu rõ.

Bằng tinh thần sáng tạo, quyết liệt đổi mới, lấy sự hài lòng của người dân, doanh nghiệp làm thước đo, công tác cải cách hành chính của thành phố Hà Nội hứa hẹn sẽ tiếp tục đạt nhiều kết quả toàn diện, đóng góp quan trọng vào mục tiêu xây dựng Thủ đô văn minh, hiện đại, phát triển bền vững trong giai đoạn mới.

“Tuổi trẻ - thế hệ đang và sẽ gánh vác tương lai đất nước - chính là những nhân chứng, người đồng hành và lực lượng kiến tạo chủ đạo cho chặng đường sắp tới”, là lời khẳng định của PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Văn hoá - Xã hội Quốc hội khi chính quyền địa phương 2 cấp chính thức đi vào vận hành.

Theo PGS. TS Bùi Hoài Sơn, sự thay đổi này không đơn thuần là sự điều chỉnh hành chính. Nó là sự thiết lập lại cấu trúc vận hành của cả hệ thống chính quyền - để tinh gọn hơn, hiệu quả hơn, hiện đại hơn và phục vụ Nhân dân tốt hơn. Với thế hệ đi trước, đây là kết quả của tầm nhìn, của hàng loạt nghị quyết, chủ trương, tổng kết, đánh giá; là công sức của những cán bộ, chuyên gia, nhà hoạch định chính sách.

Với thế hệ trẻ hôm nay, đây là thời khắc mở ra một không gian hành động mới, nơi các bạn có thể cống hiến, sáng tạo và đồng kiến thiết tương lai bằng chính tư duy, năng lực và khát vọng của mình.

Hà Nội, nơi hội tụ truyền thống ngàn năm và khát vọng hội nhập, là trung tâm tiên phong cho mô hình chính quyền địa phương hai cấp. Không thay đổi địa giới trong đợt sáp nhập này nhưng Hà Nội chính là “phòng thí nghiệm” thể chế sống động nhất, nơi các mô hình quản trị đô thị hiện đại đã được áp dụng từ sớm: Phân quyền mạnh mẽ cho cấp quận, thị xã; triển khai các đô thị vệ tinh; ứng dụng công nghệ trong điều hành và phục vụ người dân.

PGS.TS Bùi Hoài Sơn, Uỷ viên Thường trực Uỷ ban Văn hoá - Xã hội Quốc hội

“Cải cách thể chế sẽ chỉ thực sự có giá trị khi được đón nhận và tiếp nối bởi lớp trẻ. Tất nhiên, không có thay đổi nào là không đi kèm thách thức. Việc điều hành bộ máy trên diện tích rộng hơn, quản lý dân số đông hơn, điều tiết sự khác biệt về phong tục, văn hóa vùng miền… sẽ tạo áp lực lớn cho các cơ quan hành chính và hệ thống công vụ nhưng chính đây là môi trường tôi luyện bản lĩnh, năng lực của thế hệ trẻ. Tuổi trẻ dấn thân không phải để đi trên con đường đã sẵn, mà là để vượt qua thử thách, tìm ra con đường mới, làm nên điều khác biệt.

Một chính quyền địa phương hai cấp - không phải là giảm cấp độ phục vụ, mà là tăng hiệu quả gần dân. Một thế hệ trẻ của kỷ nguyên mới - không còn là người thừa kế bị động, mà là người kiến tạo tương lai chủ động”, PGS. TS Bùi Hoài Sơn khẳng định.

Với phương châm "Hành chính thông minh - Tận tâm phục vụ", Trung tâm Phục vụ hành chính công thành phố Hà Nội luôn đặt mục tiêu cung cấp dịch vụ hành chính công chuyên nghiệp và hiệu quả, bảo đảm cho người dân và doanh nghiệp được tiếp cận, thực hiện các thủ tục hành chính một cách nhanh chóng, thuận tiện và chính xác

Là chuyên viên tiếp nhận hồ sơ lĩnh vực công thương, văn hoá - thể thao, y tế tại Điểm tiếp nhận, phục vụ hành chính công phường Tùng Thiện, chị Phan Thị Thuận Ngọc luôn lấy “văn hóa lắng nghe và thấu hiểu” làm kim chỉ nam trong công việc hằng ngày. Khi chính quyền mới chính thức được vận hành, yêu cầu công việc đòi hỏi ngày càng cao hơn nên bản thân Hải Yến và các đồng nghiệp phải không ngừng học hỏi, tích cực nâng cao năng lực chuyên môn và kỹ năng giao tiếp hành chính.

“Mình cho rằng đạo đức công vụ và văn hóa cán bộ không nằm ở những lời hô hào, mà thể hiện rõ qua từng hành vi nhỏ: Đến đúng giờ, làm việc trách nhiệm, luôn đặt lợi ích của người dân lên hàng đầu.

Chị Phan Thị Thuận Ngọc, chuyên viên tiếp nhận hồ sơ lĩnh vực công thương, văn hoá - thể thao, y tế tại Điểm tiếp nhận, phục vụ hành chính công phường Tùng Thiện, Hà Nội

Mỗi ngày làm việc, mình đều cố gắng hoàn thành nhiệm vụ trong ngày, chủ động đề xuất, hướng dẫn người dân để thủ tục hành chính được giải quyết nhanh chóng, thuận lợi nhất. Sau giờ làm, mình cũng duy trì thói quen học tập, trao đổi với đồng nghiệp về mô hình phục vụ người dân tại các địa phương hoàn thành tốt để áp dụng thực tiễn vào công việc.

Mỗi cán bộ, đặc biệt là những người trẻ như mình, việc chủ động nâng cao năng lực, tu dưỡng, rèn luyện đạo đức sẽ góp phần tạo hình ảnh đẹp, nâng cao uy tín và niềm tin của Nhân dân đối với chính quyền địa phương”, chị Ngọc chia sẻ.

Hình ảnh người cán bộ "vì dân" sẽ là một trong những biểu tượng quan trọng nhất, khẳng định giá trị và sự thành công của mô hình chính quyền mới tại trái tim của cả nước, viết nên một chương mới cho sự phát triển của Thủ đô ngàn năm văn hiến.

Loạt bài viết: Xây dựng văn hóa công vụ, đổi mới tư duy, tạo sức bật mới cho Thủ đô phát triển

Bài 1: Đổi mới tư duy vì Nhân dân phục vụ

Bài 2: Nơi vun đắp niềm tin, nhân lên nụ cười

Bài 3: Cán bộ vượt sông, mang sức trẻ vì Nhân dân phục vụ